NSƯT Kim Xuân: "Buồn cho trình độ xem phim của khán giả Việt Nam"

Nghệ sĩ Kim Xuân là con nhà nòi. Ba cô vốn là một kép phụ ở Đoàn cải lương Hồ Quảng Khánh Hồng - Minh Tơ. Dù vậy, hồi nhỏ cô rất ít khi đi xem ba hát.

Bản thân Kim Xuân theo lĩnh vực kịch nói vì cô biết, trời không phú cho mình giọng hát hay. Ngược lại, Huy Luân con trai cô là ca sĩ phòng trà và chuyên hát nhạc tiền chiến.

Giải phóng xong cũng là ngày Kim Xuân tốt nghiệp phổ thông. Khi ấy cô mới 18, 19 tuổi.

Kim Xuân cùng với 12 người khác (thế hệ thanh niên sau ngày giải phóng) trong đó có Thương Tín, Tấn Thi, Minh Hạnh… được Nhà văn hóa quận Bình Thạnh cử đi học văn nghệ ở Nhà nghệ thuật thành phố.

Từ lớp học đó Kim Xuân đậu vô Đoàn kịch Cửu Long Giang (nay là Đoàn kịch Thành phố). Vào Đoàn Cửu Long Giang cô được học nghề tại đoàn 3 năm và thành diễn viên luôn. Nghệ sĩ Kim Xuân bảo, "Hồi đó học vui lắm, học ban ngày tối được đi làm diễn viên quần chúng".

Run rủi thế nào, ngay từ những ngày đầu bước lên sân khấu, Kim Xuân thường được thế các vai của đào chính. Năm 1980, cô về Đoàn kịch Bông Hồng. Năm 1991, cô về sân khấu 5B.

Khi Idecaf thành lập, Kim Xuân mở màn vở diễn đầu tiên ở sân khấu này với Thành Lộc trong tuồng "Tình yêu dành cho 2 người" từng gây tiếng vang khi đó.

Các vai của Kim Xuân thường là chính diện như bi kịch, phức tạp, trắc trở... Sau này, cô mới "phá ra" một chút với các vai hài hước, dí dỏm, phản diện. Ở vai diễn nào, Kim Xuân cũng để lại những ấn tượng khó quên trong lòng khán giả, dù chính hay phụ, vai lớn hay nhỏ.

Nghệ sĩ ưu tú Kim Xuân "hóa thân" tài tình trong các vai diễn - ảnh trong bài do nhân vật cung cấp.

Trong cuộc đời làm nghệ thuật của mình, nghệ sĩ Kim Xuân chưa bao giờ nhận một vai diễn nào đó vì "mặt mũi" người mời hoặc vì tiền nhiều...

Kim Xuân là một trong những nghệ sĩ lựa vai khá kỹ, nếu không muốn nói là kén vai hoặc khó tính.

"Khi nhận một vai diễn trên điện ảnh hay truyền hình, cô không muốn để khán giả thấy vai diễn này rất quen thuộc với những phim trước", nghệ sĩ Kim Xuân chia sẻ.

Kim Xuân cũng không quan trọng vai đó lớn hay nhỏ, chính hay phụ, nhiều tiền hay ít tiền, ê-kíp thực hiện có những ai...

Kim Xuân chỉ quan tâm vai đó có "lạ" hay không và những người hợp tác có yêu nghề hay không.

Với một người có thâm niên trong nghề như nghệ sĩ ưu tú Kim Xuân, một vai như thế nào thì được coi là "lạ", thưa cô?

16-9 tới, phim "Cô hầu gái" sẽ ra mắt khán giả. Đó là một bộ phim hơi kinh dị của một đạo diễn Việt kiều Mỹ. Cốt truyện là câu chuyện có thật của chính bà ngoại vị đạo diễn xảy ra từ năm 1953. Đó là một vai lạ với cô.

Năm rồi cô đóng 1 vai nhỏ trong "Em là bà nội của anh", đó cũng là 1 vai lạ của thời điểm đó. Hoặc "49 ngày", "Lật mặt", cô đóng vai 1 bà trùm xã hội đen, giả làm nhà tâm lý, bà ấy cừ khôi về chuyện lái xe, sát thủ này khác...

Nghệ sĩ Kim Xuân trong ngày ra mắt phim "Em là bà nội của anh". Dù là một vai nhỏ với vài phân đoạn trong phim nhưng Kim Xuân vẫn cho khán giả ấn tượng đặc biệt khi nói tới.

Cô là một trong những người lựa phim khá kỹ mới nhận. Khoảng 5 năm gần đây, phim chiếu rạp rất được để ý. Cô cũng là một trong những người hay được đặt hàng.

"Bao giờ có yêu nhau" là một phim đẹp, chỉn chu về hình ảnh, diễn xuất, dù cô chỉ đóng một vai chừng 10 phân đoạn trong phim nhưng cô thấy thú vị. Và cô được làm việc với những người có nghề thực sự.

Nhưng vai diễn hay thì ít, kiểu nhân vật cũng chỉ có nhiêu đó, đóng mãi cũng có lúc trùng lặp. Cô thì kén vai, điều đó có ảnh hưởng đến nguồn thu của cô không?

Cô đến tuổi không phải bon chen trong nghề. Cô muốn sản phẩm cô làm ra thì khán giả sẽ nghĩ là, có Kim Xuân là coi được vì nó khác với những cái cô ấy đóng trước đó.

Cô không cần xuất hiện nhiều. Nhiều người cũng bảo cứ làm đi, nhưng cô không nghĩ thế. Nếu cô vừa đóng 1 phim mà phim sau nhân vật na ná là cô không nhận.

Công việc của cô nhiều lắm, không cần cái gì mình cũng phải quơ quào vào làm gì. Việc thu nhập của tháng này với tháng sau cứ đều đều, không có gì khác thì cô lại không thấy thú vị.

Những người biết tính cô thì đều biết rằng, khi mời vai diễn nào là Kim Xuân sẽ làm tốt vai diễn đó.

Thậm chí, gần đây, một MV của Phan Đình Tùng nhất định là phải mời cô Kim Xuân cho bằng được. Nhân vật nữ đó rất khắc khổ, quay có mấy shot hình thôi nhưng cô nhận lời vì đó là một vai lạ.

Có 1 ca sĩ khác cũng mời cô. Đạo diễn hình kể cho cô nghe câu chuyện rất hay, cô nhận lời trên câu chuyện đó. Trước ngày quay khoảng 2 ngày, họ đưa cô xem 1 kịch bản hoàn toàn khác, không giống chút xíu nào câu chuyện họ kể cô nghe.

Nghệ sĩ ưu tú Kim Xuân lần đầu tiên trình diễn trên sàn cat walk.

Cô nói, thứ nhất kịch bản không giống cái kịch bản kể lúc đầu. Cô sẽ không làm cái kịch bản này.

Vai người mẹ trong kịch bản này không ấn tượng gì hết. Họ năn nỉ quá trời. Họ bảo bà mẹ này cũng chịu thương chịu khó.

Cô nói, bà mẹ chịu thương chịu khó nhiều lắm, ai cũng làm được. Nhưng bà mẹ này lạ ở chỗ, bà ấy nuôi 1 đứa con thiểu năng trở thành người bình thường.

Sau đó người con lên thành phố, có vợ. 1 lần nó về thăm mẹ thì thấy mẹ đang chăm 1 đứa trẻ khác giống y như nó hồi nhỏ.

Cái đó mới là hay. Nó nhắn tới người ta rằng, tình yêu vô bờ bến của người mẹ có thể làm được mọi thứ. Và có những điều trong quá khứ mà người ta tưởng đã quên đi nhưng không phải thế.

Với nhân vật người mẹ như thế thì cô mới làm. Nhà sản xuất nói cần giữ hình tượng của ca sĩ. Cô nói, cô đâu nhận làm bài nhạc này vì ca sĩ. Cô nhận vì kịch bản hay. Mà cô rất ít xuất hiện trong những MV ca nhạc.

Họ năn nỉ nhưng cô vẫn từ chối, dù vai đó rất nhiều tiền.

Kim Xuân luôn muốn thể hiện vai diễn tốt nhất nhưng nếu phim không được công chúng đón nhận, cô có buồn không? "Bao giờ có yêu nhau" là ví dụ. Một bộ phim được giới chuyên môn đánh giá cao nhưng khi ra rạp thì doanh thu chưa thật ấn tượng?

Ngay khi làm phim này, nhà sản xuất và đạo diễn đã biết trước sẽ đón nhận điều đó nhưng họ vẫn làm. Dustin và Bebe thừa biết phim kén khán giả nhưng họ vẫn làm. Vì họ yêu công việc nên họ làm và làm tới nơi tới chốn.

Mình là diễn viên trong phim đó thì mình phải làm hết trách nhiệm chứ. Nhà sản xuất họ cũng tính toán chứ, đâu phải chỉ chăm chăm làm phim để được lời.

Không ai muốn phim mình lỗ nhưng gu người ta chơi là như vậy. Họ vẫn mong rằng khán giả sẽ đón nhận nhiều hơn.

Nghệ sĩ Kim Xuân trong vai trò giám khảo Cười xuyên Việt.

Lẽ ra, chúng ta nên buồn cho khán giả Việt Nam. Còn cô không buồn đâu vì tụi cô đã làm hết sức mình rồi mà. Tại sao lại phải buồn cho mình. Mình phải buồn cho trình độ xem phim của khán giả Việt Nam chớ.

Phim làm rất logic, cảm xúc, lay động từng sợi dây nhỏ trong trái tim. Dustin làm đúng, không sai. Khán giả không đến nhiều là vì họ sùng ngoại và họ nghĩ rằng phim nội thì không nên làm những dạng như vậy.

Mà như vậy là tự khán giả đang đánh giá thấp mình!

Phim thị trường cô làm rồi. Ăn không. Ăn rồi. Phim nghệ thuật cô cũng làm rồi. Cô không phải loại diễn viên chỉ dành cho dòng phim này mà không dành cho dòng phim kia.

"Lật mặt", "49 ngày" cô tham gia, ăn quá trời tiền. "Em là bà nội của anh" ăn 106 tỷ.

Thế thì ở phim nghệ thuật này cô rất tự hào về nó nhưng doanh thu không cao. Có nghĩa khán giả của mình thế nào.

Bảo phim này khó xem, cô thấy có gì đâu mà khó xem. Chỉ có cái đầu mình không chịu suy nghĩ thôi. Thành ra cô thấy, những nhà sản xuất, ai có tâm với nghề thì làm phim khó đi. Còn cứ xạo xạo nói làm phim nhựa mà khó ăn, cô không tin mấy người đó.

Nhiều diễn viên kêu làm phim truyền hình, quay có 1 ngày hoặc ngày rưỡi 1 tập. Thế nên, thường xảy ra tình trạng diễn viên chưa kịp diễn, đạo diễn đã bảo xong... Cô gặp chuyện đó bao giờ chưa ạ?

Cô phải dùng từ là may mắn, những đạo diễn đó không dám mời cô. Cô chưa bao giờ được làm việc với những đạo diễn như vậy!

Phim "Ải trần gian" đang chiếu đó, lúc làm cũng có nhiều cái tệ lắm. Ví dụ thiết kế bối cảnh rất kém nhưng cốt truyện rất hấp dẫn. Mà truyền hình, khán giả đôi khi vì thích cốt truyện, diễn viên nên họ bỏ qua bối cảnh.

Nhưng truyền hình mà lơ tơ mơ về diễn xuất thì hết nói luôn rồi!

Nghệ sĩ Kim Xuân trước một cảnh quay cùng Cát Tường.

Ngộ lắm, cuộc đời cô cứ sàng lọc dần dần. Ví dụ cô làm truyền hình, người ta nói "Lâu lắm em mới được mời chị", vậy là người ta biết cái này là làm cho cô, là cô Kim Xuân làm. Cô Kim Xuân sẽ rất kỹ khi nhận việc này.

Có một phim, người ta chờ cô đi nước ngoài về để bấm máy. Vì người ta biết, phim đó cô Kim Xuân làm mới thuyết phục. Đó là một phim nhựa.

Còn có 1 phim nữa, họ đọc kịch bản là cô đã mê mẩn rồi nhưng thời gian dự quay đúng 1 tháng cô đi Mỹ nên cô không tham gia được.

Họ nghĩ là cô chỉ loanh quanh ở Sài Gòn thôi nhưng cô có những công việc phải đi. Họ tiếc lắm.

Khi họ kể câu chuyện, họ hình dung nhân vật đó là Kim Xuân làm. Cái lòng họ đến với cô, cô rất quý mà rút cục lại không nhận được. Phim làm từ đầu tháng 7 đến tháng 8 mà giữa tháng 7 là cô đi Mỹ rồi.

Cô đang được các đạo diễn, biên kịch hỏi ý kiến để làm tròn vai diễn và chỉnh lại kịch bản cho hay.

Cám ơn cô đã chia sẻ và chúc cô có được nhiều vai diễn lạ hơn nữa!