HQ-2 (Hong Qi 2 - Hồng Kỳ 2) là hệ thống tên lửa phòng không tầm trung được Trung Quốc chế tạo từ giữa thập niên 1960 trên cơ sở sao chép tổ hợp S-75 Volga/Dvina (SA-2) của Liên Xô. HQ-2 đã phục vụ liên tục trong Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) suốt hơn 5 thập kỷ.
Mặc dù đã có trong biên chế nhiều tổ hợp tên lửa phòng không rất tối tân, nhưng đáng ngạc nhiên là phải đến gần đây thì trang Sina mới cho biết hệ thống HQ-2 cuối cùng cùng quân đội nước này mới chính thức "nhận sổ hưu".
Lính Trung Quốc thao tác với đạn tên lửa của hệ thống phòng không HQ-2
Để chuẩn bị cho ngày HQ-2 bị rút hoàn toàn khỏi biên chế chiến đấu, Trung Quốc đã chuẩn bị sẵn một "kẻ thay thế" xứng đáng, sở hữu các tính năng kỹ chiến thuật rất đáng gờm.
Trong lễ duyệt binh chào mừng 90 năm thành lập PLA tại căn cứ huấn luyện Chu Nhật Hòa thuộc vùng Nội Mông, tổ hợp HQ-22 đã lần đầu tiên được xuất hiện trước công chúng, nó đi ngay sau HQ-9B khiến cho mọi người đều nhận định vai trò của Hồng Kỳ 22 sẽ là tác chiến bên cạnh hệ thống này.
Xe mang phóng tự hành của hệ thống tên lửa phòng không HQ-22 đi ngay sau HQ-9B
Vẻ bề ngoài của HQ-22 có khá nhiều nét tương đồng với HQ-9B, cũng là 4 ống phóng cỡ lớn hình trụ đặt trên khung gầm xe tải việt dã 8x8, nhưng xe cơ sở của HQ-22 lại có nhiều nét giống với HQ-12 hơn.
HQ-22 theo giới thiệu chính là phiên bản rẻ tiền, có nhiệm vụ hỗ trợ cho HQ-9B trong đội hình tác chiến hỗn hợp theo mô hình cao - thấp thường thấy, tương tự như cách Trung Quốc chế tạo 2 dòng xe tăng chiến đấu chủ lực ZTZ-96 và ZTZ-99 vì phiên bản cao cấp tỏ ra phức tạp và chi phí cao, khó sản xuất với số lượng lớn.
Một khẩu đội tên lửa phòng không HQ-22
Tính năng kỹ chiến thuật của HQ-22 được công bố cụ thể bao gồm: tầm bắn tối thiểu/tối đa: 5/100 km, độ cao nhỏ nhất/lớn nhất: 50/27.000 m. Đạn tên lửa được phóng đi theo phương nghiêng chứ không phải chiều thẳng đứng, nó sử dụng hệ dẫn đường kết hợp theo sóng radio của đài điều khiển và radar bán chủ động, có khả năng chống chế áp điện tử cao.
Đối tượng tác chiến của HQ-22 rất phong phú, đó là máy bay cánh cố định, trực thăng, tên lửa hành trình, phi cơ không người lái và một số mục tiêu khác. Mỗi tổ hợp HQ-22 được trang bị 1 đài radar điều khiển hỏa lực, dẫn đường cho tên lửa đánh chặn tối đa 12 mục tiêu cùng lúc.
Hệ thống phòng không HQ-22 được giới thiệu tại một cuộc triển lãm quân sự
Trước khi phát triển HQ-22 thì Trung Quốc dự định sẽ dùng tổ hợp HQ-12 để tác chiến bên cạnh HQ-9. Nhưng hiệu suất làm việc của HQ-12 không được như kỳ vọng, ví dụ như tầm bắn chỉ đạt 70 km, khả năng dẫn hướng hay cơ động hạn chế... đã dẫn tới sự ra đời của HQ-22.
HQ-22 khi đứng cạnh HQ-9B (tầm bắn 200 km, độ cao lớn nhất có thể vươn tới là 30 km) sẽ đảm bảo lấp kín mọi nguy cơ tạo ra khoảng trống chiến thuật trong thế trận phòng không, đây là một vũ khí cực kỳ nguy hiểm của Trung Quốc.
Hệ thống tên lửa phòng không HQ-22 xuất hiện trong cuộc duyệt binh của Quân đội Trung Quốc tại căn cứ huấn luyện Chu Nhật Hòa