Theo Haaretz, quân đội của chính quyền Tổng thống Syria Assad vẫn chưa tiến đến những ngôi làng ở cao nguyên Golan nhưng đó dường như chỉ là vấn đề thời gian. Và chiến sự ở Deraa, Tây Nam Syria dần ngã ngũ với kết quả chiến thắng thuộc về quân Chính phủ.
Và dù muốn hay không, Israel cũng sẽ phải đối mặt với một thực tế mà nước này không hề mong muốn: Đó là sự kiểm soát của lực lượng quân đội của Tổng thống Assad với toàn bộ vùng biên giới Syria và Israel.
“Chuyện đến đây là hết”, một quan chức quốc phòng cấp cao của Israel chia sẻ. Chỉ huy quân khu miền Bắc của Lực lượng quốc phòng Israel (IDF) nhận định rằng cuộc tổng tiến công cuối cùng của Syria ở mặt trận phía Nam sẽ diễn ra trong vòng vài tuần nữa, khi ông Assad ra lệnh.
Tổng thống Syria Assad.
Israel đang phải chuẩn bị cho viễn cảnh lực lượng trung thành với Tổng thống Bashar al-Assad triển khai đến những vị trí mà họ từng nắm quyền kiểm soát trước chiến tranh, vốn được xác định bằng đường chia tách mà Israel và Syria đã nhất trí trong thỏa thuận năm 1974 để chính thức chấm dứt cuộc chiến Yom Kippur.
Israel có lẽ đã hơi bất ngờ về chiến dịch của Chính phủ Syria tấn công Daraa, cách biên giới trên Cao nguyên Golan chỉ 60km về phía Bắc.
Bởi vì Tổng thống Assad phải dựa vào yểm trợ của không quân Nga và Israel đã tiên lượng sai lầm rằng, Tổng thống Putin không muốn chiến sự ở Syria phủ bóng đen lên World Cup đang diễn ra ở Nga.
Tuy nhiên, thực tế theo chỉ huy của quân khu miền Bắc của IDF, theo đà tiến công hiện tại quân đội Chính phủ Syria thì khi World Cup kết thúc, Nga và Syria có thể giành quyền kiểm soát miền Nam trong vòng vài tuần. Daraa là mục tiêu chính và cùng với đó là cửa khẩu biên giới với Jordan.
Sau Deraa, ông Assad sẽ phải quyết định có tấn công lực lượng IS ở ngã ba biên giới Syria – Jordan – Israel hay không.
Tuy nhiên, rất có thể quân đội của ông Assad sẽ tấn công khu vực do phe nổi dậy kiểm soát thuộc lãnh thổ Syria trên Cao nguyên Golan, trong đó có hàng loạt thị trấn chỉ cách biên giới với Israel 20km.
Lựa chọn nào cũng sẽ đưa quân đội của ông Assad áp sát lãnh thổ Israel.
Lực lượng nổi dậy Syria bắt đầu tỏ rõ sự thua kém với quân đội Chính phủ. Và phần Đông Daraa nhiều khả năng cũng sớm thuộc về quân đội Chính phủ Syria.
Israel bị cho là bên đã “bật đèn xanh” để quân đội trung thành với ông Assad tiến vào miền Nam Syria sau các cuộc đàm phán giữa chỉ huy lực lượng cảnh sát Nga, đại diện Chính phủ Nga, Jordan và Israel.
Điều này dựa trên 1 cam kết của Nga là di rời lực lượng Iran khỏi khu vực này về vị trí ban đầu cách biên giới Jordan 40km.
Thỏa thuận ngừng bắn đã tạo cơ sở cho Chính phủ Syria triển khai quân đội đến miền Nam, hoàn tất mục tiêu của ông Assad là kiểm soát phần lớn lãnh thổ Syria.
Thỏa thuận này cũng giống với những thỏa thuận trước đó giữa chính quyền với lực lượng người Kurd và với người Druze thiểu số ở miền Nam Syria.
Các cuộc đàm phán khác về việc lực lượng của Iran được tiến vào sâu đến đâu trên Cao nguyên Golan sẽ diễn ra tại cuộc gặp giữa Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Tổng thống Nga Vladimir Putin vào ngày 10/7, 6 ngày trước cuộc gặp Thượng đỉnh Nga – Mỹ, trong đó ông Putin và ông Donald Trump dự kiến thảo luận về cả vấn đề hạt nhân Iran lẫn tình hình ở Syria.
Nga cũng sẽ phải cố gắng đưa ra một công thức cho việc sơ tán quân đội Mỹ, mà một vài trong số này đang đóng quân ở Bắc Syria còn số khác ở ngã ba biên giới Syria – Jordan – Iraq, song song với việc sơ tán quân đội Iran.
Viễn cảnh đó giờ khó có thể xảy ra vì Iran không có ý định rút toàn bộ lực lượng khỏi Syria, ít nhất là theo tuyên bố mới đây từ Tehran.
Nhiều gia đình Syria đã trở về nhà sau khi cuộc chiến chống khủng bố được đẩy lùi.
Lập trường này của Iran cũng được sự ủng hộ của Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov, người cho rằng thật phi thực tế khi yêu cầu rút toàn bộ lực lượng Iran khỏi Syria.
Điều này đối lập với tuyên bố trước đó, trong đó có cả bình luận của Tổng thống Putin, rằng tất cả các lực lượng nước ngoài phải rời khỏi Syria.
Nga hiện có lợi ích quan trọng trong chính trường Syria và nước này cũng muốn Tổng thống Assad tiếp tục nắm quyền chỉ huy đất nước Trung Đông này. Vì lẽ đó nên Nga cũng không muốn Israel can thiệp sâu vào câu chuyện ở Syria.
Tổng thống Putin đã mời nhà lãnh đạo Netanyahu cùng ông theo dõi bán kết World Cup. Động thái này dường như là cách làm mềm thái độ phản đối của Israel với việc quân đội Syria nắm quyền kiểm soát ở các khu vực gần biên giới với Israel.
Ông Putin dường như cũng chấp nhận đòi hỏi của người Israel rằng người Iran phải giảm bớt sự hiện diện quân sự của mình ở Syria. Nhưng không giống như Israel rằng Iran phải rút hoàn toàn khỏi Syria, ông Putin vẫn muốn người Iran ở lại.
Chỉ hơn 1 tuần nữa sẽ diễn ra cuộc gặp Thượng đỉnh Nga – Mỹ, Israel sẽ phải đối mặt với một “tuần trăng mật” mới trong quan hệ giữa 2 cường quốc đứng đầu thế giới. Và khi đó, Israel sẽ buộc phải tìm một chiến lược phù hợp nhất cho mình.