Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đến thăm Bộ Quốc phòng Afghanistan vào ngày 21/3. Ảnh: AP.
Chuyến thăm trên diễn ra trong bối cảnh Mỹ đang rà soát thỏa thuận hòa bình mà chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump ký với lực lượng Taliban hồi năm 2020, theo đó Mỹ sẽ rút khoảng 2.500 binh sĩ còn lại ở Afghanistan về nước trước ngày 1/5 tới.
Hạn chót 1/5 không được nhắc đến trong thông cáo sau cuộc gặp giữa Bộ trưởng Mỹ Lloyd Austin và Tổng thống Afghanistan Mohammad Ashraf Ghani. Tại cuộc gặp, hai bên bày tỏ quan ngại về các diễn biến bạo lực ở Afghanistan, đồng thời nhấn mạnh rằng "giải pháp cơ bản cho tình hình hiện tại là đạt được một nền hòa bình công bằng và lâu dài".
Bộ trưởng Austin nêu rõ, Mỹ sẵn sàng hợp tác với Afghanistan để đạt được hòa bình và ổn định ở nước này: “Điều tôi muốn nói là mức độ bạo lực tại Afghanistan vẫn còn khá cao. Chúng tôi thực sự muốn thấy bạo lực giảm xuống. Và tôi nghĩ, nếu bạo lực tại Afghanistan giảm xuống sẽ tạo điều kiện để công việc ngoại giao phát huy hiệu quả”.
Về phần mình, Tổng thống Ghani khẳng định sự đồng thuận ở tất cả các cấp trong nội bộ Afghanistan về tiến trình hòa bình với Taliban và Chính phủ Afghanistan sẽ tận dụng tối đa sự đồng thuận cũng như các cơ hội đã đạt được để mang lại hòa bình.
Ông Austin là thành viên đầu tiên trong nội các của Tổng thống Biden đến Afghanistan. Chuyến đi của ông diễn ra giữa lúc dư luận đặt hàng loạt câu hỏi về chiến lược của chính quyền mới tại Mỹ liên quan đến cuộc chiến đã kéo dài 20 năm nay ở quốc gia Nam Á này. Cựu Tổng thống Donald Trump lúc đương nhiệm đã ký một thỏa thuận với Taliban, trong đó cam kết rút hết quân Mỹ khỏi Afghanistan trước ngày 1/5 năm nay để đổi lấy việc Taliban hợp tác với chính quyền Kabul, ngăn chặn các cuộc tấn công khủng bố chống lại Mỹ cũng như các đồng minh trong khu vực. Tuy nhiên, đương kim Tổng thống Biden tuần trước nói rằng, việc đáp ứng hạn chót như người tiền nhiệm hứa hẹn rất "khó", đồng thời đề xuất binh lính Mỹ có thể tiếp tục lưu lại Afghanistan sau ngày 1/5.
Trong khi đó, lực lượng Taliban ngày 18/3 cảnh báo Mỹ sẽ chuốc lấy hậu quả nếu không tuân thủ hạn chót rút quân. Suhail Shaheen, một thành viên đoàn đàm phán Taliban nhấn mạnh, việc quân Mỹ tiếp tục hiện diện tại Afghanistan sau ngày 1/5 sẽ là sự vi phạm thỏa thuận và Taliban sẽ có những phản ứng tương ứng.
"Chúng tôi đã có 18 tháng đàm phán với phía Mỹ và họ đồng ý sẽ rút quân trong vòng 14 tháng. Như vậy, thời hạn để Mỹ rút quân khỏi Afghanistan sẽ kết thúc vào cuối tháng Tư và đầu tháng 5. Nếu phía Mỹ không rút quân vào thời gian này thì có nghĩa họ đã vi phạm thỏa thuận. Sự vi phạm đó sẽ không phải từ phía chúng tôi, mà từ phía Mỹ. Vì vậy, trong trường hợp đó, tất nhiên chúng tôi sẽ có phản ứng", ông Suhail Shaheen nói.
Tổng thống Biden hiện đang phải chịu sức ép trong việc quyết định có tuân thủ thỏa thuận này hay không. Bởi Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani đã từng kêu gọi ông Biden tránh rút quân vội vàng, đồng thời mong muốn tân Tổng thống Mỹ gây áp lực nhiều hơn để Taliban đưa ra nhượng bộ tại các cuộc đàm phán hòa bình đang diễn ra ở Doha, Qatar./.