SOHA NEWS
Ngày 3/7, tờ Bulgarian Military đăng tải bài phân tích nhan đề: "Russian Su-57s are in Syria and are continuing tests in real combat conditions" (tạm dịch: Những chiếc Su-57 của người Nga đang tiếp tục tiến hành thử nghiệm thực chiến ở Syria).
Nhằm đem lại cho độc giả cái nhìn sâu sắc về hoạt động thực chiến của tiêm kích tối tân Su-57 cũng như chiến lược không quân của Nga ở Syria trong thời gian tới, chúng tôi xin được lược dịch bài viết.
Bao nhiêu chiếc Su-57 đang "nằm ổ" ở Căn cứ Khmeimim?
Theo các nguồn tin Nga, tiêm kích tàng hình thế hệ 5 Su-57 của Nga có thể đang đóng tại Căn cứ không quân Khmeimim và được lên kế hoạch tác chiến nhằm vào phiến quân ở tây bắc Syria như một hình thức "kiểm tra" tính năng kỹ chiến thuật của vũ khí trang bị.
Kết luận nói trên liên quan tới bố trí bên trong sân bay quân sự Nga, đặc biệt là số lượng các nhà chứa máy bay mới được xây dựng - ước tính để phục vụ ít nhất là 1 tá (12 chiếc) tiêm kích.
Các chuyên gia cũng lưu ý rằng Không quân Vũ trụ Nga (VKS) chưa sở hữu một số lượng lớn tiêm kích thế hệ 5 cho nên chỉ từ 1 đến tối đa là 3 chiếc Su-57 đang "thường trực" ở Syria.
6 nguyên mẫu Su-57 hộ tống Tổng thống Nga Vladimir Putin vào tháng 5/2019.
"Một chi tiết vô cùng quan trọng là cho đến nay, tất cả Su-57 đã được chế tạo đều là những sản phẩm "tiền sản xuất".
Theo ngôn ngữ công nghiệp quốc phòng, nếu những "nguyên mẫu" nói trên không trải qua các đánh giá sau thử nghiệm thực chiến, việc sản xuất hàng loạt chúng sẽ trở nên "vô nghĩa" - mặc dù Nga đã có kế hoạch trang bị ít nhất 76 chiếc trước năm 2028.
Do vậy, có thể thấy sự hợp lý khi cho rằng những chiếc tiêm kích hiện đại của Nga sẽ "nằm ổ" ở Syria không chỉ vài ngày mà là vài tuần hoặc nhiều tháng trước khi được thử nghiệm để tránh né những "con mắt tò mò" của người Mỹ".
Cần lưu ý là mặc dù vào cuối tháng 6/2020, hãng tin TASS của Nga đã đưa tin về việc Su-57 một lần nữa được thử nghiệm thực chiến ở Syria , nhưng cho tới nay vẫn chưa có bất kỳ dẫn chứng nào xác nhận về hoạt động này.
Không ảnh cho thấy ít nhất một chiếc Su-57 tại Khmeimim vào tháng 4/2019 (Nguồn: Google Earth).
Su-57 đang làm gì ở Syria?
Vào tháng 12/2019, hãng tin TASS dẫn tuyên bố của Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu rằng "tiêm kích Su-57 đã thử nghiệm các loại vũ khí tên lửa và bom mới ở Syria".
"Trên chiến trường Syria, họ (VKS) đã thử nghiệm (trực thăng vũ trang) Mi-28NM, máy bay không người lái tấn công (UCAV) và các loại vũ khí mới bao gồm tên lửa và bom trong trang bị của tiêm kích Su-57".
Ông Shoigu bổ sung thêm chi tiết rằng quân đội Nga đã thử nghiệm thêm 43 vũ khí mới ở Syria.
RIA Novosti dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Nga cho biết 316 "mẫu mới" trong tổng số 359 vũ khí đã được thử nghiệm tại Syria cho đến tháng 3/2019. Vào cuối tháng 12/2019, một số nguồn tin cho biết rằng Su-57 đã vượt qua giai đoạn thử nghiệm thứ hai tại Syria.
2 chiếc Su-57 trong thử nghiệm lần 1 tại Căn cứ Khmeimim vào năm 2018.
Theo một bài viết được Bulgarian Military đăng tải vào ngày 29/6/2020, VKS đã đưa Su-57 đến Syria để tham gia các phi vụ phối hợp với các tiêm kích hiện đại khác của Nga.
Thông tin nói trên đã được các nguồn tin của hãng TASS xác nhận một phần rằng Su-57 và Su-35 đã hoạt động "bầy đàn" trong điều kiện thực chiến - điều chỉ có được khi tiến hành hoạt động quân sự tại Cộng hòa Arab Syria.
"Trong một thử nghiệm được thực hiện trong điều kiện chiến đấu thực tế, một nhóm tiêm kích Su-35 đã tham gia vào một "Flock" (tạm dịch: Bầy đàn) với vai trò chỉ huy là những chiếc Su-57".
Một nguồn tin quân sự khác đã tiến lộ với TASS về bản chất của các cuộc thử nghiệm nói trên và giải thích rằng theo chiến thuật mà các phi công gọi là Flock hoặc Swams (cũng có nghĩa là bầy đàn), thông tin được trao đổi giữa các tiêm kích trong thời gian thực:
"Hệ thống kiểm soát thông tin của mỗi máy bay sẽ tự động xử lý dữ liệu từ cả hai cảm biến riêng và cảm biến của các máy bay khác".
Mặc dù không nêu chi tiết về thử nghiệm, nguồn tin giải thích rằng việc một phi đội tác chiến trong một "không gian thông tin duy nhất", làm tăng đáng kể hiệu quả của phi vụ.
Cần lưu ý rằng Bộ Quốc phòng Nga chưa xác nhận việc chính thức đưa Su-57 tới tham chiến ở Syria, tuy nhiên trước đó hình ảnh về tiêm kích hiện đại này đã liên tục xuất hiện tại quốc gia Trung Đông.
Theo nguồn tin quân sự Nga, các điều kiện thuận lợi nhất đã được tạo ra để thử nghiệm thiết bị quân sự của Nga tại Syria, hơn nữa những ngày gần đây, vị trí của các nhóm vũ trang ở Idlib đã bị không kích, mặc dù Không quân Arab Syria (SyAAF) đã nhận trách nhiệm - như đã dự đoán.
Các tiêm kích của Nga như Su-34, Su-35 và Su-57 có thể phối hợp tác chiến trong một "bầy đàn"?
Su-57 trong các "hoạt động đặc biệt" ở Syria
Vào tháng 10/2019, Krasnaya Zvezda, tờ báo chính thức của Bộ Quốc phòng Nga đã đưa tin về 2 chiếc Su-57 đã lần thứ hai được triển khai đến Căn cứ không quân Khmeimim thuộc tỉnh Latakia, Syria.
Ít nhất một cuộc không kích đã được chứng minh là do Su-57 tiến hành tại Syria vào ngày 17/4/2020.
Sau đó, một chiếc Su-57 được cho là đã thực hiện một cuộc không kích khác ở tỉnh Idlib khiến ít nhất ba thành viên của nhóm phiến quân Jaysh al-Nasr thân Thổ Nhĩ Kỳ thiệt mạng.
Theo trang tin AMN của Lebanon, có thể VKS cũng đã sử dụng một UCAV S-70 Okhotnik-B tác chiến cùng với Su-57, do đặc điểm của địa hình nơi các thành viên Jaish al-Nasr ẩn nấp.
Từ các cuộc không kích nói trên, có thể thấy Su-57 và có thể là cả UCAV S-70 đang tiến hành các "hoạt động đặc biệt" ở Syria tương tự như cách mà người Mỹ đang làm với các UCAV và "bom Ninja"AGM-114R9X. Tức là là đòn hiểm nhằm vào các mục tiêu "cần diệt".
Sukhoi Su-57 là tiêm kích đa năng thế hệ 5 được thiết kế để có khả năng bay siêu âm, cơ động cao, khả năng tàng hình và hệ thống điện tử hàng không tiên tiến để chiếm ưu thế trên không. Su-57 dự định sẽ thay thế MiG-29 và Su-27 trong VKS.
Được phát triển từ nguyên mẫu T-50 thuộc chương trình PAK FA (Tổ hợp Hàng không Tương lai cho Không quân Chiến thuật), nguyên mẫu Su-57 đã thực hiện chuyến bay đầu tiên vào tháng 1/2010 và chiếc đầu tiên được sản xuất vào năm 2019.
Các nguyên mẫu của Su-57 hiện tại đang sử dụng động cơ AL-41F1 trước khi thay thế bằng động cơ Saturn Izdeliye 30 dự kiến sẽ được đưa vào lắp ráp cuối năm 2020.
Kể từ tháng 3/2020, một lệnh ngừng bắn đã được Nga và Thổ Nhĩ Kỳ bảo trợ tại khu vực tây bắc Syria.
Tuy nhiên các hoạt động quân sự vẫn tiếp tục diễn ra với một phía là các tay súng khủng bố Tanzim Hurras al-Din thuộc liên minh Fa Ithbatu và phía còn lại là pháo binh và không quân Syria ở khu vực phía nam cao tốc chiến lược M4.
Su-57 thực chiến ở Syria tháng 12/2019 (Nguồn: RT - Bộ Quốc phòng Nga).