Tai họa đã được cảnh báo. Cơ quan chức năng đã chỉ đạo kiểm tra, thanh tra. Thủ tướng đã chấn chỉnh công tác PCCC. Thế nhưng, hậu quả của vụ cháy nhà trọ trên địa bàn quận Cầu Giấy vẫn vô cùng thảm khốc.
Nguyên nhân do đâu? Trách nhiệm thuộc về ai? Đó là những vấn đề cần phải nhanh chóng đặt ra để ngăn ngừa những tai họa xảy ra trong tương lai.
Đồng ý rằng tai họa là khó lường, nhưng tại sao hậu quả lại khủng khiếp đến thế?
Theo báo cáo của các cơ quan chức năng, khi phát hiện đám cháy, xe chữa cháy không thể vào vì hẻm quá nhỏ. Nhà chật nhưng chứa rất nhiều người trong khi nguồn nước chữa cháy quá xa hiện trường.
Thực tế, hầu hết khu phố ở các đô thị đều chật chội, mật độ dân cư quá cao. Khi bất cẩn xảy ra cháy sẽ rất dễ dẫn đến hậu quả tương tự. Với thực trạng nhà ở đô thị và công tác PCCC còn bất cập hiện nay, ai cũng có thể trở thành nạn nhân.
Theo thống kê của Cục Cảnh sát PCCC và Cứu nạn, cứu hộ (C07) - Bộ Công an, trong năm 2023, toàn quốc xảy ra 3.440 vụ cháy, làm chết 146 người, bị thương 109 người. Chỉ riêng 3 tháng đầu năm 2024 đã xảy ra 352 vụ cháy, làm chết 7 người.
Những bất cập của công tác PCCC không quá mới mẻ mà đã tồn tại từ lâu. Vấn đề là giải pháp căn cơ để giải quyết thực trạng này vẫn chưa mang lại hiệu quả.
Sau các vụ cháy gây hậu quả nghiêm trọng, cơ quan chức năng đã khẩn trương triển khai mô hình Tổ liên gia an toàn PCCC ở khắp các địa phương. Tổ này bao gồm 5-15 gia đình được trang bị phương tiện chữa cháy, tập huấn kỹ càng.
Trớ trêu thay, ngày 23-5, UBND TP Hà Nội vừa tổ chức Hội thi nghiệp vụ chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ của Tổ liên gia an toàn PCCC cấp thành phố thì đến rạng sáng hôm sau đã xảy ra vụ cháy trên.
Thiết nghĩ, các cơ quan chức năng phải kiểm tra lại toàn bộ quy trình, cách thức, điều kiện PCCC ở đô thị, nhất là những đô thị lớn có mật độ dân cư cao. Những vụ cháy tương tự rất dễ xảy ra bởi nguy cơ cháy luôn thường trực mà đến nay vẫn không có cách ngăn ngừa hữu hiệu.
Đơn cử, hệ thống dây điện chằng chịt giăng trên khắp mái nhà song nhiều năm qua chưa được kiểm tra, thay mới. Xe máy, ô tô điện được sử dụng ngày càng nhiều và không ít người sạc điện qua đêm ngay tại nhà. Hệ thống trụ cứu hỏa chủ yếu được lắp đặt ở các con đường trong khi đô thị có hệ thống hẻm nhỏ chằng chịt, sâu hun hút. Mô hình nhà trọ, chung cư mini ngày càng phát triển nhưng công tác quản lý, kiểm tra và tổ chức PCCC vẫn chưa theo kịp thực tế...
Sau hàng loạt vụ cháy lớn, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ký Công điện số 21/2024 về tăng cường công tác PCCC. Trước đó, Thủ tướng cũng ban hành Chỉ thị số 01/2023 về tăng cường PCCC trong tình hình mới, nêu cụ thể, chi tiết trách nhiệm của từng bộ, ngành, cơ quan và địa phương. Trong các hội nghị về PCCC, người đứng đầu Chính phủ cũng chỉ rõ trách nhiệm của từng cơ quan, đơn vị và người đứng đầu nếu để xảy ra hậu quả nghiêm trọng.
Hậu quả của các vụ cháy là quá lớn nên không thể đổ thừa cho hoàn cảnh hoặc điều kiện khách quan. Quản lý xã hội thì phải có giải pháp tương ứng với điều kiện thực tế và quan trọng hơn là chỉ rõ được trách nhiệm của từng người, từng cơ quan.
Cháy nhà gây hậu quả nghiêm trọng liên tiếp xảy ra gần đây. Người dân cần có câu trả lời thỏa đáng về trách nhiệm và giải pháp khắc phục từ những người có trách nhiệm.