Siêu bão Harvey đã gây ra thảm họa tự nhiên lớn chưa từng thấy với trận lụt lịch sử ở thành phố Houston thuộc bang Texas (Mỹ).
Các nhà học nhận định, biến đổi khí hậu do những hoặt động của con người gây ra đã góp phần "kích hoạt" sức tàn phá khủng khiếp của bão Harvey.
Cụ thể, nhiệt độ bề mặt biển ở khu vực xảy ra bão Harvey đã tăng lên 0,5 – 1 độ C, cao hơn so với nhiệt độ trung bình hiện nay và vài thập kỷ trước. Điều này có nghĩa là sẽ gia tăng khoảng 3-5% độ ẩm trong bầu khí quyển.
Lượng độ ẩm cao tạo tiềm năng xảy ra mưa và ngập lụt lớn hơn. Sức mạnh của các cơn bão cũng được gia tăng đáng kể. Bên cạnh đó, sự kết hợp của lũ ven biển và mưa lớn đã gây ra tình trạng lũ lụt tàn phá kinh hoàng mà thành phố Houston vừa trải qua.
Bão Harvey gây ra trận lụt lịch sử và nhiều thiệt hại nghiêm trọng ở bang Texas. Ảnh: NOAA
Biến đổi khí hậu do những hoạt động của con người được cho là đóng góp khoảng 30% lượng mưa trong bão Harvey đổ xuống ở Texas, Mỹ.
Kevin Trenberth, nhà khoa học cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Khí quyển Quốc gia Mỹ: "Biến đổi khí hậu do các hoạt động của con người đã làm gia tăng thiệt hại do bão Harvey gây ra".
Bên cạnh tác nhân độ ẩm không khí, bão Harvey gây ảnh hưởng lớn còn do một hệ quả khác của biến đổi khí hậu. Đó là khi không khí nóng lên, một lượng nhiệt được đại dương hấp thụ khiến cho nước trên bề mặt biển nóng lên.
Cụ thể, bão Harvey vừa qua đã gặp phải một trong những vùng biển nóng nhất trên hành tinh với nhiệt độ vùng nước ấm so với nhiệt độ trung bình là 1,5 - 4 độ C.
Ngập lụt và mưa lớn kéo dài khiến công tác cứu hộ và sơ tán của người dân rất vất vả. Ảnh: David J.Phillip/AP
Không những vậy, nhờ còn được cung cấp năng lượng từ vùng nước ấm bất thường trên Vịnh Mexico, bão Harvey đã trở thành siêu bão cấp 4 chỉ trong khoảng 48 giờ và trút xuống lượng mưa lũ kỷ lục ở bang Texas.
Kevin Trenberth cho biết: "Đây là nguồn nguyên liệu chính của cơn bão. Mặc dù xảy ra tự nhiên, nhưng những cơn bão có khuynh hướng mạnh hơn, lớn hơn, kéo dài và gây mưa nhiều hơn".
Điều này cũng là lời giải thích cho hành vi dị thường của siêu bão Harvey. Cơn bão đã mạnh lên cấp 4 chỉ trong vài giờ trước khi đổ bộ vào bờ biển Texas.
Những trường hợp như thế này rất hiếm khi xảy ra. Minh chứng là trong 30 năm qua, chưa có cơn bão nào ở phía tây Florida mạnh lên trong vòng 12 giờ trước khi đổ bộ vào đất liền.
Các cơn bão thường suy yếu trong khi bão Harvey thì không?
Những cơn bão thông thường chủ yếu lấy năng lượng từ các vùng nước ấm trên đại dương. Khi bão phát triển, gió mạnh cuốn lấy nước biển từ các vùng nước ấm nhất ở sâu bên dưới bề mặt. Tuy nhiên, gió cũng đưa nước lạnh lên gần khí quyển, gây mất năng lượng và làm suy yếu bão.
Nhà khoa học Trenberth cho hay, bão Harvey là một trường hợp ngoại lệ. Khi "tấn công" mặt nước ở độ sâu 100-200 m dưới bề mặt, nhưng bão Harvey vẫn gặp nước ấm để phát triển và tăng cường thêm.
Dù không ở trong địa thế tốt để mạnh lên do rất gần với đất liền, nhưng thật ngạc nhiên là bão Harvey vẫn mạnh lên được.
Ảnh chụp cơn bão Harvey từ Trạm vũ trụ Quốc tế. Ảnh: NASA
Điều này có nghĩa là dù không có tác động của biến đổi khí hậu, thì một cơn bão như Harvey vẫn có thể xảy ra ở khu vực thuận lợi phát triển siêu bão nhất thế giới khi vào đỉnh điểm mùa bão. Trước đó, các chuyên gia đã tỏ ra lo ngại về khu vực Houston có thể bị một siêu bão tấn công.
Tuy nhiên, chắc chắn rằng biến đổi khí hậu có thể làm cho cơn bão tàn phá khủng khiếp và gây thiệt hại lớn hơn rất nhiều.
Harvey được đánh giá là chưa từng thấy trong lịch sử siêu bão từng càn quét ở Houston. Các nhà khoa học nhận định, loại hình thời tiết khác thường như siêu bão Harvey có thể xảy ra nhiều hơn trong thời gian tới khi Trái Đất ngày càng ấm dần hơn.
Nguồn: Theguardian, Theatlantic