> >Đọc toàn bộ loạt bài "mùa đóng góp hãi hùng ở Thanh Hoá" TẠI ĐÂY
Trước những phản ánh của báo Trí Thức Trẻ về tình trạng lạm thu tại xã Hải Lộc và Hưng Lộc (huyện Hậu Lộc, Thanh Hoá), mới đây, dưới sức ép của dư luận và sự chỉ đạo rốt ráo của chính quyền huyện, tỉnh, lãnh đạo của hai xã này đã phải quyết định thoái trả người dân những khoản thu bất hợp lý.
Với những thông tin từ các hộ dân trong hai xã này, chúng tôi đã tìm về địa phương để ghi nhận thực tế tình hình việc thoái trả người dân những khoản thu sai quy định cũng như tâm tư của người dân khi họ được một lần ở vào vị trí người "thu" (thu lại tiền của mình).
Không ngần ngại nhận khuyết điểm trước người dân
Tại xã Hưng Lộc, theo văn bản chỉ đạo về việc quyết định bãi bỏ một số khoản thu đóng góp của công dân không đúng quy định trên địa bàn xã do Chủ tịch UBND xã ký ngày 4/8, có một số loại quỹ đã được bãi bỏ.
Cụ thể, xã này quyết định bãi bỏ việc thu các khoản đóng góp đối với trẻ em dưới 6 tuổi và đối tượng người cao tuổi theo luật định.
Đồng thời, xã này cũng bãi bỏ việc thu quỹ hội họp, quỹ hoạt động thanh thiếu niên, quỹ hoạt động an ninh trật tự thôn. Đối với quỹ chăm sóc người cao tuổi, quỹ khuyến học thì được giao cho tổ chức Hội vận động.
Ngoài ra, quỹ hoạt động thiếu niên cũng được cho mặt trận tổ quốc, các tổ chức chính trị vận động.
Đi kèm với quyết định này là yêu cầu của Chủ tịch UBND xã Hưng Lộc Nguyễn Văn Biển: Tất cả các thôn thoái trả lại số tiền thu không đúng quy định cho nhân dân.
Để chứng minh quyết tâm thực hiện việc trả tiền cho người dân một cách nghiêm túc, ông Vũ Văn Liêm - Phó Bí thư Đảng uỷ xã Hưng Lộc chìa cho chúng tôi xem những tập giấy có tên: Danh sách chi trả các khoản vận động đóng góp công dân vụ 05 năm 2016...
Các tập danh sách chi trả các khoản vận động đóng góp ở xã Hưng Lộc
Mỗi thôn tương ứng với một tập giấy, trong đó danh sách họ tên những người dân trong từng thôn được in trên một mặt giấy A4. Mỗi tập giấy có khoảng trên dưới 10 tờ.
Ngoài ra, vị lãnh đạo xã này cùng Chủ tịch UBND xã cũng cho chúng tôi xem quyết định thành lập 6 đoàn kiểm tra, giám sát việc huy động và sử dụng các khoản đóng góp của nhân dân của Đảng uỷ xã.
Lý giải về việc để xảy ra tình trạng lạm thu trong thời gian dài nhưng chỉ sau khi có báo chí phản ánh, vấn đề mới được xã giải quyết, ông Liêm khẳng định: "Sau phản ánh của báo Trí thức trẻ, phía xã nói tuyệt đối không biết là không phải".
Ông Vũ Văn Liêm - Phó Bí thư xã Hưng Lộc
Vị cán bộ này cho hay, phía xã trước đó cũng có nghe các chi bộ, cán bộ đảng viên phản ánh và từ đó đã có làm việc các thôn để chấn chỉnh nhiều lần khiến việc lạm thu đã đỡ đi ít nhiều.
Tuy nhiên, do nơi lỏng công tác quản lý cộng thêm việc ít nhận được phản ánh của người dân (theo ông Liêm, có thể có tâm lý ngại va chạm) nên các vị cán bộ ở xã không nắm được hết thông tin.
Trong buổi nói chuyện, vị Chủ tịch UBND xã Hưng Lộc cũng không phủ nhận việc để xảy ra lạm thu có một phần là do trình độ của các cán bộ cấp thôn.
"Rất cám ơn báo chí đã vào cuộc để chúng tôi có thêm thông tin để rồi có biện pháp xử lý và tự kiểm điểm bản thân đã để cho việc quản lý lỏng lẻo dẫn đến tình trạng lạm thu", ông Vũ Văn Liêm nói.
Đồng thời, vị Phó bí thư xã này cũng cho biết, ông cùng các cán bộ lãnh đạo xã không ngần ngại nhận khuyết điểm trước người dân vì những sai sót của mình.
Về trách nhiệm cá nhân, hai vị lãnh đạo xã này khẳng định sau khi thoái trả tiền cho người dân, xã sẽ kiểm điểm, ai sai đến đâu, xử lý đến đó.
Chủ tịch UBND xã Hưng Lộc Nguyễn Văn Biển
Và để việc lạm thu không tái diễn trên đất Hưng Lộc, các vị lãnh đạo xã này cho hay: UBND xã sẽ làm công tác quản lý trực tiếp, chỉ đạo bộ phận tài chính kiểm soát việc thu ở cấp dưới đi kèm với việc tăng cường công tác kiểm tra giám sát.
Nhiều người dân đồng tình với việc xã thoái trả tiền
Tại xã Hải Lộc, Chủ tịch UBND xã Hải Lộc Đỗ Xuân Liên thừa nhận, trong xã tồn tại một số khoản thu không đúng pháp luật như thu quỹ hành chính thôn, quỹ thiếu niên, thu trẻ em dưới 6 tuổi, người cao tuổi.
Chính vì lẽ đó, trong văn bản chỉ đạo các thôn, vị Chủ tịch xã Hải Lộc đã yêu cầu tất cả các thôn bãi bỏ việc quy định thu các loại quỹ như đã thừa nhận. Việc thu tiền xây dựng nhà văn hoá các thôn phải được thực hiện đúng quy trình quy chế dân chủ cơ sở, quy định đối tượng thu từ 7 tuổi đến đủ 60 tuổi.
Mức thu phải căn cứ vào đời sống của nhân dân từng thôn và quy mô xây dựng để có mức thu phù hợp.
Và việc thoái trả tiền cho người dân phải được tiến hành khẩn trương trong khoảng thời gian từ ngày 5/8 dến ngày 9/8.
Nói về lý do để xảy ra tình trạng lạm thu diễn ra trong một khoảng thời gian dài, chủ tịch UBND xã Hải Lộc Đỗ Xuân Liên cho biết đa phần những khoản thu thường dưới danh nghĩa tự nguyện.
Ông Đỗ Xuân Liên, Chủ tịch UBND xã Hải Lộc
"Hầu hết là phía dưới thôn tổ chức hội nghị nhân dân theo quy chế dân chủ quyết định khoản thu. Tuy nhiên, thực tế cơ sở, khi báo chí nêu, chúng tôi rà soát thì phát hiện ra có những khoản thu không hợp lý", ông Liên nói.
Ông Đỗ Xuân Liên cũng chân thành chia sẻ: "Qua nắm bắt dư luận, việc thoái trả số tiền đã thu không đúng của người dân được nhiều người dân đồng tình".
Tươi cười nói chuyện với chúng tôi, ông Liên cho biết, đến ngày 16/8 về cơ bản các thôn đã hoàn thành việc thoái trả. Tuy nhiên, còn thôn Lộc Tiên trong xã là chưa tiến hành việc thoái trả do người dân yêu cầu phải có cuộc họp với Bí thư thôn mới quyết định nhận tiền.
Được biết thôn Lộc Tiên là một trong những thôn có số hộ và số khẩu lớn hàng đầu của xã Hải Lộc.
Chia sẻ với chúng tôi, bà Hồ Thị Chinh - một người dân ở thôn Lộc Tiên cho biết: Trong những ngày qua, gia đình bà đã được nghe lao thông báo về việc thoái trả những khoản tiền do thôn thu sai quy định. Bà rất vui về việc này.
Còn bà Nguyễn Thị Hiền (cũng là người thôn Lộc Tiên) bày tỏ sự vui mừng khi thấy xã quyết định thôn phải thoái trả tiền cho người dân. Bà Hiền mong muốn, sau thời gian này sẽ không còn hiện tượng lạm thu như vậy nữa.
Hai người dân này cùng cho hay, đến thời điểm này, thôn Lộc Tiên chưa họp thôn để trả tiền cho bà con với lý do... bí thư chi bộ của thôn là ông Tô Huy Sanh đang nằm viện. Hai người dân này cùng quan điểm và mong muốn: tại buổi họp thôn, những khoản tiền được trả về cho người dân phải đi kèm lý do.
Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra
Chia sẻ với chúng tôi, một lần nữa, ông Nguyễn Văn Ấp - Bí thư huyện uỷ huyện Hậu Lộc bày tỏ sự đáng tiếc khi trên địa bàn huyện Hậu Lộc đã để xảy ra tình trạng lạm thu.
Ông Ấp cho rằng, mình có trách nhiệm quản lý trong việc này và khẳng định việc thu sai sẽ phải được xử lý nghiêm. Đồng thời, để không xảy ra tình trạng lạm thu tái diễn, vị Bí thư huyện uỷ này cho biết huyện sẽ tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra.
Còn việc thoái trả tiền cho người dân, đây là chủ trương của huyện. Được biết, để việc trả tiền cho người dân được nhanh và chính xác, xã đã cử những cán bộ tài chính xuống giúp các thôn.
"Quan điểm của Hậu Lộc trong chương trình nông thôn mới là không chạy theo thành tích: Việc gì dễ thì làm trước, việc gì ít tiền thì làm trước, việc gì nhiều người dân tham gia thì làm trước", ông Ấp nhắc lại về quan điểm trong xây dựng nông thôn mới.