"Ngã ở đâu, đứng lên ở đó": QĐ Syria đối chiến lực lượng Thổ ở khu vực Đông Bắc ra sao?

Lời trăn trối của người lính dũng cảm và sự trở về của quân đội Syria

Mùa thu năm 2014, một đợt tấn công dữ dội của nhóm khủng bố IS đã diễn ra ở đông bắc Syria. Nhóm khủng bố đã có một chuỗi "chiến thắng đẫm máu" trước Quân đội Arab Syria (SAA) trước khi dừng bước tại ngoại vi thành phố Hasakah.

Nhưng đối với những người lính Syria, thất bại liên tiếp tại các căn cứ Trung đoàn pháo binh 121, Lữ đoàn 93, Sư đoàn 17 và sân bay Tabqa là một ký ức khủng khiếp. Ước tính 600 binh sĩ đã thiệt mạng hoặc mất tích, trong đó có tới 170 tù binh bị IS hành quyết từ 27 đến 28/8/2014.

Nhưng khi tinh thần của binh sĩ tưởng chừng như suy sụp, xuất hiện đoạn video tuyên truyền của IS về cuộc hành quyết tù binh tại căn cứ Lữ đoàn 93 và những lời cuối cùng của người lính SAA, Yahya Adnan al-Shughari.

Sau khi IS bắn chết đồng đội của Shughari và bắt anh hô "Nhà nước Hồi giáo", người lính can đảm hét vang: "Xin thề trước Allah, chúng ta sẽ hủy diệt IS". Lời trăn trối của Shughari đã nhanh chóng trở thành một biểu tượng của lòng dũng cảm đối với những người lính Syria.

Ngày 14/10/2019, sau 5 năm kể từ thời điểm diễn ra "cuộc triệt thoái đẫm máu", các đồng đội của Shughari đã trở lại căn cứ Lữ đoàn 93 theo sau thỏa thuận giữa chính phủ và Lực lượng Dân chủ Syria (SDF).

Người lính Yahya Adnan al-Shughari và không ảnh căn cứ Lữ đoàn 93 bị IS tấn công.

Cuộc "đối chiến" ở đông bắc Syria

Chỉ sau 4 ngày kể từ khi Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố tiến hành chiến dịch "Mùa xuân Hòa bình" nhằm vào người Kurd, SAA đã kiểm soát phần lớn đô thị quan trọng ở khu vực đông bắc Syria bao gồm Manbij, Kobani, Tell Tamr và các thị trấn biên giới al-Malikiya và Darbasiyah.

Từ đó tới nay, bên cạnh lực lượng người Kurd, SAA đã gián tiếp giao chiến với lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ và phiến quân Quân đội Quốc gia Syria (SNA) ở đông bắc Syria.

Hàng chục binh lính và sĩ quan SAA đã thương vong trong các giao tranh nói trên, bao gồm chỉ huy mặt trận Hasakah, Thiếu tướng Ahmed Sharif Ahmed bị thương trong một cuộc pháo kích của Thổ Nhĩ Kỳ ngày 9/11/2019.

Viện nghiên cứu Trung Đông (MEI) vào ngày 20/11/2019 đã liệt kê các đơn vị SAA đóng quân tại đông bắc Syria hiện tại, đây là lực lượng chính "đối chiến" với khoảng 31.000 lính Thổ Nhĩ Kỳ và phiến quân SNA tại đông bắc Syria.

Hành động này nhằm một mục đích khác là ước tính binh lực của SAA trong khu vực và dự đoán các kế hoạch quân sự trong tương lai của chính phủ Syria.

Hai khu vực giao tranh chính tại đông bắc Syria là Ain Issa và Tell Tamr.

1. Mặt trận Manbij

Tại khu vực Manbij hiện có 5 đơn vị đóng quân bao gồm Lữ đoàn dù 104, Lữ đoàn bộ binh cơ giới 106 và trung đoàn pháo binh 100 thuộc Vệ binh Cộng Hòa, và lữ đoàn số 68 và tiểu đoàn 282 của Sư đoàn 1 SAA.

2. Mặt trận Kobani

Khu vực Kobani hiện là nơi đứng chân của Sư đoàn 30 và Lữ đoàn bộ binh cơ giới 105 thuộc Vệ binh Cộng hòa, Lữ đoàn 57 và Tiểu đoàn 846 thuộc Sư đoàn 1 SAA và cuối cùng là Trung đoàn 12 bộ đội biên phòng.

3. Mặt trận Ain Issa -Raqqa

Quân đoàn 5 do Nga xây dựng là đơn vị chủ yếu trong khu vực với các Lữ đoàn 5, Lữ đoàn 7, Chiến đoàn 3, Trung đoàn 148 và đơn vị pháo binh số 103.

Vệ binh Cộng hòa Syria đóng quân tại khu vực chỉ có một lữ đoàn (Lữ đoàn không kỵ 104) và Tiểu đoàn 476.

4. Mặt trận Ras al-Ayn/Tell Tamr

Mặt trận đang diễn ra chiến sự Tell Tamr không có sự hiện diện của các đơn vị Vệ binh Cộng hòa (được cho là nhằm giảm ác cảm của các cộng đồng địa phương).

Các đơn vị SAA đứng chân tại đây là 2 Trung đoàn pháo binh 121 và 123 (thuộc sư đoàn 17) và các đơn vị bộ binh cơ giới thuộc các Sư đoàn 3-10-17 của quân đội Syria (1 trung đoàn, 2 lữ đoàn và 1 chiến đoàn).

5. Khu vực đông bắc Hasaka

Khu vực tiếp giáp biên giới Iraq được cho là nơi có lực lượng "mỏng" nhất, với chỉ duy nhất Trung đoàn 5 bộ đội biên phòng. Tuy nhiên khu vực này có hàng nghìn tay súng thuộc Lực lượng Phòng vệ Quốc gia (NDF) trung thành với chính phủ.

NDF được cho là "án binh bất động" do sự thù địch giữa họ và SDF sau các giao tranh nhằm kiểm soát thành phố Hasakah trong quá khứ.

Một người lính Lữ đoàn bộ binh cơ giới 106 Vệ binh Cộng Hòa chụp ảnh cùng một quân cảnh Nga.

QĐ Syria bị động hay đang thực thi "đại kế hoạch"?

Mặt trận Tell Tam ở tỉnh Hasakah là nơi diễn ra ​​phần lớn giao tranh giữa SAA-SDF-SNA và Thổ Nhĩ Kỳ từ tháng 10/2019. Các đơn vị SAA đứng chân chính ở đây là hai tiểu đoàn thuộc Trung đoàn 54 và một trung đoàn lực lượng đặc biệt nằm dưới sự chỉ huy của Sư đoàn 17.

Binh lính Syria được triển khai tại khu vực đông bắc chủ yếu là các tiểu đoàn thuộc các sư đoàn và trung đoàn lớn. Triển khai ở cấp độ này được cho là đã gây ngạc nhiên lớn ngay cả đối với các binh lính và sĩ quan đơn vị của SAA.

Rất có thể Bộ tổng tham mưu Syria đã gặp một tình thế khó khăn khi không có nổi các lữ đoàn cơ động đủ quân và các lực lượng chủ công hiện đang "bận rộn" ở các chiến trường khác.

Sư đoàn 4 Thiết giáp Vệ binh Cộng hòa hiện đang cố gắng mở "cánh cửa" về hướng Jisr al-Shughour thông qua Zuwayqat-Kabanah, phía bắc Latakia, Sư đoàn 25 lực lượng đặc biệt (Lực lượng Tiger) hiện đang tập trung ở bắc Hama để chuẩn bị cho một chiến dịch quân sự mới.

Quân đội Syria được cho là đang có một loạt kế hoạch quân sự quan trọng hơn ở tây bắc Syria.

Các đơn vị khác của SAA thì đang "căng mình" trong sa mạc thuộc tỉnh Homs và Deir Ezzor, đối mặt với các cuộc tập kích diễn ra hằng ngày của IS, còn những đơn vị sung sức cuối cùng đang cực kỳ cảnh giác trước một cuộc nổi dậy ở miền nam Syria.

Tuy nhiên, có thể việc triển khai đơn vị cấp tiểu đoàn ở đông bắc Syria có thể phục vụ một mục đích khác, đó là sáp nhập các đơn vị dân quân người Kurd vào các đơn vị SAA.

Với "bộ khung" khoảng 1.000 người, các tiểu đoàn SAA dự kiến sẽ chiêu mộ các tay súng người Kurd thuộc SDF để có thể trở thành các trung đoàn (3.000 người) hoặc lữ đoàn (từ 3.000 đến 5.000 người)..

Tính toán của SAA có hiệu quả và ảnh hưởng gì tới giao tranh xung quanh Tell Tamr hay không là điều khó có thể dự đoán trong tình thế hiện tại. Có lẽ chỉ có thời gian và Bộ tổng tham mưu Syria mới trả lời được câu hỏi nói trên.