Khói bốc lên sau một cuộc tấn công tên lửa từ miền nam Liban xuống Cao nguyên Golan ngày 16/5/2024. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo trang Al Jazeera, kể từ tháng 10/2023, lực lượng Hezbollah đã liên tục giao chiến với Israel trong các cuộc xung đột cấp thấp nhằm ngăn cản cuộc chiến của Israel ở Gaza, cuộc chiến đã khiến ít nhất 36.000 người thiệt mạng.
Dân thường đã được sơ tán khỏi các ngôi làng ở cả hai bên biên giới. Israel đã nhắm mục tiêu vào các ngôi làng của người Liban bằng phốt pho trắng, trong khi Hezbollah đã nhắm mục tiêu vào các cơ sở quân sự của Israel bằng thiết bị bay không người lái, tên lửa dẫn đường và các loại vũ khí khác.
Mồi lửa châm ngòi căng thẳng
Khói lửa bốc lên sau vụ không kích của Israel xuống thị trấn Ghazieh, Liban ngày 19/2/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Hiện nay, các cuộc tấn công “ăn miếng trả miếng” đang không ngừng leo thang giữa Israel và Hezbollah. Đặc biệt, căng thẳng đã bùng lên trong tuần qua, cả hai bên liên tục tấn công đáp trả lẫn nhau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden thúc đẩy lệnh ngừng bắn ở Gaza.
Hezbollah là nhóm Shia đầu tiên xuất hiện để đối đầu với cuộc chiếm đóng kéo dài 18 năm của Israel ở miền Nam Liban, bắt đầu từ năm 1982.
Các chuyên gia an ninh khu vực và Israel cho rằng Hezbollah đã gây ra mối đe dọa quân sự lớn nhất đối với Israel với sự hậu thuẫn được cho là từ Iran. Năm 2006, Hezbollah đã chống lại một cuộc tấn công toàn diện của Israel và các cuộc giao tranh diễn ra ngày càng mạnh mẽ hơn kể từ đó.
Sau khi chấm dứt chiếm đóng Liban, mối quan hệ giữa Israel và Hezbollah vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.
Năm 2006, Hezbollah đã phục kích binh lính Israel, giết chết 3 người và bắt cóc 2 người.
Israel đáp trả bằng cách phát động chiến tranh với Liban, lan đến thủ đô Beirut. Tại đây, Tel Aviv đã áp dụng “Học thuyết Dahiya” –đặt theo tên một khu phố ở Beirut do Hezbollah kiểm soát – bao gồm việc nhắm vào cơ sở hạ tầng dân sự. Cuộc chiến kéo dài 34 ngày, khiến 1.901 người Liban, 165 người Israel thiệt mạng và 900.000 người phải sơ tán. Tuy nhiên, Hezbollah không bị tiêu diệt. Nhóm này đã tích lũy được nhiều vũ khí tinh vi và có nhiều kinh nghiệm chiến đấu hơn.
Diễn biến sau xung đột ở Gaza
Kể từ khi Israel phát động cuộc chiến ở Gaza sau cuộc tấn công do Hamas dẫn đầu vào miền Nam Israel ngày 7/10/2023, Hezbollah đã tiến hành cuộc xung đột cấp thấp với Israel.
Các cuộc giao tranh đều diễn ra theo “quy tắc”, trong đó cả hai bên đều cố gắng tránh thương vong đáng kể cho dân thường. Tuy nhiên, Israel đã dần tấn công sâu hơn vào lãnh thổ Liban khiến nhiều dân thường thiệt mạng.
Trong diễn biến mới nhất, hôm 5/6, Hezbollah đã phóng 2 thiết bị bay không người lái tự sát vào một ngôi làng của Israel khiến 2 người thiệt mạng và 11 người bị thương. Lính cứu hỏa Israel cũng đã nhanh chóng dập tắt gần 100 đám cháy bùng phát do các cuộc tấn công của Hezbollah.
Đám cháy rừng bùng phát ở miền Bắc Israel sau các vụ tấn công bằng rocket từ Liban ngày 3/6/2024. Ảnh: AFP/TTXVN
Ngay sau đó, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố Tel Aviv đã chuẩn bị cho một chiến dịch rất căng thẳng ở biên giới với Liban.
Đến thăm một số khu vực bị cháy ở phía bắc, Bộ trưởng An ninh Quốc gia Israel Itamar Ben Gvir cũng cho hay: “Không thể chấp nhận được trong khi một khu vực ở đất nước chúng ta bị nhắm mục tiêu còn Liban vẫn bình yên. Chúng ta phải thiêu rụi tất cả các tiền đồn của Hezbollah. Phải phá hủy chúng!”.
Trước những cảnh báo đanh thép của Israel, ông Imad Salamey, Phó giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Mỹ gốc Liban, không tin rằng Israel sẽtiến hành chiến dịch tấn công Liban. Theo ông, Israel đang phải đối mặt với những thách thức lớn trên nhiều mặt trận, bao gồm các mối đe dọa an ninh khu vực và động lực chính trị nội bộ.
“Một cuộc tấn công tiềm tàng có thể khiến Israel gặp phải làn sóng chỉ trích gay gắt từ công đồng quốc tế và căng thẳng trong quan hệ với các đồng minh chủ chốt, đặc biệt là Mỹ. Điều này sẽ làm phức tạp thêm sự ủng hộ dành cho Tel Aviv”, ông Salamey giải thích.
Toan tính của Israel
Tại Israel, nhiều tiếng nói đã yêu cầu chính phủ tấn công Hezbollah.
Bà Dahlia Scheindlin, nhà bình luận và phân tích chính trị người Israel, cho rằng Tel Aviv lo ngại Hezbollah sẽ tấn công các tiền đồn quân sự và cộng đồng của Israel, tương tự động thái của Hamas ngày 7/10/2023. Bà cho biết nhiều người không tin tuyên bố Hezbollah sẽ ngừng tấn công Israel nếu lệnh ngừng bắn ở Gaza đạt được.
Trái lại, nhà phân tích này cho rằng nhiều người Israel tin việc đối phó với Hezbollah là cần thiết để những người dân sơ tán có thể trở về an toàn ở phía bắc.
“Tôi không nghĩ rằng có đủ tiếng nói ở Israel chỉ ra hậu quả tàn khốc của các cuộc tấn công mà Hezbollah nhắm vào cơ sở hạ tầng dân sự ở Israel”, bà Scheindlin cho hay.
Thông điệp của Hezbollah
Thủ lĩnh Phong trào Hezbollah Hassan Nasrallah trong bài phát biểu trên truyền hình tại một địa điểm không xác định ở Liban ngày 11/11/2019. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo ông Michael Young, nhà phân tích và biên tập viên cao cấp tại Trung tâm nghiên cứu Carnegie Trung Đông ở Beirut, các cuộc tấn công gần đây của Hezbollah nhằm mục đích cảnh báo Israel rằng lực lượng này có khả năng gây thiệt hại nghiêm trọng.
“Đây đều là những thông điệp gửi đến Israel. 'Đừng nghĩ rằng Israel sẽ chiến thắng trong cuộc chiến nào, hay cuộc chiến nào sẽ thúc đẩy lời kêu gọi của Israel tạo ra nhiều đòn bẩy hơn’. Theo tôi, mỗi bên đều đang chuẩn bị cho một cuộc đàm phán”, ông Young nói với Al Jazeera.
Ông dự đoán cuộc giao tranh sẽ leo thang khi cả hai bên đều cố gắng tạo đòn bẩy cho các cuộc đàm phán, điều mà ông tin rằng Hezbollah mong muốn thực hiện để chấm dứt giao tranh.
“Hezbollah đã nói rõ ràng ngày giao tranh ở Gaza kết thúc sẽ là ngày giao tranh ở miền nam Liban chấm dứt. Hezbollah không muốn tình hình ở biên giới Liban trở nên u ám và họ không muốn không đạt được bất kỳ thỏa thuận nào. Bởi điều đó có nghĩa là Israel có thể tiếp tục tấn công và ám sát các chiến binh của họ”, ông Young cho hay.