"Mất nhiều tỷ USD cho đường sắt ở nước này"
Tuyến đường sắt nối Thủ đô Abuja của Nigeria với thành phố công nghiệp phía bắc Kaduna có tổng chiều dài 186,5 km và tốc độ tối đa theo thiết kế là 150 km/h.
Tuyến đường này nằm trong Dự án Đường sắt khổ tiêu chuẩn Lagos–Kano dài 1.343 km.
Kinh phí xây dựng của tuyến đường sắt lên tới 876 triệu USD, bao gồm 500 triệu USD vay từ Trung Quốc và phần còn lại đến từ chính Nigeria.
Trước khi người Trung Quốc xây dựng tuyến đường sắt này, Nigeria chỉ tin vào các tiêu chuẩn Châu Âu.
Phía Trung Quốc đã mất nhiều thời gian để đàm phán với Nigeria, dù cuối cùng nước Châu Phi này đồng ý dùng tiêu chuẩn đường sắt của Trung Quốc nhưng họ vẫn có chút bất an.
Nigeria ra yêu cầu cho đối tác là không được đưa ra tiêu chuẩn thấp hơn tiêu chuẩn Châu Âu, rõ ràng là họ không mấy tin tưởng tiêu chuẩn của Trung Quốc.
Vào thời điểm đó, các tiêu chuẩn đường sắt của Trung Quốc vẫn chưa được công khai hóa và thậm chí còn chưa được dịch ra tiếng Anh.
Để trấn an người Nigeria, phía Trung Quốc đã phải bỏ ra thời gian và công sức để dịch các tiêu chuẩn và giải thích rằng tiêu chuẩn của Trung Quốc cũng an toàn hơn và rẻ hơn so với tiêu chuẩn Châu Âu.
Đồng thời các lãnh đạo cấp cao của Nigeria cũng được mời sang trải nghiệm đường sắt Trung Quốc và sau một vài chuyến đi họ đã cảm thấy yên tâm hơn
Sau khi được khánh thành vào năm 2016, Tuyến đường sắt Abuja - Kaduna đã trở thành tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn hiện đại đầu tiên trên lục địa Châu Phi có yếu tố Trung Quốc, nguồn tài chính của Trung Quốc, tiêu chuẩn Trung Quốc, thiết kế của Trung Quốc, xây dựng của Trung Quốc, thiết bị của Trung Quốc và hỗ trợ kỹ thuật vận hành của Trung Quốc.
Quan trọng hơn là sau đó Nigeria hài lòng tới mức đã bàn giao toàn bộ các tuyến khác của Dự án Đường sắt khổ tiêu chuẩn Lagos–Kano cho Trung Quốc.
Vào năm 2018, Nigeria đã ký hợp đồng trị giá 6,68 tỷ USD với đối tác Trung Quốc để hoàn thành các đoạn còn lại của Dự án.
Việc xây dựng dự kiến sẽ mất 2-3 năm kể từ khi có đủ vốn.
Trung Quốc được "lợi lộc" gì?
Ước tính số tiền Trung Quốc đã và sẽ phải đổ vào Dự án Đường sắt khổ tiêu chuẩn Lagos–Kano là nhiều tỷ USD. Và cũng cần lưu ý rằng ở Nigeria, công việc của người Trung Quốc phải làm khá phức tạp.
Đó là không phải xây mới mà là nâng cấp các tuyến đường sắt khổ hẹp địa phương (1.067 mm và 762 mm) lên khổ tiêu chuẩn 1.435 mm.
Trước đó các tuyến đường sắt ở Nigeria khó có thể kết nối với nhau và các công nhân đường sắt nước này thường xuyên phải thay thế bánh xe để các con tàu chuyển tuyến.
Điều đó có nghĩa là sau khi tuyến đường sắt Abuja - Kaduna với đường ray tiêu chuẩn được đưa vào sử dụng, bất kể ai đến Nigeria để xây dựng đường sắt thì cơ bản họ phải triển khai khổ này.
Vậy ai là người có lợi nhất với sự thay đổi khó khăn và tốn kém này?
Đó chính là Trung Quốc!
Bởi vì sản lượng công nghiệp của Trung Quốc đã đứng đầu thế giới - nên nguyên liệu thô từ Châu Phi rất cần cho các ngành công nghiệp của Trung Quốc.
Không những vậy hàng hóa Trung Quốc sản xuất ra cũng có thể được xuất khẩu sang Châu Phi.
Cần lưu ý Nigeria hiện là quốc gia lớn nhất Châu Phi và là nền kinh tế lớn nhất châu lục. Là nước sản xuất và xuất khẩu dầu lớn nhất châu Phi, GDP của Nigeria đạt 400 tỷ USD.
Và Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Nigeria, chiếm 19,61% tổng kim ngạch thương mại của nước này.
Được biết sau Nigeria, Trung Quốc đã và đang lên kế hoạch xây dựng nhiều tuyến đường sắt khác ở Châu Phi và tất cả đều sử dụng khổ đường ray tiêu chuẩn.
