Kyodo News ngày 22/6 đưa tin, trước vụ 3 tàu chiến của Nga cùng 1 chiến hạm Trung Quốc xuất hiện ở vùng tiếp giáp lãnh hải quần đảo Senkaku/Điếu Ngư vào rạng sáng 9/6, Tokyo đã thông qua phương thức ngoại giao để nhắc nhở Moscow.
Chính phủ Nhật Bản chỉ ra, nếu phía Nga còn tiếp tục khinh suất lưu thông hàng hải ở vùng biển gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư mà Trung-Nhật tranh chấp chủ quyền thì Moscow sẽ "bị cuốn vào vấn đề giữa Trung Quốc và Nhật".
Theo phân tích của Chính phủ Nhật, "đây không phải là sự hợp tác giữa các tàu chiến Nga-Trung, mà là hành động của Nga đã bị lợi dụng bởi tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc (ở quần đảo Senkaku/Điếu Ngư)."
Kyodo đánh giá động thái "nhắc nhở" này cho thấy Nhật Bản đang gửi đi tín hiệu cảnh giác trước nguy cơ vấn đề tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư đang ngày càng phức tạp.
Theo Kyodo, thông tin Tokyo "nhắc nhở" Nga do Chánh văn phòng Nội các Nhật Yoshihide Suga tiết lộ hôm 9/6, nhưng nội dung chi tiết của thông báo vẫn chưa được công khai và Moscow chưa có phản ứng rõ ràng.
Ngày 21/6, Nhật Bản phát hiện thêm hơn chục chiến hạm Nga xuất hiện tại eo biển Tsushima và Soya. (Ảnh: Huanqiu)
Hiện nay phản ứng của Nhật đối với Nga, Trung trong vụ 9/6 là hoàn toàn đối lập khi mà Tokyo cực lực phản đối Bắc Kinh nhưng lại chỉ "nhắc nhở chú ý" đối với Moscow.
Theo một số phân tích, Nhật Bản hành động như vậy bởi trước chuyến thăm cấp cao sắp tới giữa các nhà lãnh đạo hai nước, Tokyo không muốn "dội gáo nước lạnh" vào quá trình giải quyết vấn đề tranh chấp 4 hòn đảo thuộc quần đảo Nam Kuril/Vùng lãnh thổ phương Bắc.
Phía Nga cũng cố gắng tránh công khai đề cập và hi vọng dùng phương pháp hòa bình để giải quyết vấn đề này.
Kyodo cho hay, Nhật có thái độ cảnh giác trước mối quan hệ mật thiết hơn giữa Nga-Trung nhằm đối trọng với trật tự quốc tế do Mỹ đứng đầu.
Dù Nga giữ lập trường trung lập trong tranh chấp chủ quyền quần đảo Senkaku/Điếu Ngư hay giữa Trung Quốc với các nước khác, nhưng Moscow phản đối sự can thiệp của Mỹ, Nhật và xã hội quốc tế trong vấn đề biển Đông, đồng thời tỏ ra đồng thuận với chủ trương của Bắc Kinh là giải quyết tranh chấp biển Đông bằng đối thoại trực tiếp .