Liên quan tới vụ năm công dân cưa cây gỗ trắc chết khô (thuộc nhóm IIA) từng được TAND tỉnh Kon Tum tuyên trắng án , TAND Cấp cao tại Đà Nẵng đã chấp nhận một phần kháng nghị giám đốc thẩm của chánh án TAND Tối cao.
Dẫn quy định “khai thác trái phép” nhưng xử trộm cắp
Tại phiên tòa giám đốc thẩm, đại diện VKSND Cấp cao tại Đà Nẵng cho rằng để giải quyết vụ án một cách toàn diện, triệt để, đúng quy định của pháp luật, đề nghị Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại Đà Nẵng chấp nhận một phần kháng nghị của chánh án TAND Tối cao.
Theo đó, Viện đề nghị tòa hủy bản án hình sự phúc thẩm và sơ thẩm để điều tra lại theo hướng xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự đối với Phan Tiến Dũng về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ tại Điều 281 BLHS 1999 và điều tra làm rõ các đối tượng liên quan về hành vi chống người thi hành công vụ.
Tuy nhiên, Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại Đà Nẵng cho rằng quan điểm của đại diện VKS là không có căn cứ.
Theo đó, Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại Đà Nẵng (gồm 12 thành viên) đã hủy bản án hình sự phúc thẩm ngày 1-6-2018 của TAND tỉnh Kon Tum (tuyên năm bị cáo không phạm tội), chuyển hồ sơ vụ án cho TAND tỉnh Kon Tum để xét xử phúc thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.
Hội đồng giám đốc thẩm nhận thấy cấp sơ thẩm chỉ tuyên phạt bị cáo Dũng 12 tháng tù và Khánh 14 tháng tù là quá nhấn mạnh đến các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, mức hình phạt như trên là đã xem xét, chiếu cố cho hai bị cáo. Ba bị cáo còn lại bị phạt 11-13 tháng tù là có phần nghiêm khắc.
TAND Cấp cao tại Đà Nẵng căn cứ vào điểm a, tiểu mục 1.1, mục 1, phần IV Thông tư liên tịch số 19/2007 của Bộ NN&PTNT - Bộ Tư pháp - Bộ Công an - VKSND Tối cao - TAND Tối cao hướng dẫn áp dụng một số điều của BLHS về các tội phạm trong lĩnh vực quản lý rừng, bảo vệ rừng và quản lý lâm sản.
Theo đó, “khai thác trái phép cây rừng là một trong các hành vi sau đây: khai thác cây rừng ở rừng sản xuất, rừng phòng hộ, rừng đặc dụng mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép trong trường hợp pháp luật quy định việc khai thác đó chỉ thực hiện khi đã được cấp giấy phép và giấy phép còn trong thời hạn”.
Cạnh đó, Tòa Cấp cao tại Đà Nẵng còn cho rằng rừng đặc dụng Đăk Uy là tài sản của Nhà nước, đã được Nhà nước giao cho ban quản lý rừng đặc dụng Đăk Uy quản lý, bảo vệ theo quy định pháp luật.
Các bị cáo vào rừng cưa cây gỗ trắc chết khô trị giá hơn 19 triệu đồng đủ yếu tố cấu thành tội trộm cắp tài sản.
Tòa cấp sơ thẩm kết án các bị cáo tội trộm cắp tài sản là có căn cứ, đúng pháp luật. TAND tỉnh Kon Tum tuyên các bị cáo không phạm tội trộm cắp tài sản là sai lầm nghiêm trọng trong việc áp dụng pháp luật.
TAND Cấp cao tại Đà Nẵng tự mâu thuẫn
Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, luật sư Bùi Quang Nghiêm, Phó chủ nghiệm Đoàn Luật sư TP.HCM, nhấn mạnh: “Mặc dù TAND Cấp cao tại Đà Nẵng viện dẫn và đưa ra hành vi khai thác trái phép nhưng quyết định giám đốc thẩm lại cho rằng các bị cáo phạm tội trộm cắp tài sản cho thấy chính tòa này rất mâu thuẫn”.
Diễn biến vụ án Kiểm lâm Phan Tiến Dũng cả nể anh Lê Quốc Khánh thường tìm người làm cà phê giúp nên đồng ý cho anh Khánh cùng với các anh Nguyễn Ngọc Bình, Nguyễn Văn Thụ, Nguyễn Văn Bảy vào rừng đặc dụng Đăk Uy cưa cây gỗ trắc đã chết khô với khối lượng 0,123 m3 (trị giá hơn 19 triệu đồng). Tháng 9-2016, TAND huyện Đắk Hà phạt năm bị cáo trên 12-15 tháng tù về tội trộm cắp tài sản. Cả năm bị cáo đồng loạt kháng cáo kêu oan. Tháng 3-2017, TAND tỉnh Kon Tum xét xử phúc thẩm đã hủy bản án sơ thẩm. Tháng 9-2017, TAND huyện Đắk Hà xử sơ thẩm (lần hai) vẫn phạt năm bị cáo 11-14 tháng tù về tội trộm cắp tài sản. Tháng 6-2018, TAND tỉnh Kon Tum xử phúc thẩm (lần hai) đã xác định hành vi của năm bị cáo là “khai thác trái phép” và chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự mà chỉ có thể xử phạt hành chính nên đã tuyên cả năm bị cáo không phạm tội trộm cắp tài sản. Tháng 7-2018, TAND Tối cao ra quyết định kháng nghị giám đốc thẩm, yêu cầu TAND Cấp cao tại Đà Nẵng xét xử giám đốc thẩm theo hướng các bị cáo có tội. Và mới đây nhất, tháng 6-2019, TAND Cấp cao tại Đà Nẵng có quyết định giám đốc thẩm hủy bản án phúc thẩm như đã nói. |
Luật sư Nghiêm phân tích: Điều 12 Nghị định 157/2013 quy định “khai thác rừng trái phép” là “người có hành vi lấy lâm sản trong rừng không được phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc được phép nhưng đã thực hiện không đúng quy định cho phép”.
Với hành vi chặt khúc gỗ trắc chết khô 0,123 m3 (thuộc nhóm IIA) thì các bị cáo chỉ bị phạt hành chính theo quy định tại điểm b khoản 3 Điều 12 Nghị định 157/2013 với số tiền 2-8 triệu đồng (vì chưa đủ định lượng để xử hình sự).
Theo Thông tư liên tịch số 19/2007, chỉ có thể truy cứu trách nhiệm hình sự các bị cáo tại chương XIV “Các tội xâm phạm sở hữu” (trong đó có tội trộm cắp tài sản) khi và chỉ khi khúc gỗ trắc chết khô này thuộc rừng trồng, rừng khoanh nuôi tái sinh.
“Khúc cây gỗ trắc chết khô mà các bị cáo chặt thuộc rừng đặc dụng nên việc buộc tội các bị cáo ở tội trộm cắp tài sản là làm oan cho các bị cáo và áp dụng pháp luật sai.
Tôi cho rằng bản án của TAND tỉnh Kon Tum tuyên năm bị cáo không phạm tội là một bản án công tâm, cần phải được thực thi.
Thế nhưng TAND Tối cao ban hành kháng nghị và TAND Cấp cao Đà Nẵng hủy bản án phúc thẩm sẽ ảnh hưởng đến rất nhiều trong đường lối xét xử sau này của các tòa án” - luật sư Nghiêm bày tỏ.
Báo Pháp Luật TP.HCM sẽ có bài phân tích sâu về việc TAND Cấp cao tại Đà Nẵng có sai lầm nghiêm trọng trong áp dụng pháp luật đối với vụ án này trên số báo tới.
Chánh án TAND Cấp cao tại Đà Nẵng nói gì? PV báo Pháp Luật TP.HCM đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Anh Tiến, Chánh án TAND Cấp cao tại Đà Nẵng, xung quanh quyết định giám đốc thẩm này. . Phóng viên: Thưa ông, Tòa Cấp cao có chịu áp lực nào từ kháng nghị của TAND Tối cao? + Ông Nguyễn Anh Tiến: Nếu chịu áp lực thì chúng tôi đã chấp nhận hết kháng nghị nhưng ở đây chúng tôi chỉ chấp nhận một phần. Quan điểm của chúng tôi là nếu giữ nguyên bản án sơ thẩm như Tòa Tối cao yêu cầu thì vẫn chưa chính xác. Vì tòa sơ thẩm xử như vậy là nặng cho các bị cáo, mà Tòa Tối cao chưa xem xét đầy đủ các tình tiết, mức độ phạm tội nặng nhẹ của các bị cáo nên cần phải xem xét lại. . Có thông tin cho rằng trước khi có quyết định giám đốc thẩm, các cơ quan tố tụng từ trung ương đến TAND Cấp cao tại Đà Nẵng và cả chính quyền địa phương tỉnh Kon Tum có họp để bàn về vụ án này? + Dù có họp thì chúng tôi vẫn xử theo quan điểm của chúng tôi, tòa xử độc lập mà. Chúng tôi áp dụng pháp luật thì chúng tôi phải chịu trách nhiệm. . Thưa ông, Thông tư số 19/2007 của Bộ NN&PTNT - Bộ Công an - TAND Tối cao - VKSND Tối cao nói rất rõ chỉ có thể xử các bị cáo ở tội trộm cắp tài sản theo Điều 138 BLHS khi đó là rừng trồng, rừng khoanh nuôi tái sinh nhưng ở đây là rừng đặc dụng? + Thông tư số 19 nói vẫn còn chưa rõ, còn một số thiếu sót, cần phải kiến nghị sửa đổi. Trong Thông tư số 19 không có cái nào nói xử về tội trộm cắp nên chúng tôi căn cứ vào BLHS. Nhưng bây giờ, theo luật ban hành thì các thông tư không có hướng dẫn gì hết. Trên là luật, dưới là nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao, nghị quyết Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các bộ, ngành không có hướng dẫn. . Vậy trường hợp nào Tòa Cấp cao xử lý ở Điều 175 (tội vi phạm các quy định về khai thác và bảo vệ rừng) và khi nào xử lý ở Điều 138 (tội trộm cắp tài sản)? + Điều 175 (tội vi phạm các quy định về khai thác và bảo vệ rừng) thì theo đúng cấu thành của tội ấy, quy định định lượng khác nhau, người nào khai thác trái phép… Còn tội trộm cắp theo Điều 138 thì theo giá tiền, theo quy định, tài sản phải được Nhà nước quản lý. Các vụ án không vụ nào giống vụ nào. . Những vụ án có hành vi tương tự nhưng các cơ quan tố tụng ở các địa phương đều xử lý ở tội vi phạm các quy định về khai thác và bảo vệ rừng, vậy TAND Cấp cao tại Đà Nẵng có ban hành kháng nghị để xử ở tội trộm cắp tài sản? + Không, chuyện đó là chuyện khác. Hành vi cụ thể từng người, từng hồ sơ. Có thể sau vụ này sẽ đưa vào làm án lệ, ai cưa cây gỗ khô là áp dụng tội trộm cắp. Đây cũng là vụ án đầu tiên xử lý về tội trộm cắp tài sản. . Xin cám ơn ông. |