Trả lời câu hỏi của báo chí tại phiên họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 10-2017 diễn ra chiều 3-11 về việc vì sao trong kỳ điều hành vừa qua, Bộ Tài chính có trễ một tháng không công bố thuế bình quân gia quyền so với thông thường?
Trả lời câu hỏi này, Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai giải thích: Đối với thuế bình quân gia quyền để tính giá cơ sở, trước đây chúng ta tính theo thuế nhập khẩu bình quân theo biểu thuế nhập khẩu ưu đãi (MFN). Tuy nhiên, khi Việt Nam tham gia hội nhập, trong các biểu thuế đặc biệt ưu đãi, có thuế xuất nhập khẩu với xăng dầu thấp hơn.
Cụ thể, thuế xuất nhập khẩu đối với xăng dầu từ Hàn Quốc là 10%, ASEAN là 20%, MFN là 20%, một số nước khác thì theo lộ trình giảm dần.
“Bộ đã báo cáo Thủ tướng và được Thủ tướng đồng ý là để bảo đảm cân bằng lợi ích của người tiêu dùng, DN thì công thức tính giá cơ sở tính theo thuế nhập khẩu bình quân gia quyền” - Thứ trưởng Bộ Tài chính cho biết.
Bà Mai cũng cho rằng trong kỳ điều hành vừa qua, Bộ Tài chính đề nghị tính thuế nhập khẩu bình quân gia quyền nhưng tính thêm lượng xăng dầu sản xuất trong nước, cụ thể là của Nhà máy Dung Quất (với thuế suất 0%) bởi trong nước không phải nộp thuế nhập khẩu.
Tuy nhiên, nếu như không tính thuế bình quân gia quyền của Dung Quất thì thuế bình quân sẽ cao hơn, như thế giá cơ sở sẽ cao hơn, người tiêu dùng sẽ phải chịu thiệt hại, tức phải trả giá cao hơn đối với xăng dầu trong khi DN kinh doanh xăng dầu trong nước có thể được lợi hơn.
Trong khi đó, Dung Quất tham gia thị trường gần 40%, cụ thể trong quý này là 47% thị phần xăng dầu. Bộ đã báo cáo và được Thủ tướng đồng ý thuế nhập khẩu bình quân gia quyền thì tính thêm lượng xăng dầu của Dung Quất, như thế thì sẽ có lợi hơn cho người tiêu dùng, giá bán xăng dầu sẽ giảm hơn, người tiêu dùng hưởng lợi hơn.
“Song có một số ý kiến nêu trên báo chí, kỳ điều hành vừa qua, thuế bình quân gia quyền là 8,56%, thấp hơn mức thấp nhất nhập khẩu từ Hàn Quốc thì liệu có đứt nguồn cung hay không. Về vấn đề này, chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi, sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương.
Trong trường hợp có ảnh hưởng tới dự trữ xăng dầu, có thể tác động tới nguồn cung, Bộ sẽ phối hợp với Bộ Công Thương kịp thời báo cáo Thủ tướng Chính phủ để điều hành giá xăng dầu cho phù hợp” - Thứ trưởng Mai nói.
Dù đã có cây xăng 100% vốn nước ngoài nhưng thị trường xăng dầu Việt Nam vẫn chưa phải là thị trường cạnh tranh. Trong ảnh: Các nhân viên cây xăng Nhật Bản đầu tiên tại Việt Nam cúi chào khách mỗi khi khách đến đổ xăng và ra về, nếu khách hàng vào đổ xăng có nhu cầu lau chùi kính xe cũng sẽ được đáp ứng.
Trước đó, nhiều ý kiến cho rằng theo quy định tại kỳ điều hành xăng dầu ngày 5-10, Bộ Tài chính phải công bố thuế nhập khẩu bình quân gia quyền để tính toán giá cơ sở, tuy nhiên, Bộ Tài chính không hề công bố thuế bình quân gia quyền để tính giá cơ sở.
Do vậy, nếu Bộ Tài chính công bố thuế bình quân gia quyền thì giá xăng đã có thể giảm mạnh hơn thay vì phải xả quỹ bình ổn 130 đồng để xăng giảm 112 đồng.
Trả lời vấn đề này tại cuộc họp báo quý III-2017 của Bộ Tài chính, đại diện Cục Quản lý giá cho biết đáng ra Bộ Tài chính công bố mức thuế nhập khẩu bình quân gia quyền nhưng trong quá trình xử lý, rà soát, Bộ Tài chính nhận thấy có nhiều vấn đề nên đã báo cáo xin ý kiến Thủ tướng.