Chiến lược không thay đổi
Một cuộc không kích lớn ở miền Đông Syria được cho là do Israel thực hiện hôm 13/1 đã gây ra thiệt hại lớn và khiến nhiều chiến binh thiệt mạng, theo tuyên bố từ các nhóm đối lập và chính quyền Damascus.
Nói với hãng tin AP, một quan chức tình báo cấp cao của Mỹ cho biết, cuộc tấn công của Israel được hỗ trợ bởi thông tin tình báo do Lầu Năm Góc cung cấp, một tiết lộ hiếm hoi về sự hợp tác giữa hai đồng minh.
Đây không phải là lần đầu tiên Mỹ cung cấp tài liệu tình báo cho Israel thực hiện các cuộc không kích như vậy. Nguồn tin khẳng định Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và người đứng đầu cơ quan tình báo Mossad của Israel Yossi Cohen đã thảo luận về cuộc tấn công tại một cuộc gặp ở Washington và được các nhà báo phát hiện. Trong số các mục tiêu bị phá hủy có các tòa nhà phục vụ chương trình hạt nhân của Iran.
"Đây không phải là lần đầu tiên Mỹ cung cấp cho Israel tài liệu tình báo cho các cuộc không kích này", Tiến sĩ Carmit Valensi, người đứng đầu chương trình nghiên cứu về Syria tại Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia thuộc Đại học Tel Aviv, nói với Media Line.
"Sự rò rỉ dường như là một thông điệp gửi tới Iran rằng Tel Aviv và Washington đoàn kết và quyết tâm ngăn chặn các nỗ lực của nước này ở Syria, thậm chí sẽ tiếp tục vào kỷ nguyên của Tổng thống đắc cử Joe Biden".
Israel liên tiếp thực hiện không kích ở Syria sau thời gian im ắng.
Trong khi Israel liên tục bị cáo buộc tiến hành các nhiệm vụ tấn công sâu bên trong Syria, bao gồm ba cuộc không kích chỉ trong hai tuần qua, cuộc tấn công mới nhất được đánh giá là một trong những cuộc tấn công lớn nhất được thực hiện nhằm vào các mục tiêu của Syria và Iran trong nhiều năm.
Giáo sư Eyal Zisser, phó hiệu trưởng Đại học Tel Aviv và là một chuyên gia về Syria, khẳng định cuộc tấn công trên diện rộng ngụ ý rằng không có sự thay đổi chiến lược trong chính sách của Israel.
"Israel hành động khi có thể và khi cơ hội đến", ông nói với The Media Line. "Có những giai đoạn với hoạt động tăng cao và những giai đoạn gần như im lặng. Tất cả phụ thuộc vào hành vi của các lực lượng Iran".
Cuộc không kích, xảy ra vào sáng sớm ngày 13/1 gần các khu vực Al-Bukamal và Deir ez-Zor sát biên giới Iraq, nhằm vào các kho vũ khí và cơ sở quân sự của Iran.
Theo báo cáo chưa được xác minh của Đài quan sát Nhân quyền Syria, 57 binh sĩ đã thiệt mạng, phần lớn thuộc lực lượng dân quân do Iran hậu thuẫn và những binh sĩ trung thành với Tổng thống Bashar al-Assad.
"Đó là một sự leo thang rõ ràng xuất phát từ việc Israel muốn tận dụng điểm yếu hiện tại của trục Iran-Shi'ite", chuyên gia Valensi lưu ý, đồng thời cho biết thêm rằng trong những năm gần đây, Israel đã tấn công các mục tiêu chủ yếu ở miền Nam Syria và khu vực Damascus. Cuộc không kích mới nhất nhằm vào các địa điểm hiếm khi được nhắm mục tiêu trước đó.
Nga nhận thông báo trước không kích
Iran đã tránh đáp trả các cuộc không kích của Israel.
Phần phía Đông của Syria đang nhanh chóng trở thành khu vực do Iran kiểm soát với sự tăng cường hiện diện. Iran thậm chí đã chuyển các cơ sở từ miền Nam Syria để giảm thiểu khả năng bị tổn thương. Nhưng vụ tấn công vừa qua đã chứng minh rằng điều này không thực sự giúp ích cho họ.
Lực lượng không quân của Israel được cho là đã tự do di chuyển trong không phận của Syria suốt thập kỷ qua, với hàng nghìn hoạt động và cuộc tấn công nhằm ngăn chặn sự cố thủ của Iran.
Syria – quốc gia đang rơi vào cuộc chiến sóng gió nhiều năm qua – đang ngày càng thành điểm nóng cho các hoạt động mở rộng sức mạnh của Iran mà Israel coi là mối đe dọa an ninh quốc gia nghiêm trọng.
Ngoài sự can dự của Tehran, Syria cũng trở thành sân chơi của các cường quốc khu vực khác như Thổ Nhĩ Kỳ và Nga.
Các quan chức ở Moscow cho biết đã nhận được thông báo trước về cuộc tấn công hôm 13/1 và được khuyến khích sơ tán lực lượng trong khu vực. Theo chuyên gia Valensi, đây là một ví dụ khác cho thấy cuộc tấn công mới nhất khác với các cuộc tấn công trước đó như thế nào.
Các chuyên gia tin rằng Iran đang sa lầy vào đủ thứ rắc rối.
"Cho đến nay, họ đã tránh đáp trả các cuộc tấn công vì một số vấn đề - các lệnh trừng phạt của Mỹ, cuộc khủng hoảng kinh tế ngày càng sâu sắc và các vụ ám sát mới nhất", Valensi liệt kê. "Điều cuối cùng Iran muốn lúc này là leo thang với Israel".
"Mặt khác, khả năng chịu đựng của Iran là có giới hạn. Cuộc tấn công hôm nay dường như đang đẩy giới hạn đến cuối cùng".
Về phần mình, chuyên gia Zisser cho rằng, "Syria đang tĩnh lặng và tồn tại được một thời gian. Iran sẽ không thay đổi đáng kể tư thế của mình. Tình hình đang trì trệ và dường như sẽ không có gì thay đổi trong thời gian tới".