Với những người California theo trường phái tự do đang nổi giận trước việc ông Donald Trump giành thắng lợi trong cuộc bầu cử Tổng thống, sự ly khai khỏi nước Mỹ là con đường duy nhất.
Mặc dù các nhà quan sát cho rằng tiểu bang này chẳng có mấy cơ hội để trở thành một quốc gia độc lập, song ý tưởng trên đang hấp dẫn nhiều người vỡ mộng trước kết quả gây sốc của cuộc bầu cử và cảm thấy mình giống như người lạ trên đất khách.
Theo chuyên gia Kevin Klowden thuộc Viện Milken, kết quả bầu cử đã cho thấy “sự chia rẽ thực sự”. Ông nói: “Ứng cử viên tổng thống thua cuộc là người giành chiến thắng ấn tượng ở California”.
Đây là bang được biết tới với một hệ thống luật pháp cấp tiến về môi trường, sử dụng súng và quyền lợi của người đồng tính. Ngày 8/11, bang này đã bỏ phiếu hợp pháp hóa việc hút cần sa.
Mặt khác, tuyên ngôn chống người nhập cư của ông Trump cũng như quan điểm về việc sử dụng súng và biến đổi khí hậu lại khác quan điểm của đa số người dân California.
Ngay sau khi ông Trump tuyên bố là người chiến thắng, người biểu tình ở Sacramento, thành phố Los Angeles và các thành phố khác đã xuống đường bày tỏ sự bất bình.
Từ “Calexit” bắt đầu xuất hiện trên các phương tiện truyền thông xã hội. Một người viết trên trang mạng Twitter:
“Tôi không thể chấp nhận được sự mù quáng, sự phân biệt giới, sự bài ngoại. Tôi không muốn làm người Mỹ nữa. Tôi là người California”.
Trong khi đó, nhà đầu tư nổi danh Shervin Pishevar ở Thung lũng Silicon, một người Mỹ gốc Iran, cho biết ông sẵn sàng tài trợ cho chiến dịch ly khai.
Ông viết trên Twitter khi kết quả bất ngờ của cuộc bầu cử đã có thể cảm nhận được: “Nếu ông Trump thắng, tôi tuyên bố và quyết định tài trợ cho người dân California tiến hành một chiến dịch hợp pháp trở thành một quốc gia riêng”.
Ông cho biết quốc gia mới sẽ được đặt tên là Tân California.
Mark Baldassare, Giám đốc Viện Chính sách Công California, cho rằng mặc dù ý tưởng ly khai là phi hiện thực, song nó phản ánh một thực tế từ lâu: tiểu bang này nghĩ tới việc đứng ngoài liên bang.
Với dân số gần 40 triệu người, California là một trong những bang đa sắc tộc nhất ở Mỹ, với người da trắng không đông bằng người gốc Mỹ Latinh và các nhóm sắc tộc khác.
Năm 2015, theo số liệu của Quỹ Tiền tệ Quốc tế, California là nền kinh tế lớn thứ sáu trên thế giới, đứng trên cả Pháp và Ấn Độ.
Ann Crigler, Giáo sư chính trị học của Đại học Nam California nói: “Ở đây có khá nhiều cơ hội việc làm – Hollywood, công nghiệp giải trí, Thung lũng Sillicon và công nghệ cao – chứ không chỉ có các công việc trong ngành chế tạo và năng lượng”.
Bà cho biết sức mạnh về kinh tế và việc bang này có số lượng Hạ nghị sỹ đông nhất trong các bang của Mỹ cũng tạo vị thế lớn cho bang trong liên bang.
Tuy nhiên, trên mặt trận chính trị, bang này - cũng như các bang khác ở Mỹ - không phải có sự đồng nhất về quan điểm, theo đó những người sống dọc bờ biển đa phần là người theo đảng Dân chủ, trong khi những người ở khu vực nông thôn có xu hướng bảo thủ hơn.
Với việc ông Trump sẽ trở thành Tổng thống, người dân California lo ngại về khả năng ông sẽ phản đối quyền được phá thai, hôn nhân đồng tính và có thể thực thi tuyên bố của ông về việc trục xuất hàng triệu người nhập cư không có giấy tờ.
Chuyên gia Klowden cho rằng kinh tế Californa cũng có thể bị ảnh hưởng nếu ông Trump thực hiện những cam kết xóa bỏ các thỏa thuận tự do thương mại. Ông nói: “Rốt cuộc, quan ngại thực sự là nhà lãnh đạo bảo thủ Donald Trump sẽ hành động ra sao”.
Theo Giáo sư Crigler, với khoảng cách nằm xa Washington, lịch sử tự do của California và hệ thống liên bang của Mỹ, California vẫn có thể tiếp tục sống ngoài lề song không chính thức rời khỏi liên bang.
Về mặt môi trường thì không có nhiều quan ngại rằng ông Trump sẽ cố ngăn chặn các chính sách của California, hiện đang là một trong số những chính sách tiến bộ nhất của Mỹ.
Ông Baldassare nói rằng California có “một quá trình lịch sử dài cả hai đảng cùng coi trọng môi trường, biển, núi và sa mạc. California với quy mô bằng một quốc gia - về dân số và kinh tế - bản thân nó đã là một dạng quốc gia riêng rồi”.