Theo Bộ NN&PTNT, do thiếu hụt lượng mưa trong mùa mưa năm 2019, lượng nước trữ trong các hồ chứa thủy lợi, thủy điện ở hầu hết các khu vực trong cả nước đều ở mức thấp, phổ biến từ 50-80% dung tích thiết kế (DTTK).
Điển hình, các hồ chứa thủy điện thường xuyên tham gia bổ sung nước cho sản xuất nông nghiệp: Thượng nguồn hệ thống sông Hồng - Thái Bình chỉ trữ đạt khoảng 60% DTTK (riêng hồ Hòa Bình ở mức 63% DTTK - ở mức thấp nhất trong 30 năm qua, kể từ khi đưa vào vận hành).
Các sông ở khu vực Trung Bộ chỉ cũng đạt mức 15-30% DTTK. Dòng chảy hầu hết các sông suối cũng bị thiếu hụt, trên sông Mekong về Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) bị thiếu hụt nghiêm trọng, thậm chí thấp hơn cả năm 2015-2016 (năm xuất hiện xâm nhập mặn kỷ lục).
Tình trạng trên đã dẫn đến tình trạng hạn hán, xâm nhập mặn lịch sử ở vùng ĐBSCL; hạn hán, thiếu nước ở khu vực miền núi phía Bắc, Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ, Trung Bộ và Tây Nguyên.
Dự báo trong thời gian tới, lượng mưa khả năng tiếp tục thiếu hụt và có nắng nóng kéo dài nên nguy cơ sẽ xảy ra hạn hán, thiếu nước ở Tây Nguyên đến tháng 5/2020 và trên diện rộng, mức độ gay gắt tại khu vực Trung Bộ đến hết tháng 8/2020.
Danh sách các địa phương, đơn vị được phân bổ trong gói cứu trợ hơn 515 tỷ đồng
Đến nay, nhờ triển khai nhiều giải pháp phòng chống hạn mặn kịp thời, nên diện tích lúa bị thiệt hại chỉ gần 50.000 ha trong vụ Mùa 2019 và Đông Xuân 2019-2020 (trong đợt hạn mặn lịch sử 2015-2016 tới 405 nghìn ha). Lúc cao nhất có khoảng 96.000 hộ dân ở ĐBSCL khó khăn về nước sinh hoạt (năm 2016 là 210 nghìn hộ dân).
Bộ NN&PTNT cho biết, Bộ đã nhận được văn bản của 25 địa phương và một đơn vị khai thác công trình thủy lợi thuộc BNN&PTNT đề nghị hỗ trợ kinh phí phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn với kinh phí tổng cộng gần 2.500 tỷ đồng.
Tuy nhiên, sau khi rà soát theo nội dung, nguyên tắc và mức hỗ trợ đề nghị trên và mức độ ảnh, Bộ đã đề nghị 515,3 nghìn tỷ đồng.
Trước đó, Thủ tướng cũng ký quyết định hỗ trợ khẩn cấp 8 địa phương thuộc khu vực ĐBSCL 530 tỷ đồng từ nguồn dự phòng ngân sách Trung ương năm 2020 cho công tác phòng chống hạn hán, thiếu nước, xâm mặn.
