Trưa ngày 10/12, tại thôn Hoàng Tứ, huyện Vĩnh Tĩnh, tỉnh Cam Túc (Trung Quốc), một vụ sạt lở đất quy mô lớn bất ngờ xảy ra. Hàng triệu mét khối đất đá từ sườn núi đổ ập xuống, chôn vùi 45 ngôi nhà và làm hư hại khoảng 240 mẫu đất nông nghiệp.
Trước thảm họa sạt lở có sức tàn phá đủ để xóa sổ cả một ngôi làng, điều khiến dư luận không khỏi rúng động nhưng cũng nhẹ nhõm phần nào là toàn bộ người dân đều thoát nạn an toàn. Kết quả hiếm hoi ấy gắn liền với hành động kịp thời của một người đàn ông 62 tuổi.
Người dân địa phương cho biết, thời điểm tai họa ập đến, họ chỉ nghe thấy những tiếng hô dồn dập cảnh báo nguy hiểm. Ai nấy lập tức bỏ chạy khỏi nhà mà không kịp mang theo tài sản.
Người phát ra lời cảnh báo trong thời khắc sinh tử ấy là ông Trương Đắc Nguyên (62 tuổi), cán bộ phụ trách thông tin và giám sát thiên tai tại địa phương. Nhờ sự phát hiện sớm và hành động quyết đoán của ông, toàn bộ dân làng đã được sơ tán an toàn chỉ trong vòng khoảng 20 phút.
Với đóng góp đặc biệt trong vụ sạt lở vừa qua, ông Trương Đắc Nguyên đã được biểu dương, trở thành minh chứng rõ nét cho vai trò then chốt của người dân địa phương trong công tác phòng chống và giảm nhẹ thiên tai.
Trước đó, khi đang di chuyển bằng xe điện để kiểm tra tuyến giám sát, ông Trương nhận thấy nhiều dấu hiệu bất thường như đất bắt đầu có dấu hiệu trượt, thỉnh thoảng lại có đá vụn lăn từ trên cao xuống, cộng thêm lớp bụi mù bao phủ sườn núi. Dù không có mưa lớn hay động đất, những âm thanh lạ và sự biến dạng của địa hình này vẫn khiến ông lập tức nhận ra nguy cơ sạt lở nghiêm trọng.
“Đất sụt và đá lăn là dấu hiệu cho thấy khối núi đã mất ổn định. Phía trên chắc chắn sẽ tiếp tục đổ xuống,” ông Trương kể lại.
Ngay lập tức, vào lúc 11h20, ông nhanh chóng gọi điện báo cho ủy ban thôn. Sau khi cúp máy, ông không về nhà thu dọn mà chạy thẳng vào khu dân cư, gõ cửa các nhà để hô hoán mọi người rời đi ngay lập tức. Chính quyền địa phương sau khi nhận được tin cũng lập tức phong tỏa các tuyến đường nguy hiểm, tổ chức sơ tán đồng loạt người dân trong và xung quanh khu vực có nguy cơ.
Chỉ ít phút sau khi người dân cuối cùng tới nơi an toàn, khối đất đá khổng lồ đã tràn xuống, cuốn theo hàng loạt ngôi nhà. Từ lúc Trương Đức Nguyên cảnh báo đến khi hoàn tất việc sơ tán khẩn cấp toàn bộ làng, toàn bộ quá trình chỉ mất 20 phút. Điều này là nhờ tất cả dân làng đều tham gia diễn tập hai lần một năm, biết cách sử dụng cồng chiêng, trống và mọi âm thanh có thể để cảnh báo những người khác. Đồng thời, cán bộ chính quyền thị trấn nhanh chóng xác định phạm vi sạt lở và khoanh vùng khu vực nguy hiểm.
Do từng bị ngập lụt kéo dài, khu vực này đã trải qua nhiều vụ sạt lở đất kể từ những năm 1990.
Sau thảm họa, dù chính căn nhà của mình cũng nằm trong vùng bị vùi lấp, ông Trương vẫn ở lại khu sơ tán, tham gia phân phát vật tư, hỗ trợ đăng ký thông tin cứu trợ khiến bà con ai nấy đều vô cùng cảm động.
Tám ngày sau vụ sạt lở, nguy cơ vẫn chưa hoàn toàn được loại bỏ. Dòng đất đá đã tràn đi xa hơn 300 mét, nhiều căn nhà bị cuốn khỏi vị trí ban đầu. Một số người dân mong muốn quay lại tìm kiếm tài sản còn sót lại nhưng liên tục được lực lượng chức năng và thiết bị bay không người lái nhắc nhở rời khỏi khu vực nguy hiểm.
Theo các chuyên gia địa chất của Đại học Tứ Xuyên, vụ sạt lở tại thôn Hoàng Tứ có phạm vi ảnh hưởng rất lớn. Việc không có thương vong được đánh giá là kết quả điển hình của mô hình “người dân giám sát - cộng đồng phòng ngừa”.
Các chuyên gia nhận định, người dân địa phương thường rất nhạy cảm với những dấu hiệu bất thường của thiên nhiên. Khi thông tin được phát hiện và báo cáo kịp thời, chính quyền tại đó có thể nhanh chóng triển khai các biện pháp ứng phó, giảm thiểu tối đa rủi ro.
Từ năm 2019, ông Trương Đắc Nguyên đảm nhiệm vai trò cán bộ thông tin thiên tai. Bất kể thời tiết khắc nghiệt, mỗi ngày ông đều hai lần kiểm tra các điểm có nguy cơ sạt lở, theo dõi từng vết nứt, từng thay đổi nhỏ của địa hình.
Sự bền bỉ và tinh thần trách nhiệm của ông trong nhiều năm đã góp phần bảo vệ an toàn cho cả cộng đồng. Với đóng góp đặc biệt trong vụ sạt lở vừa qua, ông Trương Đắc Nguyên đã được biểu dương, trở thành minh chứng rõ nét cho vai trò then chốt của người dân địa phương trong công tác phòng chống và giảm nhẹ thiên tai.
*Theo QQ News, CCTV13