Theo Hội đồng Nobel, 3 nhà khoa học Moungi G. Bawendi, Louis E. Brus và Alexei I. Ekimov được trao giải Nobel Hóa học 2023 vì phát hiện và phát triển chấm lượng tử, một dạng tinh thể nano đột phá.
Những hạt nhỏ này có những đặc tính độc đáo, là những thứ đang lan truyền ánh sáng từ màn hình tivi và đèn LED. Chúng cũng xúc tác các phản ứng hóa học và ánh sáng rõ ràng của chúng có thể chiếu sáng mô khối u cho bác sĩ phẫu thuật.
Ba nhà khoa học Moungi G. Bawendi, Louis E. Brus và Alexei I. Ekimov - Ảnh: NOBEL PRIZE
GS Moungi G. Bawendi hiện công tác tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), GS Louis E. Brus đang làm việc tại Đại học Columbia, GS Alexei I. Ekimov là cựu Giám đốc khoa học của Công ty Nanocrystals Technology. Cả ba đơn vị đều ở Mỹ.
Theo trang Nobel Prize, đây là giải Nobel Hóa học thứ 115 được trao tặng kể từ năm 1901. Cũng như Nobel Vật lý, hầu hết các nhà khoa học đoạt giải Nobel Hóa học đều là nam giới. Chỉ có 8 phụ nữ được vinh danh với giải thưởng này.
Dự kiến các giải Nobel còn lại của năm 2023 bao gồm Nobel Văn học, Hòa bình và Kinh tế sẽ lần lượt được công bố vào các ngày 5, 6 và 9-10.
Trước đó vào ngày 2-10, giải Nobel Y sinh 2023 đã vinh danh hai nhà khoa học Katalin Karikó và Drew Weissma từ Đại học Pennsylvania (Mỹ).
Còn vào ngày 3-10, ba nhà vật lý lượng tử Anne L’Huillier (Trường Đại học Lund - Thụy Điển), Ferenc Krausz (Viện Quang học lượng tử Max-Planck - Đức) và Pierre Agostini (ĐH bang Ohio - Mỹ) cùng được xướng tên ở giải Nobel Vật lý.
Mỗi giải thưởng sẽ trị giá 11 triệu SEK (krona Thụy Điển, tương đương hơn 986.000 USD), dự kiến được trao cùng bằng chứng nhận và huy chương vào ngày 10-12, là ngày mất của nhà sáng lập Alfred Nobel.
Lễ trao các giải Nobel Y sinh, Vật lý, Hóa học, Văn học, Kinh tế sẽ được trao tại thủ đô Stockholm của Thụy Điển; riêng giải Nobel Hòa bình trao tại thủ đô Oslo của Na Uy.
