Rời Triển lãm Hàng không vũ trụ Quốc tế MAKS 2017 ở sân bay Zhukovsky, ngoại ô Thủ đô Moscow, đoàn nhà báo quốc tế chúng tôi men theo dòng sông Volga thơ mộng, tới thành phố Rybinsk, tỉnh Yaroslavl - nơi đóng đại bản doanh của NPO Saturn, nhà sản xuất động cơ cho những máy bay chiến đấu Su-35, Su-30MK2 cùng nhiều loại máy bay thương mại khác.
Là người Việt Nam duy nhất trong đoàn, tôi được đại diện Tập đoàn Rostec (Nga) chăm sóc, nhắc nhở chu đáo về những lưu ý đặc biệt và quy định bảo mật khi tới thăm một trong những cơ sở công nghiệp quốc phòng tuyệt mật và quan trọng nhất của nước Nga.
Động cơ AL-41F-1S của Saturn hiện đang được lắp trên các máy bay tiêm kích Su-35. Ảnh: Bình Nguyên.
Kiểm soát an ninh chặt chẽ
Quả thật, công tác an ninh ở Nhà máy rất chặt chẽ, từ trước đó 1 ngày, tất cả phóng viên đều phải gửi thông tin về phương tiện ghi âm, ghi hình dùng để tác nghiệp cho Bộ phận bảo vệ của Saturn, trong đó ghi rõ tên, số hiệu, chủng loại.
Tại cổng nhà máy, đích thân bà Lyubov O. Kalinina, Giám đốc Quan hệ công chúng của Nhà máy Saturn ra đón đoàn một cách trọng thị.
Tuy nhiên, mọi thứ đều được kiểm tra kỹ lưỡng xem có đúng với đăng ký và có gì bất thường hay không. Va li, túi xách, ba lô cũng được chú ý từng li từng tí một.
Cũng phải thôi, nếu có sự cố gì xảy ra thì nền công nghiệp quốc phòng Nga sẽ chịu ảnh hưởng cực kỳ nặng nề. Tuy nhiên, đoàn nhà báo quốc tế đều hiểu điều này nên mọi việc diễn ra suôn sẻ, vui vẻ. Bản thân những người kiểm soát an ninh cũng luôn miệng nhã nhặn xin lỗi vì sự bất tiện. Quy định là quy định.
Choáng ngợp về mức độ hiện đại
Nhìn từ cổng vào dường cơ sở sản xuất của Saturn cũng không hoành tráng lắm bởi hầu hết là những tòa nhà trông có vẻ không quá hiện đại. Tôi cũng đã "soi" ảnh vệ tinh xem rốt cuộc Nhà máy Saturn có gì đặc biệt không, nhưng chỉ thấy như bao cơ sở công nghiệp bình thường khác.
Nhưng, bước vào bên trong, mới thấy sự choáng ngợp cả về quy mô lẫn mức độ hiện đại của từng nhà xưởng. Chúng tôi tới đâu, đích thân giám đốc của cơ sở sản xuất đó (có lẽ nếu dùng từ phân xưởng thì không đúng lắm vì quy mô của chúng quá lớn) ra tận cửa đón đoàn và giới thiệu cặn kẽ và trả lời bất cứ câu hỏi nào.
Trước hết, đoàn thăm Liên doanh SAFRAN Aircraft Engines (Pháp) và UEC-Saturn (Nga) chuyên sản xuất các cấu kiện động cơ cho các máy bay thương mại (dân dụng) sau đó chuyển về lắp ráp tổng thành ở Pháp. Phải nói, máy móc rất hiện đại, hầu hết đều điều khiển bằng phần mềm - kỹ thuật số. Số nhân viên làm việc tại đây rất ít vì mọi thứ đã được tự động hóa tối đa.
Những hình ảnh về cơ sở chế tạo động cơ máy bay thương mại của Saturn. Ảnh: Bình Nguyên.
Tiếp đó, đoàn được giới thiệu Trung tâm thử nghiệm động cơ. Mọi thứ cũng tự động hóa hoàn toàn, giám sát điều khiển qua màn hình lớn.
Trung tâm điều khiển thử nghiệm động cơ của Saturn. Ảnh: Bình Nguyên.
Buồng thử nghiệm động cơ máy bay của Saturn. Ảnh: Bình Nguyên.
Chúng tôi còn được giới thiệu cơ sở sản xuất động cơ tàu chiến mới được NPO Saturn triển khai mạnh mẽ gần đây. Đây là cơ sở đặc biệt quan trọng để Nga tự chủ thoát khỏi phụ thuộc vào nước ngoài trong lĩnh vực chế tạo động cơ cho tàu chiến cỡ lớn.
Cơ sở chế tạo động cơ tàu chiến và máy thủy của NPO Saturn. Ảnh: Bình Nguyên.
Chỉ cần được nghe giới thiệu và tận mắt chứng kiến các dây chuyền sản xuất động cơ máy bay thương mại và động cơ tàu chiến và máy thủy ta đã có thể hình dung được mức độ hiện đại của NPO Saturn, chắc chắn các cơ sở sản xuất động cơ máy bay chiến đấu sẽ không kém cạnh, nếu không nói là hiện đại hơn.
Cuối cùng, phần quan trọng nhất cũng đã đến khi toàn bộ lãnh đạo cao cấp đều có mặt tại Nhà truyền thống của Nhà máy, để trao đổi với các phóng viên quốc tế dưới sự chủ trì của ông Viktor A. Polyakov - Phó TGĐ Tập đoàn sản xuất động cơ liên hợp Nga (UEC) kiêm Tổng Giám đốc điều hành NPO Saturn.
Lãnh đạo cao cấp của NPO Saturn có mặt tại Nhà truyền thống của Nhà máy, để trao đổi với các phóng viên quốc tế. Ông Viktor A. Polyakov (ngồi giữa). Ảnh: Bình Nguyên.
Trong không khí hết sức cởi mở, trước các câu hỏi thẳng thắn của các nhà báo, ông Polyakov không ngại ngần chia sẻ về hoạt động của Saturn, kể cả lĩnh vực sản xuất động cơ máy bay chiến đấu. Rất tiếc, vì lý do bảo mật nên chúng tôi không được thăm quan khu vực quân sự của Saturn dù chỉ cách đó đúng 1 bức tường.
Bù lại, các nhà báo quốc tế được giới thiệu rất chi tiết về dòng động cơ AL-31 và AL-41 (gồm cả phần véc tơ điều khiển lực đẩy) chuyên dùng cho các máy bay chiến đấu Su-30, Su-34, Su-35 thế hệ mới nhất.
Với các máy bay tiêm kích Su-27, Su-30MK2 của Việt Nam, ông Polyakov cho biết, NPO Saturn luôn đáp ứng yêu cầu cao nhất về chất lượng sản phẩm và đảm bảo dịch vụ sau bán hàng hoàn hảo, thông qua Công ty xuất khẩu vũ khí quốc doanh Rosoboronexport và các văn phòng đại diện của Tập đoàn Rostec ở Việt Nam.