Mầm mống cho một cuộc xung đột vũ trang đẫm máu do khác biệt sắc tộc và yếu tố chính trị không ổn định trong giai đoạn tới giữa các đồng minh của Washington ở bờ Đông sông Euphrates đã xảy ra ở vùng nông thôn thuộc tỉnh Deir Ezzor.
Sự kiện này xảy ra khi Hoa Kỳ đang tìm kiếm các phương án thay thế các lực lượng người Mỹ sau khi tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (ISIS) bị tiêu diệt và phương án triển khai lực lượng Arab ( các nước Vùng Vịnh) ở ngã ba biên giới Syria, Thổ Nhĩ Kỳ và Iraq được đưa ra.
Giao tranh nổ ra giữa "Lực lượng dân chủ Syria - SDF" mà nòng cốt là các chiến binh "Đơn vị bảo vệ nhân dân người Kurd - YPG" và Lực lượng Elite của "Phong trào Tương lai Syria" do Ahmed al-Jarba lãnh đạo.
Cả hai lực lượng này đã được Đặc phái viên của Thổng thống Mỹ Brett McGurk đại diện cho Liên minh chống IS do Mỹ dẫn đầu tuyên dương với các thành tích quân sự trong chiến dịch giải phóng thành phố Raqqa.
Các chiến binh của SDF.
Diễn biến cuộc đụng độ
Đêm ngày 4/5, Một nhóm gồm 50 chiến binh SDF (Nhóm vũ trang có khoảng 60.000 chiến binh người Arab và người Kurd) tiến vào thị trấn Abu Hamam thuộc tỉnh Deir Ezzor.
Nhóm này yêu cầu Abu Emad, chỉ huy của Lực lượng Elite giao nộp vũ khí. Điều đáng lưu ý là Lực lượng Elite gồm 3.000 chiến binh đã tham gia vào các trận đánh chống lại IS, giải phóng Raqqa cùng với SDF dưới yểm trợ hoả lực của liên quân do Mỹ dẫn đầu.
Abu Emad và nhóm chiến binh này sau đó đồng ý đến trụ sở của Lực lượng Elite để đàm phán. Tuy nhiên, trong khi hai phe đang tranh cãi thì vợ của Abu Emad đã "xúc phạm các chiến binh SDF" dẫn đến việc hai bên lập tức nổ súng vào nhau.
Hai chiến binh SDF người Kurd và người vợ đang mang thai của Abu Emad bị thương. Những kẻ tấn công SDF sau đó tháo lui do bị bao vây bởi người dân Arab, bỏ lại một xe bán tải.
Ngày hôm sau, một chiến binh Lực lượng Elite trở về sau khi được giao nhiệm vụ trả lại xe cơ giới bị bỏ lại cho SDF, kể lại rằng một trong số các lãnh đạo SDF đe dọa sẽ yêu cầu người Mỹ ném bom trụ sở Lực lượng Elite của Abu Emad tại tỉnh Deir Ezzor.
Hội đồng Arab địa phương can thiệp
Thông tin nhanh chóng được truyền tới "Hội đồng Arab Al-Jazira và Euphrates". Đây là một nhóm dân tộc - chính trị - tôn giáo tại ba tỉnh phía đông Syria là Deir Ezzor, Raqqa và Hasakah.
Hội đồng bao gồm hầu hết những người theo đạo Hồi và các thành viên bộ tộc Arab trong khu vực và các thành phố lớn, đại diện cho phe đối lập tham dự các Hội nghị hoà bình Cairo và Hội nghị đối thoại quốc gia tại Sochi - Nga vào đầu năm 2018.
Gần đây nhất, Hội đồng đã ban hành một tuyên bố trong đó yêu cầu Hoa Kỳ và Nga can thiệp để ngăn chặn cuộc chiến tiềm tàng giữa hai cường quốc này tại Syria.
Các chiến binh của SDF.
Hội đồng Arab Al-Jazira và Euphrates nhanh chóng đưa ra tuyên bố vào thứ Sáu tuần trước: "Lực lượng SDF đã hiện thực hoá mối đe dọa dân tộc của mình bằng một cuộc tấn công bạo lực. Tuy nhiên đã bị Lực lượng Elite đẩy lùi vào ngày 4/5.
Chúng tôi yêu cầu SDF chịu trách nhiệm về hành động nguy hiểm này. Sự việc này có khả năng sẽ trở thành xung đột sắc tộc giữa người Arab và người Kurd, gây ra đổ máu tại Syria.
Chúng tôi yêu cầu người Kurd rời khỏi khu vực Jazira và Euphrates."
Theo nguồn tin từ Lực lượng Elite, một cuộc đột kích thứ hai của SDF đã nhằm vào nhà của Abu Emad vào buổi tối sau khi Hội đồng Arab đưa ra tuyên bố, lần này SDF cáo buộc chỉ huy này có liên hệ với IS.
Kết luận
Cả hai phe người Arab và người Kurd đang chuẩn bị cho một cuộc xung đột lan rộng.
Điều thách thức này đòi hỏi người Mỹ phải can thiệp ngay lập tức để dập tắt các mầm mống đối đầu, sự nguy hiểm của xung đột Arab - Kurd tại phía đông của sông Euphrates trong các khu vực ảnh hưởng của Mỹ là rất đáng quan ngại.
Nhóm chiến binh SDF đã rút khỏi Jazira, nhưng một vấn đề được đặt ra là vợ của Abu Emad đã mất con. Điều này đã làm các bộ lạc Arab dấy lên vấn đề trả thù trong bối cảnh căng thẳng Arab-Kurd.
Các lãnh đạo bộ lạc Arab đã chỉ trích SDF lôi kéo thanh niên Arab vào hàng ngũ và mở rộng ảnh hưởng của người Kurd vào các khu vực Arab như Deir Ezzor và tuyên truyền ca ngợi lãnh đạo Đảng Lao động người Kurd (PKK) Abdullah Ocalan, người đang bị cầm tù vì tội khủng bố ở Thổ Nhĩ Kỳ.
Đã có những cuộc giao tranh dữ dội giữa chính các đồng minh do Mỹ hậu thuật
Truyền thông trích lời một thành viên của hội đồng Arab:
"Lý do chính của xung đột là người Kurd ra quyết định tiêu diệt các lực lượng vũ trang người Arab trong khu vực vì có khả năng gây nguy hiểm cho họ, đặc biệt là vấn đề các lãnh đạo bộ lạc ngăn chặn các thành viên bộ lạc tham gia SDF, và hướng tới các lực lượng như Elite trong một khu vực mà không có người Kurd quản lý."
Ngược lại, một chỉ huy người Kurd nói: "SDF có tới phân nửa là người Arab, SDF không có bất kỳ động thái áp đặt quyền bá chủ của người Kurd". SDF đang đưa ra một đề án xây dựng "Liên bang miền bắc Syria" trên cơ sở các đơn vị hành chính không phụ thuộc các yếu tố dân tộc.
Hiện tại, SDF với sự trợ giúp của Liên quân do Mỹ dẫn đầu đã triển khai chiến dịch "Bão cát trên ốc đảo" tại bờ Đông sông Euphrates để tiêu diệt hoàn toàn IS trong một khu vực rộng từ 5.000 đến 10.000 km2.
Một tình nguyện viên nước ngoài, xạ thủ bắn tỉa SDF chiến đấu trên chiến trường Raqqa