Nghị viện châu Âu (EP) hôm qua (17/9) tuyên bố, Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko sẽ không còn được công nhận là Tổng thống bắt đầu từ tháng 11 khi ông mãn nhiệm. Những diễn biến này khiến giới chức Nga lo ngại khả năng lặp lại cuộc khủng hoảng Venezuela tại Belarus.
Với 574 phiếu thuận, 37 phiếu chống và 82 phiếu trắng - Nghị viện châu Âu đã bác bỏ kết quả chính thức cuộc bầu cử Tổng thống hôm 9/8 ở Belarus, vốn bị phương Tây cáo buộc là gian lận. Trong tuyên bố, Nghị viện châu Âu kêu gọi áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế của Liên minh châu Âu nhằm vào nhà lãnh đạo này.
Mặc dù cuộc bỏ phiếu của Nghị viện châu Âu không mang tính ràng buộc pháp lý, tuy nhiên nó có sức nặng chính trị và có thể ảnh hưởng tới cách thức EU đầu tư vào Belarus hay ảnh hưởng tới việc EU hỗ trợ tài chính cho quốc gia Đông Âu này.
Trong một động thái cho thấy căng thẳng giữa Belarus và châu Âu gia tăng khi các Ngoại trưởng của khối này cùng Đại diện cấp cao EU về chính sách an ninh và đối ngoại Josep Borrell sẽ gặp lãnh đạo phe đối lập Belarus Svetlana Tikhanovskaya trước khi nhóm họp để thảo luận về các biện pháp trừng phạt Belarus. Ông Josep Borrell khẳng định bầu cử lại là giải pháp tốt nhất.
“Theo quan điểm của tôi việc tổ chức lại bầu cử dưới sự giám sát của Tổ chức hợp tác an ninh châu Âu là giải pháp tốt nhất. Tuy nhiên giải pháp này vẫn chưa được thực hiện. Việc Tổng thống Lukashenko tiếp tục nắm quyền với sự ủng hộ của Nga khiến chúng tôi gặp khó khăn trong việc thực hiện mục tiêu này”, ông Borrel nói.
Bộ Ngoại giao Belarus hôm qua ngay lập tức phản đối quyết định, mô tả nghị quyết của Nghị viện châu Âu là một hành động gây hấn điển hình và không mang tính xây dựng.
Tổng thống Lukashenko cũng bảo vệ kết quả bầu cử Tổng thống vừa qua tại quốc gia này: “Belarus đã tổ chức các cuộc bầu cử phù hợp với Hiến pháp và luật đất nước. Cuộc bầu cử đã diễn ra và hoàn toàn hợp pháp”.
Trước những bước đi của Liên minh châu Âu, Đại sứ Nga tại Liên minh châu Âu Vladimir Chizhov kêu gọi EU cần tránh lặp lại những kịch bản đã từng xảy ra tại Venezuela. Việc các nước không công nhận kết quả bầu cử Tổng thống Venezuela và ủng hộ Tổng thống tự xưng, tạo ra những rào cản lớn trên con đường tiến tới một giải pháp chính trị hòa bình cho quốc gia Nam Mỹ này. Ông Vladimir Chizhov khẳng định châu Âu không có lợi nếu viễn cảnh Venezuela lặp lại tại Belarus.
Căng thẳng trong mối quan hệ giữa các quốc gia liên quan đến cuộc khủng hoảng Belarus cũng đang nóng dẫn lên bởi các cuộc tập trận rầm rộ trong khu vực. Ngay sau khi Nga khởi động cuộc tập trận chung với nước láng giềng Belarus, Ucraina và Mỹ hôm qua bắt đầu cuộc tập trận chung "nhằm nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu trong môi trường hoạt động đầy thách thức, củng cố mối quan hệ bền chặt cần thiết cho hòa bình và ổn định”.
Trước mối lo ngại an ninh gia tăng, Tổng thống Belarus hôm qua thông báo đóng cửa biên giới với Ba Lan và Lítva./.