Loại cây đó chính là cây giang.
Cây giang (tên khoa học Dendrocalamus membranaceus hoặc một số loài thuộc chi Neohouzeaua) là loài thuộc họ tre nứa, mọc hoang nhiều ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Phú Thọ, Tuyên Quang, Lào Cai, Thanh Hóa.
Cây thuộc nhóm tre nứa thân nhỏ, cao 5–12 m, đường kính 2–6 cm, ruột đặc, thân dẻo và dai. Màu thân chuyển từ xanh non sang vàng nhạt khi già. Giang mọc thành bụi, rễ lan rộng và tái sinh mạnh. Lá giang hiện nay được thu mua xuất khẩu sang nhiều nước, đặc biệt là Trung Quốc, nơi thương lái tìm mua lá giang phục vụ nhu cầu trong nước.
Thấy rõ giá trị kinh tế từ cây giang lấy lá, nhiều hộ gia đình tại Cao Bằng đã mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, góp phần nâng cao thu nhập và thúc đẩy giảm nghèo bền vững.
Mô hình trồng cây giang xen cây ăn quả tại Cao Bằng.
Trên báo Cao Bằng, chị Nông Thị Biểu, xóm Pác Rình, xã Quang Trung một trong những hộ trồng giang đầu tiên chia sẻ: Gia đình chị trồng 6 ha từ tháng 6/2024, đến nay cây phát triển tốt, nhiều khóm cao trên 1 m và đã bắt đầu cho thu hoạch lá. Với giá bán 8.000–10.000 đồng/kg lá tươi, mỗi khóm giang có thể mang lại thu nhập khoảng 200.000 đồng/năm từ năm thứ hai trở đi.
Đặc biệt, cây giang dễ trồng, phù hợp với tập quán canh tác, ít sâu bệnh, chi phí thấp nhưng mang lại lợi nhuận cao. Ưu điểm lớn nhất của cây giang là trồng một lần nhưng khai thác lâu dài; công chăm sóc ít nhưng hiệu quả vượt trội. Sau 6–8 tháng, cây đã cho thu hoạch lá lần đầu, bình quân mỗi khóm đạt khoảng 20 kg lá tươi/năm, mang lại doanh thu ổn định.
Công ty TNHH Vạn Phúc Xanh 559 là một trong những doanh nghiệp nhận bao tiêu sản phẩm lá giang cho bà con. Công ty cam kết mua toàn bộ sản phẩm với giá từ 8.000–10.000 đồng/kg, đồng thời cung ứng khoảng 300.000 cây giống, 20 tấn phân bón và tổ chức tập huấn kỹ thuật, giúp bà con trồng đúng quy trình, đảm bảo chất lượng lá đạt chuẩn xuất khẩu.
Lá giang sau khi thu hoạch được sơ chế, sấy khô và xuất khẩu sang các thị trường như Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc.
Làm giàu bền vững
Không chỉ mang lại lợi ích kinh tế, việc phát triển cây giang còn gắn với các chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế vùng dân tộc thiểu số.
Tại xã Trà Lĩnh, chính quyền luôn coi cây giang là một trong những cây hàng hóa chủ lực, khuyến khích bà con tận dụng diện tích đất nhàn rỗi để trồng. Đây sẽ là nền tảng giúp người dân nâng cao thu nhập và từng bước thoát nghèo.
Mô hình trồng lá giang tại Cao Bằng.
Cây giang lấy lá đang mở ra cơ hội thoát nghèo cho hàng trăm hộ dân. Không chỉ tạo thu nhập ổn định, mô hình này còn giúp thay đổi tư duy sản xuất từ nhỏ lẻ sang hàng hóa, từ trồng cây truyền thống sang cây có giá trị kinh tế cao.
Nếu được nhân rộng, cây giang có thể trở thành cây trồng chiến lược của Cao Bằng trong giai đoạn tới, góp phần thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững, nâng cao đời sống đồng bào vùng cao, đồng thời đóng góp vào kim ngạch xuất khẩu nông sản.
Cây giang có thể trồng xen canh với các loại cây ăn quả, cây công nghiệp hoặc rừng trồng rải rác, tận dụng đất trống và tăng thu nhập cho nông dân. Khi trồng xen, cần giữ khoảng cách 2–3 m giữa các bụi để giang không cạnh tranh quá nhiều dinh dưỡng, nước và ánh sáng với cây trồng chính.
Giang ưa sáng, đất tơi xốp, thoát nước tốt, rễ lan rộng nên cần quản lý để không lấn át cây khác. Việc thu hoạch thân giang xen kẽ có thể thực hiện mà không làm hại cây chính, giúp tăng hiệu quả kinh tế cho vườn.