Ông Muzammil Hussain, Chủ tịch Cơ quan Phát triển nguồn Nước và Năng lượng Pakistan, cho hay nước này đã quyết định hủy bỏ dự án xây dựng đập thủy điện Diamer-Bhasha, nằm trong khuôn khổ Hành lang Kinh tế Trung Quốc - Pakistan (CPEC).
Theo ông, Pakistan không thể thực hiện được các điều kiện khắc nghiệt mà phía Trung Quốc đặt ra trong việc tài trợ cho dự án, cũng như việc các điều kiện này “đi ngược lại các lợi ích” của chính phủ Pakistan. Theo đó, các điều kiện mà Trung Quốc đưa ra bao gồm Bắc Kinh đòi quyền sở hữu dự án đập, kiêm luôn cả chi phí vận hành và bảo trì, thêm vào đó là yêu cầu cho Trung Quốc xây tiếp một đập khác ở Pakistan.
Tuy nhiên dù đã tuyên bố hủy thỏa thuận với Trung Quốc, Pakistan vẫn quyết định tiếp tục dự án bằng cách tự bỏ vốn xây dựng. Sau khi hoàn thiện, dự án thủy điện Diamer-Bhasha sẽ cung cấp 4.500 MW điện cho Pakistan.
Trung Quốc và Pakistan dự kiến sẽ tổ chức cuộc họp về CPEC vào ngày 21-11 tới. Hai bên đặt trọng tâm vào 15 dự án nhiệt điện trị giá khoảng 2,2 tỉ USD.
Quyết định hủy bỏ thỏa thuận với Trung Quốc của Pakistan được đưa ra chỉ vài ngày sau khi Nepal tuyên bố dừng dự án xây dựng một nhà máy thủy điện trị giá 2,5 tỉ USD với một công ty nhà nước của Trung Quốc. Dự án này cũng nằm trong Sáng kiến Vành đai và Con đường do Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khởi xướng.
Mặc dù các nước Nam Á như Pakistan và Nepal vẫn cần và hoan nghênh các khoản đầu tư của Trung Quốc để cải thiện cơ sở hạ tầng nhưng giới chuyên gia cảnh báo rằng những vụ hủy thỏa thuận gần đây là lời cảnh báo với Trung Quốc về việc nước này nên cẩn trọng hơn khi thực hiện các dự án nhạy cảm như thủy điện ở nước ngoài.
Theo giới phân tích, các dự án thủy điện là vấn đề phức tạp và đặc biệt nhạy cảm. Các yếu tố như tác động môi trường, tái định cư cho người dân, lợi ích giữa các vùng thượng lưu và hạ lưu, đặc biệt đối với các con sông chảy qua lãnh thổ nhiều nước, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính khả thi của dự án.