Israel đã tham chiến, tướng Haftar đánh đâu thắng đó là nhờ người Do Thái?

Theo tờ Daily Sabah của Thổ Nhĩ Kỳ, sự hiện diện của Israel ở Libya luôn là một đề tài nhạy cảm và hiếm khi được nhắc đến trên các phương tiện truyền thông, thế nhưng ngày càng có nhiều bằng chứng chỉ ra rằng Tel Aviv đang ngấm ngầm ủng hộ Quân đội Quốc gia Libya (LNA) của tướng Khalifa Haftar chống lại lực lượng Chính phủ đoàn kết dân tộc Libya (GNA).

Tờ Daily Sabah cho rằng sự nhiệt tình của Israel trong việc giúp đỡ tướng Haftar đối phó với GNA là cách người Do Thái duy trì ảnh hưởng của họ ở Địa Trung Hải cũng như Bắc Phi. Dù vậy, Tel Aviv không muốn công khai việc họ hỗ trợ LNA do lo ngại nó sẽ tác động tiêu cực đến mối quan hệ đồng minh giữa tướng Haftar với các quốc gia Ả Rập.

Tuy nhiên, liên minh ngầm giữa Tel Aviv và tướng Haftar dần được bốc trần bởi chính truyền thông Israel.

Trong một bài viết trên tờ Middle East Eye, nhà báo Israel Yossi Melman cho biết Tel Aviv bắt đầu can dự vào cuộc nội chiến Libya (2014) từ khá sớm, ngay sau khi tướng Haftar với sự ủng hộ từ Quốc hội ở miền Đông Libya muốn giành lại quyền kiểm soát đất nước từ tay chính phủ GNA vốn được Liên hợp quốc công nhận.

Mối quan hệ Ai Cập - Israel có dấu hiệu ấm lên trong thời gian gần đây cũng là một trong những điều kiện thuận lợi giúp Tel Aviv dễ dàng tiếp cận với tướng Haftar.

Thông qua Cơ quan tình báo Israel - Mossad, Tel Aviv bắt đầu hỗ trợ cho quân của tướng Haftar dưới nhiều hình thức khác nhau. Các cuộc gặp cấp cao giữa hai bên cũng được tổ chức thường xuyên tại Cairo từ năm 2017 đến 2019.

Theo Middle East Eye, nhiều sĩ quan cấp cao của LNA được các cố vấn quân sự Israel trực tiếp đào tạo tại Ai Cập. Ảnh: The National.

Theo ông Melman, Mossad đã giúp LNA đào tạo nhiều chỉ huy cấp cao tại các cơ sở bí mật ở Ai Cập, đưa ra cho họ những lời khuyên về mặt chiến thuật, thu thập và phân tích thông tin tình báo, kiểm soát và chỉ huy chiến trường. Dĩ nhiên bao gồm cả viện trợ quân sự.

Còn tờ The Jerusalem Post lại đưa ra một thông tin khá sốc đó là từ tháng 8-9/2019, các cố vấn quân sự Israel đã bay sang tận Libya để trực tiếp huấn luyện quân của tướng Haftar tác chiến trong môi trường đô thị, khi LNA không thể dứt điểm được Tripoli dù đã bao vây thành phố này trong nhiều tháng.

Và mới đây nhất, thông qua UAE, Israel đã chuyển cho Quân đội Quốc gia Libya nhiều hệ thống phòng không tiên tiến để đối phó với lực lượng máy bay tấn công không người lái của Thổ Nhĩ Kỳ.

Viết về sự hiện diện của Israel ở Libya, tờ Le Monde Afrique của Pháp trong một bài viết vào đầu tháng 7 dẫn các nguồn tin riêng cho biết một liên minh giữa Tel Aviv và tướng Haftar đã được hình thành từ 5 năm trước, sau khi nhà lãnh đạo LNA tiếp xúc với các chỉ huy của Mossad ở Jordan vào năm 2015.

Nguồn tin của Le Monde Afrique còn cho biết, Không quân Israel đã hỗ trợ LNA đánh chiếm thành phố chiến lược Sirte từ tay GNA, sau khi phiến quân IS bị liên quân quét sạch khỏi thành phố này vào năm 2016. Tuy nhiên, nguồn tin này vẫn chưa được kiểm chứng.

Từ một số thông tin trên có thể thấy dù Israel không thừa nhận nhưng việc họ can dự vào cuộc chiến ở Libya đã quá rõ ràng, điều này cũng khiến dư luận đặt ra câu hỏi phải chăng những chiến thắng dễ dàng của LNA trước GNA trong giai đoạn 2017-2019 là do có sự hỗ trợ của Mossad?