Trong viễn cảnh tiêu chuẩn, JCER dự báo nền kinh tế của Trung Quốc chính thức vượt Mỹ trong năm 2029. Ảnh: Reuters.
Báo cáo thường niên của tổ chức phi lợi nhuận này chủ yếu tập trung vào các dự báo trong trung hạn, được công bố hôm 3/12 với tiêu đề “Châu Á trong thảm họa đại dịch Covid-19: Quốc gia nào đang trỗi dậy?”, nghiên cứu những tác động của dịch bệnh lên 15 nền kinh tế châu Á- Thái Bình Dương tầm nhìn tới năm 2035.
Bản báo cáo này đề cập tới 2 viễn cảnh. Viễn cảnh thứ nhất, còn gọi là viễn cảnh “cơ sở” hay viễn cảnh tiêu chuẩn, cuộc khủng hoảng chỉ là một sự kiện nhất thời, giống như một cơn động đất, và một viễn cảnh “phóng đại”, nơi dịch bệnh sẽ tàn phá các cấu trúc xu thế như toàn cầu hóa, đô thị hóa và sự sáng tạo. Dù viễn cảnh nào xảy ra đi chăng nữa, sự thành công của Trung Quốc trong việc kiểm soát dịch bệnh được đánh giá sẽ giúp quốc gia này vượt qua Mỹ vào cuối thập kỷ này.
“Vì những tác động tiêu cực của dịch bệnh Covid-19, nhiều quốc gia được dự đoán phải chứng kiến tình trạng tăng tưởng kinh tế giảm tốc nghiêm trọng, thậm chí là tăng trưởng âm trong năm 2020. Nhưng trong khi các ca nhiễm bệnh xuất hiện tại hầu hết các quốc gia trên toàn thế giới, không phải quốc gia nào cũng phải hứng chịu những tác động với quy mô giống hệt nhau”, theo nội dung bản báo cáo.
“Sự khác biệt ghi nhận ở thời điểm hiện tại sẽ là nguồn cơn cho những khác biệt trong quy mô nền kinh tế của các quốc gia trong 15 năm tới”.
Trong năm 2020, chỉ có 3 nền kinh tế là Trung Quốc, Việt Nam và Đài Loan có thể duy trì được tốc độ tăng trưởng dương. Trái lại, tốc độ tăng trưởng của kinh tế Ấn Độ nguy cơ tăng trưởng âm hơn 10%, trong khi Philippines được dự báo có tốc độ tăng trưởng âm hơn 8%. Hong Kong, Thái Lan, Canada, Malaysia và Singapore sẽ ghi nhận GDP giảm hơn 6%.
Nhưng viễn cảnh cơ sở của JCER giả định trong vòng 4 tới 5 năm tới, các biến số kinh tế quan trong sẽ quay lại với các xu hướng được ghi nhận trước đại dịch.
Cho dù Trung Quốc đang phải đối mặt với thực trạng tốc độ tăng trưởng chậm trong vài năm gần đây vì sụt giảm đầu tư cũng như những thay đổi trong nhân khẩu học, nền kinh tế của quốc gia này vẫn được dự đoán tăng trưởng khoảng 3% trong năm 2035. Tại Mỹ, năng suất lao động giảm sút sẽ là tác nhân chính kìm hãm đà tăng trưởng kinh tế của quốc gia này ở mức khoảng 1% trong năm 2035.
Trong viễn cảnh tiêu chuẩn, JCER dự báo nền kinh tế của Trung Quốc chính thức vượt Mỹ trong năm 2029. Và tính tới năm 2035, quy mô nền kinh tế Trung Quốc, trong đó có bao gồm Hong Kong, sẽ đạt 41.800 tỷ USD, thấp hơn không đáng kể so với tổng quy mô hai nền kinh tế của Mỹ và Nhật Bản, ước tính đạt 42.400 tỷ USD tại cùng thời điểm.
Trung Quốc được dự đoán sớm trở thành một quốc gia có thu nhập cao vào năm 2023. Thu nhập bình quân đầu người của quốc gia này đạt 28.000 USD vào năm 2035 nhưng vẫn thấp hơn so với mục tiêu 30.000 USD của chính phủ Trung Quốc.
Viễn cảnh tiêu chuẩn cũng vạch ra tương lai tươi sáng cho Việt Nam, quốc gia được nhận định sẽ duy trì được tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, 6% trong năm 2035, phần lớn nhờ vào khả năng xuất khẩu mạnh. Điều này sẽ góp phần giúp quy mô nền kinh tế của Việt Nam vượt qua Đài Loan vào năm 2035, đưa quốc gia này thành nền kinh tế lớn thứ 2 tại Đông Nam Á, chỉ xếp sau Indonesia.
Việt Nam được dự đoán vươn lên nhóm các quốc gia có thu nhập trung bình khá vào năm 2023, với thu nhập bình quân đầu người có thể đạt 11.000 USD vào năm 2035.
Đài Loan là một trong những nền kinh tế thành công nhất trong kiểm soát đại dịch Covid-19 nhưng tốc độ tăng trưởng kinh tế được dự đoán chỉ đạt 1% trong năm 2035 với nguyên nhân chính là tình trạng già hóa dân số.
Tại Ấn Độ, tốc độ tăng trưởng kinh tế trong năm nay sẽ rất thấp vì dịch bệnh, nhưng quốc gia này có thể sẽ phục hồi rất nhanh, và đạt mức tăng trưởng 5% vào năm 2035.
“Tính tới năm 2033, trong viễn cảnh tiêu chuẩn, Ấn Độ sẽ vượt qua Nhật Bản về quy mô nền kinh tế, nhưng thu nhập bình quân đầu người của quốc gia này lại chỉ dừng ở ngưỡng trung bình khá vào năm 2035”, theo báo cáo.
Tuy nhiên, những tác động của dịch bệnh Covid-19 có thể nặng nề hơn, gây thiệt hại không chỉ cho các nền kinh tế ở thời điểm hiện tại, mà còn góp phần làm trì trệ quá trình đô thị hóa, thu hẹp độ mở của thương mại, chi tiêu cho nghiên cứu và phát triển (R&D) và nhiều yếu tố khác trong trung hạn.
Mô hình dự báo của JCER tính đến các yếu tố đầu vào như lao động, vốn và năng suất, qua đó dự báo tổng GDP. Và năng suất chủ yếu được quyết định bởi tốc độ đô thị hóa, chi tiêu cho R&D, và độ mở của thương mại. Do dó, JCER cũng đã tính đến một viễn cảnh “phóng đại”, với việc bổ sung nhiều hơn những hệ quả từ dịch bệnh.
Bản báo cáo đề cập tới tỷ lệ người tử vong cao do dịch bệnh tại châu Âu và Bắc Mỹ, bên cạnh đó, là đà lan rộng của virus tại các quốc gia Nam và Đông Nam Á. Trong viễn cảnh phóng đại, Mỹ và Canada sẽ là hai quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, cùng với đó là Ấn Độ, Philippines và Indonesia, 3 quốc gia có số lượng công dân làm việc tại nước ngoài lớn và phụ thuộc nhiều vào kiều hối.
Quy mô GDP dự báo của các nền kinh tế Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc và Ấn Độ.
Bản báo cáo cũng cho biết tốc độ đô thị hóa trong viễn cảnh phóng đại sẽ chậm hơn so với viễn cảnh tiêu chuẩn và nhấn mạnh rằng “sự giảm tốc của thương mại toàn cầu sẽ ảnh hưởng tới độ mở thương mại của các quốc gia, trong khi dòng người lao động nhập cư sẽ bị cản trở”.
Bên cạnh đó, viễn cảnh này cũng giả định rằng sức sáng tạo số sẽ tiếp tục phát triển mạnh và nguồn vốn đầu tư cho công tác R&D sẽ tăng cao hơn so với viễn cảnh tiêu chuẩn, trừ 5 nước bị ảnh hưởng nặng nề nhất.
Tốc độ tăng tưởng kinh tế của Mỹ, Việt Nam, Singapore và nhiều quốc gia khác vào năm 2035 cũng sẽ thấp hơn đáng kể so với trong viễn cảnh tiêu chuẩn, phần lớn là vì những cản trở trong thương mại. Trong khi Trung Quốc là quốc gia rất dễ bị tổn thương trong bối cảnh thương mại sụt giảm, điều đó sẽ được bù đắp bởi các khoản tiền đầu tư cho nghiên cứu. Trung Quốc, do đó, vẫn sẽ trỗi dậy mạnh mẽ.
Tốc độ tăng trưởng của Nhật Bản và Australia cũng sẽ tăng trưởng nhờ vào nguồn vốn đầu tư cho R&D.
“Với tất cả yếu tố được tính đến, quy mô nền kinh tế của Trung Quốc sẽ vượt Mỹ vào năm 2028, sớm hơn 1 năm so với trong viễn cảnh tiêu chuẩn”, JCER cho biết. “Tới năm 2035, khoảng cách với Mỹ sẽ được nới rộng, quy mô nền kinh tế Trung Quốc, bao gồm cả Hong Kong sẽ đạt ngưỡng 41.800 tỷ USD, cao hơn một chút so với con số 41.600 tỷ USD của cả hai nền kinh tế Mỹ và Nhật Bản cộng lại”.
Trong bối cảnh đó, quy mô nền kinh tế Ấn Độ vẫn không thể bắt kịp Nhật Bản vào năm 2035, vì Nhật Bản thậm chí còn tăng trưởng với một tốc độ cao hơn so với viễn cảnh tiêu chuẩn. Nền kinh tế của Việt Nam vào năm 2035 cũng chưa thể vượt qua Đài Loan.
Thu nhập bình quân đầu người của Trung Quốc cũng vẫn chính thức đạt ngưỡng cao vào năm 2023. Trong năm 2035, con số này là 28.000 USD, giống với trong bối cảnh tiêu chuẩn, nhưng vẫn thấp hơn so với mục tiêu 30.000 USD.