CNN ngày 23/9 dẫn nguồn tin từ liên minh quân sự quốc tế chống IS cho biết, chỉ trong tháng 9/2016, máy bay Mỹ và đồng minh đã đánh chìm hơn 100 tàu thuyền của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.
IS tăng cường hoạt động đường thủy
Trong khi Iraq gần như không có biển thì các con sông lớn như Tigris và Euphrates nằm trong lãnh thổ nước này có đủ điều kiện thuận lợi nhất cho tàu thuyền di chuyển dễ dàng.
IS đương nhiên không bỏ qua tuyến đường thủy quan trọng để tiến hành nhiều hoạt động, trong đó bao gồm cả vận chuyển quân và tiến hành các vụ đánh bom.
Mới đây, giới chức quân sự Mỹ đã cung cấp cho CNN một đoạn băng video về cuộc không kích ngày 10/9 nhằm vào một đơn vị tàu thuyền cấp chiến thuật của IS gần Bayji, Iraq.
Đại tá Joseph Scrocca, người phát ngôn Trung tâm Hỗn hợp tác chiến cho biết, IS đã và đang sử dụng sà lan, tàu và xuồng máy để di chuyển trên sông Tigris và Euphrates. Hoạt động này càng được đẩy mạnh khi các ngả đường trên bộ hay những cây cầu bị phong tỏa.
Trên thực tế, liên quân không ít lần không kích nhằm vào các cây cầu bị IS chiếm giữ, chính vì lẽ đó, phiến quân IS đã lựa chọn đường thủy để thay thế.
“Chúng (IS) cũng sử dụng đường thủy để vận chuyển thiết bị nổ”, Đại tá Joseph Scrocca nói.
Hồi tháng 7, một máy bay trực thăng tấn công Apache của Mỹ đã đập tan kế hoạch tấn công một cây cầu mới được xây dựng bắc qua sông Tigris. Theo nguồn tin của quân đội Mỹ, thuyền của IS chở đầy chất nổ có kế hoạch đâm và phá hủy cây cầu nói trên.
Người phát ngôn lực lượng liên quân chống IS, Đại tá Christopher Garver khi đó nói rằng: “Chúng tôi đã bắn chìm chiếc thuyền để nó không thể thực hiện được ý đồ tấn công cây cầu”.
Dù các cuộc tấn công nhằm vào tàu thuyền của IS đã được tiến hành nhiều tháng trước nhưng nó chỉ được nhắc tới nhiều trong vài tuần qua khi có sự gia tăng đột biến các vụ đánh chìm phương tiện đường thủy của IS.
Theo thống kê chỉ trong hai ngày 14 và 16/9 đã có 50 tàu thuyền của IS bị phá hủy. Những cuộc tấn công nhằm vào tàu thuyền của IS vừa nêu xảy ra gần thị trấn Qayyara và Sultan Abdallah nằm dọc theo bờ sông Tigris ở phía nam thành phố Mosul – nơi đang bị IS kiểm soát.
Ai làm chủ tuyến đường sông Tigris và Euphrates, người đó sẽ thắng?
Theo đánh giá của các chuyên gia, sở dĩ có sự gia tăng nói trên bởi Mỹ cùng với chính quyền Iraq đang nỗ lực giành lại quyền kiểm soát Mosul, chiến dịch quân sự tại thành phố này có thể bắt đầu sớm nhất trong tháng 10 năm nay.
Bình luận về những diễn biến mới trên thực địa ở Iraq, Đô đốc về hưu Chris Harmer, người hiện đang là chuyên gia phân tích hải quân cấp cao tại Viện nghiên cứu Chiến tranh ở Washington cho rằng, IS đang tập trung phòng thủ và sẽ cố gắng di chuyển các chiến binh bằng đường thủy.
Theo ông Harmer những nỗ lực của Mỹ thời gian gần đây nhằm vào lực lượng IS hoạt động trên các con sông còn nhằm một mục đích xa hơn, đó là ngăn chặn việc tổ chức này có thể xây dựng được một lực lượng tác chiến đường thủy tương tự như hải quân.
Tuy nhiên, ông Harmer cũng cảnh báo nhiệm vụ của Mỹ và liên quân là không hề dễ dàng: “Mục tiêu của IS là phá hủy các cây cầu để làm chậm bước tiến quân của quân đội Iraq vào Mosul.
Chúng có thể dùng tàu cao tốc chở 1.000kg thuốc nổ lao thẳng vào cây cầu. Việc chặn đứng âm mưu kiểu như thế này khó hơn nhiều so với việc chống lại âm mưu tương tự nhưng được thực hiện bằng đường bộ”.
Nhìn lại lịch sử, việc kiểm soát được hoạt động trên hai con sông Tigris và Euphrates chính là mấu chốt dẫn đến thành công của các cuộc chiến ở Iraq.
Trong Thế chiến I, người Anh đã dùng thuyền chiến nhỏ để di chuyển trên sông Tigris và Euphrates trong chiến dịch chống lại Đế chế Ottoman.
Theo nhận định của chuyên gia Harmer, quân đội Iraq chưa bao giờ thực sự được đánh giá cao trong các hoạt động đường thủy và họ không thể nắm quyền làm chủ các con sống nói trên. Chính vì lẽ đó, sự hỗ trợ của liên quân là thật sự cần thiết.
Ông Harmer cho rằng, mặc dù IS vừa qua đã phải chịu tổn thất lớn khi lực lượng tàu thuyền bị hao hụt sau các cuộc tấn công của liên quân nhưng tổ chức này có thể sẽ không cướp tàu của ngư dân Iraq để bổ sung sự thiếu hụt lực lượng.
“Luôn có một trạng thái ổn định của lưu lượng giao thông trên các sông ở Iraq”, ông Harmer nói./.