T-72 là xe tăng chiến đấu chủ lực được Nga triển khai nhiều nhất trên chiến trường Ukraine . Trong bối cảnh Mỹ và các đồng minh NATO tăng cường chuyển giao xe tăng hiện đại cho Ukraine chẳng hạn như Leopard-2, Abrams và Challenger-2, Nga đã nỗ lực nâng cấp các đơn vị xe tăng T-72 cùng nhiều phương tiện tiên tiến khác để đối đầu với xe tăng do phương Tây chế tạo.
Xe tăng T-72 của Nga. Ảnh: TASS
Khi Ukraine chuẩn bị tiến hành cuộc phản công lớn vào cuối mùa xuân, có nhiều báo cáo cho biết, Nga đang nâng cấp hàng trăm chiếc xe tăng T-72 cũ và đưa vào hoạt động trở lại. Một số phiên bản xe tăng T-72 có từ những năm 1980 đã được nâng cấp lên phiên bản T-72B3M để phù hợp với chiến dịch quân sự quy mô lớn.
Theo đoạn video được công bố, T-72B được đưa tới công xưởng và các nhân viên kỹ thuật sẽ tiến hành tháo dỡ phần xích của xe tăng trước tiên, sau đó đưa đến một địa điểm khác.
Tại đây, lớp giáp, máy móc và các phụ kiện khác được tháo rời hoàn toàn, chỉ còn lại phần khung xe. Tiếp đến, các nhân viên sẽ thực hiện một số bước thiết yếu như làm sạch bụi bẩn, tiến hành hàn và sơn lại các bộ phận.
Cuối cùng, họ sẽ lắp ráp lại và gắn thêm nhiều thiết bị cải tiến như pháo nòng trơn 2A46M-5-01 mới có hệ thống ổn định được nâng cao, giáp phản ứng nổ vạn năng kiểu module Relikt và kính ngắm quang học mới được lắp trong tháp pháo của xe tăng.
Video cũng cho thấy xe tăng được lắp bộ xích mới, tháp pháo được nâng cấp và màn chắn bảo vệ 2 bên sườn, động cơ V-92S2F có công suất 1130 mã lực. Bộ xích này bền hơn và đáng tin cậy hơn, giúp xe tăng gia tăng khả năng cơ động trên chiến trường.
Sau khi hoàn thiện quá trình nâng cấp, phiên bản mới của xe tăng T-72 với nhiều khả năng ưu việt hơn sẽ được thử nghiệm và biên chế cho các đơn vị chiến đấu để thực hiện các nhiệm vụ.
Sức mạnh của xe tăng chiến đấu chủ lực T-72 B3M
Xe tăng chiến đấu chủ lực (MBT) T-72B3M, còn được gọi là T-72B4, là phiên bản cải tiến của xe tăng T-72B3 do nhà máy Uralvagonzavod nghiên cứu và phát triển. T-72B3M lần đầu ra mắt trước công chúng tại giải đua xe tăng Tank Biathlon 2014 diễn ra vào tháng 10/2014.
Quân khu miền Tây của Nga đã đưa vào sử dụng 20 chiếc T-72B3M hiện đại hóa đầu tiên vào tháng 2/2017. Còn Belarus đã biên chế những xe tăng này cho lực lượng vũ trang của họ vào tháng 6/2017. Xe tăng T-72B3M Model 2022 là phiên bản mới nhất, được giới chuyên gia quân sự gọi là “biến thể SVO”.
T-72B3M có cấu hình tương tự như T-72, với khoang điều khiển ở phía trước thân xe, khoang chiến đấu ở giữa, động cơ và hệ thống truyền động ở phía sau thân xe. Kíp lái có 3 người gồm: lái xe, chỉ huy và pháo thủ. Chỉ huy và pháo thủ ngồi trong khoang chiến đấu, người lái ngồi trong khoang lái.
T-72B3M được trang bị thiết bị quan sát ảnh nhiệt hiện đại và hệ thống điều khiển hỏa lực cải tiến, màn hình kỹ thuật số. Hệ thống điều khiển hỏa lực của xe được kết nối với hệ thống ngắm bắn Sosna-U và máy tính đường đạn kỹ thuật số giúp tự động hóa quá trình chuẩn bị bắn và cải thiện đáng kể độ chính xác khi bắn.
Khả năng cơ động và chiến đấu của xe tăng cũng được cải thiện để có thể cạnh tranh với các loại xe tăng tiên tiến nhất trên toàn thế giới. Xe có thiết bị hỗ trợ lái dưới nước, trong đó có các đường ống đặc biệt dài từ 3 đến 4m để lặn sâu, thiết bị vô tuyến để truyền dữ liệu và thông tin, lưỡi ủi gắn phía trước thân xe để đào đất.
Tờ Izvestia cho biết, vũ khí chính của T-72B3M là pháo nòng trơn 2A46M5 125mm - phiên bản tiên tiến của pháo 2A46M, kết hợp với hệ thống điều khiển hỏa lực 1A40-4, hệ thống ngắm Sosna-U.
Hệ thống ngắm Sosna-U bao gồm một camera ảnh nhiệt thế hệ thứ hai, công cụ tìm quét tia laser và một kênh dẫn đường cho tên lửa. Xe tăng cũng được trang bị máy tính đường đạn thế hệ mới giúp pháo thủ bắn chính xác hơn.
Nâng cấp đáng chú ý nhất là thiết bị quan sát PK PAN cho chỉ huy, được cho là có thông số kỹ thuật tương tự với Sosna-U nhưng sử dụng toàn bộ các linh kiện do Nga sản xuất. Xe có giáp phản ứng nổ Relikt mới có hiệu quả bảo vệ gấp đôi so với loại giáp cũ Kontakt-5 ERA.
Xe tăng có thể sử dụng nhiều loại đạn khác nhau như đạn xuyên giáp (APDS), đạn nổ phân mảnh cao (HEF) và đạn nổ mạnh chống tăng (HEAT), cũng như tên lửa chống tăng có điều khiển 9M119 Refleks.
Tên lửa dẫn đường trang bị cho phiên bản xe tăng hiện đại hóa T-72B3M có thể tiêu diệt các mục tiêu tĩnh và di động cả ngày lẫn đêm ở cự ly lên tới 5.000m.
Dù có nhiều tính năng vượt trội, một số chuyên gia quân sự cho rằng các xe tăng có thời Liên Xô của Nga vẫn sẽ gặp khó khăn khi phải đối đầu với những xe tăng chiến đấu chủ lực mà phương Tây cung cấp cho Ukraine.
Nga nâng cấp xe tăng T-72 thành phiên bản lợi hại để đối đầu thiết giáp phương Tây