Lời cảnh báo từ kênh đào Suez

Tàu Ever Given treo cờ Panama, chuyên thực hiện các chuyến hàng thương mại giữa châu Á và châu Âu, mắc kẹt trên tuyến đường thủy hẹp chia cắt châu Phi với bán đảo Sinai của Ai Cập từ ngày 23-3. Con tàu dài 400 m đâm chéo vào bờ kênh và mắc cạn trên bờ cát, làm tắc nghẽn tuyến hàng hải qua kênh đào Suez.

Trong nỗ lực giải cứu hôm 25-3, 8 tàu kéo được điều động đến lai dắt siêu tàu nặng hơn 220.000 tấn nhưng vẫn không có hiệu quả. Hiện chưa rõ nguyên nhân khiến con tàu mắc kẹt. GAC, công ty vận chuyển và hậu cần toàn cầu, cho biết con tàu gặp sự cố mất điện nhưng không cho biết chi tiết.

Trong khi đó, Công ty Đài Loan Evergreen Marine (vận hành tàu hàng Ever Given) cho rằng con tàu bị mắc cạn do tầm nhìn kém và gặp gió mạnh trong lúc đi vào kênh đào Suez từ hướng biển Đỏ nhưng không có container nào bị chìm. Cơ quan quản lý kênh đào Suez (SCA) của Ai Cập cũng đổ lỗi cho thời tiết xấu gây ra vụ việc.

Theo đài CNN, một nhóm chuyên gia cứu hộ từ 2 công ty nổi tiếng giải cứu tàu - Smit Salvage (thuộc công ty mẹ Boskalis) của Hà Lan và Nippon Salvage của Nhật Bản - đã tham gia hỗ trợ SCA đẩy tàu Ever Given nổi trở lại.

Hãng tin AP cho biết nỗ lực cứu hộ hiện tập trung vào việc nạo vét để loại bỏ cát và bùn xung quanh mạn trái mũi tàu. SCA đã triển khai các tàu kéo và máy hút bùn chuyên dụng có khả năng vận chuyển 2.000 m3 vật liệu mỗi giờ. Theo SCA, họ cần nạo vét từ 15.000-20.000 m3 cát để đạt độ sâu 12-16 m nhằm giải cứu con tàu.

Ông Peter Berdowski, Giám đốc điều hành Boskalis, cho biết một giải pháp khác được cân nhắc là giảm tải lượng nước và dầu từ tàu để giảm tải trọng tàu, thậm chí là dỡ bớt container, đồng thời kết hợp với lai dắt, nạo bùn, cát dưới lòng sông, thông luồng để giải cứu tàu hàng. Tuy nhiên, quá trình này có thể kéo dài nhiều tuần.

Ông Martijn Schuttevaer, phát ngôn viên của Boskalis, cho đài CNN hay các tàu hậu cần có thể được triển khai cùng với tàu kéo nhưng cần tính toán về lực kéo để không làm hỏng tàu hàng. Người phát ngôn cho rằng bước đầu phải xác định chính xác mức độ lấn vào bờ của tàu, từ đó sẽ quyết định các bước tiếp theo.

Đội cứu hộ có thể tìm cách làm cho tàu nhẹ hơn, nhằm tạo điều kiện kéo nó đến một vị trí bớt gây cản trở, mở đường cho các tàu khác lưu thông. Trong trường hợp xấu nhất, một số container trên tàu Ever Given phải được dỡ xuống và thời gian của quá trình này phụ thuộc vào số lượng thiết bị được triển khai.

Thủy thủ đoàn và một số chuyên gia cứu hộ hy vọng con tàu có thể được giải thoát nhờ thiên nhiên. Cụ thể, triều cường vào ngày 28 hoặc 29-3 có thể làm mực nước tăng thêm khoảng 45 cm, đủ để giải phóng con tàu.

Ông Lawrence Brennan, giáo sư về luật hàng hải quốc tế tại Trường ĐH Fordham (Mỹ), cảnh báo hình ảnh chụp được cho thấy con tàu mắc cạn với phần đuôi đang nổi và điều này có thể gây thêm thiệt hại vật lý cho con tàu. Theo chuyên gia Brennan, trong trường hợp con tàu bị gãy đôi và không thể tháo dỡ, thời gian phong tỏa kênh đào sẽ kéo dài hơn.

Trước mắt, SCA thông báo tạm thời đình chỉ giao thông tại kênh đào Suez từ ngày 25-3 để giải cứu tàu Ever Given.

Theo AP, ít nhất 237 tàu đang chờ thông kênh, trong đó có hàng chục tàu container, tàu chở dầu và khí đốt đang neo đậu ở hướng vào kênh để cân nhắc quyết định chuyển hướng, gây ra một trong những vụ tắc nghẽn hàng hải tồi tệ nhất trong nhiều năm qua.

Chưa hết, thông qua dữ liệu từ các thiết bị theo dõi hệ thống nhận dạng tự động của tàu trên biển, Công ty Dữ liệu Refinitiv (Anh) đã chia sẻ một phân tích cho thấy hơn 300 con tàu đang trên đường đến kênh đào Suez trong 2 tuần tới.