Hủy án vì có dấu hiệu lọt tội
Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bắc Giang vừa hoàn tất Bản kết luận điều tra lại vụ án chống người thi hành công vụ xảy ra ngày 1/5/2009 trên sông Thương (địa phận xã Dương Đức, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang), khiến thiếu úy Nguyễn Văn Hoan (Phòng CSGT Công an tỉnh) ngã xuống sông tử vong.
Việc điều tra lại lần này do Hội đồng Giám đốc thẩm TANDTC yêu cầu. Tại phiên xử Giám đốc thẩm vụ án ngày 18/12/2012, HĐXX đã tuyên hủy bản án hình sự phúc thẩm số 164 ngày 13/9/2011 của TAND tỉnh Bắc Giang và bản án hình sự sơ thẩm số 07 ngày 25/1/2011 của TAND huyện Lạng Giang.
Căn cứ hủy án, theo Hội đồng giám đốc thẩm, khi tổ công tác đột kích một tàu của nhóm cát tặc, bị cáo Nguyễn Văn Đoài hô lớn: “Thằng nào vào buồng máy thì đánh chết”.
Sau đó, Thân Văn Tin và Nguyễn Văn Thắng đã cầm búa, dao rựa đe dọa, tấn công thiếu uý Nguyễn Văn Hoan, làm anh Hoan ngã xuống sông tử vong. Như vậy, ở đây có dấu hiệu hình sự của hành vi bỏ mặc. Các bị cáo thấy anh Hoan ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng hoặc có thể bị chết đuối, tuy các bị cáo có đủ điều kiện, khả năng cứu giúp mà không cứu giúp, cố ý bỏ mặc dẫn đến chết người.
Quan trọng hơn, trong hồ sơ có 3 bản kết luận giám định pháp y. Trong đó, bản giám định của Phòng Giám định Pháp y BV Đa khoa tỉnh Bắc Giang và bản giám định của Viện Kỹ thuật Hình sự Bộ Công an (đều do Cơ quan CSĐT Công an Bắc Giang trưng cầu giám định) thống nhất kết luận anh Hoan “chết do ngạt nước”.
Trong khi đó, bản giám định của Viện Pháp y Quốc gia - Bộ Y tế (do gia đình anh Hoan yêu cầu giám định) lại kết luận anh Hoan “chết do ngạt nước, trên người có chấn thương sọ não”. Kết quả khám nghiệm tử thi ngày 1/5/2009 cũng thể hiện mặt trước hõm tai bên phải nạn nhân có vết rách da dài 0,2 cm có máu rỉ ra.
Theo Hội đồng giám đốc thẩm, kết luận của các cơ quan giám định không thống nhất đã ảnh hưởng đến việc xác định tội danh các bị cáo, do vậy HĐXX tuyên hủy các bản án sơ và phúc thẩm, yêu cầu điều tra lại.
Thiếu uý Nguyễn Văn Hoan hy sinh để lại người vợ trẻ và cậu con trai đầu mới 6 tháng tuổi. Trong ảnh: Đại tá, Giám đốc Công an tỉnh Bắc Giang Phạm Văn Minh và con trai thiếu uý Hoan trong đám tang của anh (Ảnh do gia đình anh Hoan cung cấp).
Tái khẳng định có chấn thương sọ não
Quá trình điều tra lại, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bắc Giang ra quyết định trưng cầu giám định và công văn gửi Bộ trưởng Bộ Y tế. Ngày 4/7/2013, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến ký quyết định số 2360 thành lập Hội đồng giám định lại trên hồ sơ (lần thứ hai) để xác định nguyên nhân chết của nạn nhân Nguyễn Văn Hoan.
Đến ngày 8/8/2013, Viện Pháp y Quốc gia - Bộ Y tế có bản kết luận giám định pháp y trên hồ sơ số 08/13/GĐPY - HS. Đáng chú ý, tại bản giám định pháp y lại lần thứ hai này, Hội đồng giám định của Bộ Y tế vẫn tái khẳng định: “Nguyên nhân trực tiếp gây tử vong cho nạn nhân Nguyễn Văn Hoan là ngạt nước trên người có chấn thương sọ não”.
“Mặc dù có kết quả giám định lại của Viện Pháp y Quốc gia Bộ Y tế kết luận nguyên nhân chết của anh Nguyễn Văn Hoan là “...trên người có chấn thương sọ não”, nhưng với tài liệu, chứng cứ mà CQĐT đã thu thập được trong hồ sơ không có căn cứ làm rõ” – Bản kết luận điều tra lại số 97 ngày 20/8/2013 của Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bắc Giang nêu rõ.
Những tài liệu, chứng cứ mà CQĐT đã thu thập được trong hồ sơ là những gì? Đáng tiếc, đó chủ yếu là lời khai của nhóm cát tặc và lời khai của một số người “không thấy”, “không biết” sự việc!
Không biết, không thấy
Điều tra lại vụ án, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bắc Giang đã tiến hành hỏi cung lại các bị can và những người liên quan. Kết quả điều tra lại thể hiện, bị can Nguyễn Văn Đoài khai lúc xảy ra sự việc, anh ta ở trong buồng lái tàu nên “không biết, không nhìn thấy Thắng, Tin có hành vi thế nào với anh Hoan và cũng không nhìn thấy ai ngã xuống sông”.
Bị can Nguyễn Văn Thắng cũng khai “không nhìn thấy Tin có hành vi gì đánh đập anh Hoan, chỉ nhìn thấy 2 người ngã xuống sông, lúc đó tàu đang chạy trời lại tối nên... không nhìn thấy gì nữa”.
Hai người làm cát thuê trên tàu của nhóm cát tặc cũng khai, họ không có hành vi chống đối gì và “không nhìn thấy hành vi của các bị can Đoài, Tin, Thắng đối với anh Hoan. Một đồng đội cùng tổ công tác với anh Hoan là CSGT Hoàng Văn Hải cũng khai không nhìn thấy Tin và Hoan ở đâu, do anh Hải cũng bị ngã xuống sông trước.
Còn lại là lời khai của Thân Văn Tin - người trực tiếp đe doạ, tấn công anh Hoan? Tin khai cầm dao tay phải giơ lên trên đầu “dọa” anh Hoan và nói: “Mày muốn chết không”?. Anh Hoan lùi lại về phía sau, Tin tiếp tục cầm dao giơ lên và dồn anh Hoan lùi tiếp.
Sau đó, anh Hoan bị ngã xuống sông, Tin cũng ngã theo, tay vẫn cầm dao rựa. Sau khi ngã xuống sông, Tin không thấy anh Hoan đâu. Tin bơi theo tàu không kịp nên bơi vào bờ. Trong suốt quá trình điều tra, Tin khẳng định không đánh anh Hoan.
CQĐT cũng cho tiến hành thực nghiệm lại hiện trường, để các bị can Đoài, Tin, Thắng diễn lại hành vi của mình theo như lời khai, kết luận ngắn gọn: Lời khai của các bị can phù hợp với hiện trường.
Chỉ là chống người thi hành công vụ?
Với kết quả điều tra lại như trên, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bắc Giang tiếp tục bảo lưu quan điểm các bị can chỉ có hành vi chống người thi hành công vụ. Các bị can không có hành vi dùng vũ lực, hung khí xâm hại đến thân thể anh Hoan. Khi anh Hoan ngã xuống sông, bị can Tin cũng ngã xuống sông, sau khi ngã không biết anh Hoan ở đâu nên Tin đã bơi vào bờ.
Do vậy, các bị can Đoài, Tin, Thắng, không có ý thức bỏ mặc nạn nhân, không có hành vi trực tiếp xâm hại đến thân thể anh Hoan, không có ý thức tước đoạt tính mạng nên không phạm tội giết người và tội không cứu giúp người đang gặp nguy hiểm tính mạng.
Kết quả điều tra lại như trên tiếp tục vấp phải sự phản đối của gia đình nạn nhân Nguyễn Văn Hoan. Gia đình anh Hoan đặt nghi vấn, anh Hoan là một chiến sỹ CSGT được đào tạo bài bản, bơi lội giỏi, do vậy mới được lãnh đạo Phòng CSGT giao nhiệm vụ đi chống cát tặc trên sông. Nếu không vì bị đánh vào đầu dẫn đến choáng ngất trước khi ngã xuống sông Thương, không lý gì nạn nhân không bơi được vào bờ?
Một vấn đề khác, ở giai đoạn đầu, vụ án được Phòng CSĐT tội phạm về TTXH (PC45) thụ lý điều tra, khi đó đại tá Bùi Xuân Lộc giữ chức Trưởng phòng. Đến giai đoạn điều tra lại, vụ án được giao cho Văn phòng Cơ quan CSĐT Công an Bắc Giang (PC44) thụ lý, đại tá Lộc đã được điều chuyển sang đây làm Trưởng phòng.
Ông Lộc là người vừa ký các kết luận điều tra giai đoạn đầu vụ án, vừa ký các quyết định điều tra lại sau khi các bản án bị tuyên hủy, dù ở 2 cơ quan điều tra khác nhau. Gia đình thiếu uý Hoan đặt câu hỏi, như vậy kết quả điều tra lại có thực sự khách quan?
Được biết, bản kết luận điều tra lại trên tiếp tục phải điều tra bổ sung. Ngày 28/8/2013, CQĐT tiếp tục trưng cầu Bộ Y tế giám định pháp y lại lần hai. Tại bản kết luận ngày 3/10/2013, Hội đồng giám định pháp y Bộ Y tế tiếp tục giữ nguyên kết luận thiếu uý Hoan “chết do ngạt nước trên người có chấn thương sọ não”.
Đồng thời, Hội đồng giám định pháp y Bộ Y tế kết luận rõ thêm về cơ chế hình thành thương tích trên cơ thể anh Hoan: “Các thương tích được tạo nên do tác động của vật tày”. Theo gia đình anh Hoan, kết luận này phù hợp với thông tin cho rằng anh Hoan đã bị các đối tượng dùng mái chèo, xẻng phang vào đầu, khiến anh bị chấn thương sọ não trước khi ngã xuống sông.
Tuy nhiên, theo nguồn tin của Tiền Phong, hiện phía Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bắc Giang vẫn tiếp tục bảo lưu kết luận vụ án, cho rằng không có căn cứ thay đổi tội danh khởi tố hoặc khởi tố thêm về tội giết người đối với các bị can. Vụ án tiếp tục trong quá trình chuẩn bị được đưa ra xét xử lại theo trình tự sơ thẩm.
Theo đó, đêm 30/4 rạng sáng 1/5/2009, tổ công tác của thiếu úy CSGT Nguyễn Văn Hoan (SN 1984) phát hiện 3 thuyền khai thác cát trái phép trên sông Thương thuộc địa phận xã Dương Đức, huyện Lạng Giang. Khi tổ công tác tiếp cận tàu do Nguyễn Văn Đoài làm chủ, bị nhóm cát tặc tấn công quyết liệt. Hậu quả, thiếu úy Hoan ngã xuống sông, tử vong.
Qua hơn 4 năm, vụ án nhiều lần bị trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung, nhiều bản án bị tuyên hủy để điều tra lại. Nhóm bị cáo tấn công một đồng đội của anh Hoan đã lĩnh án về hành vi chống người thi hành công vụ. Riêng gia đình anh Hoan không ngừng kháng cáo, kêu kiện về những mâu thuẫn của vụ án.
