Thị trường chứng khoán khép lại phiên giao dịch đầu tiên tháng 11 tương đối phấn khởi với sắc xanh hiện diện trên hầu hết các chỉ số chính, VN-Index tăng gần 6 điểm lên 1.033,75. Tuy nhiên, không phải cổ đông nào cũng được hưởng niềm vui. Trong đó đáng chú ý hơn cả là cổ phiếu đầu ngành thép HPG của Tập đoàn Hòa Phát khi kết phiên giảm 4,15% xuống mức 15.000 đồng/cp - mức giá thấp nhất 25 tháng kể từ đầu tháng 10/2020.
Không chỉ giảm mạnh, thanh khoản cũng xác lập kỷ lục với tổng giá trị giao dịch khớp lệnh đạt gần 82 triệu đơn vị, tương ứng hơn 1,4% khối lượng cổ phiếu lưu hành của công ty. Giá trị giao dịch của HPG trong phiên được đẩy lên mức 1.244 tỷ đồng, chiếm gần 12% thanh khoản sàn HoSE. Áp lực bán không chỉ tới từ nhà đầu tư trong nước, khối ngoại hôm nay cũng ghi nhận bán ròng gần 35 triệu cổ phiếu HPG, giá trị bán ròng tương ứng hơn 531 tỷ đồng.
Thị giá HPG về đáy 25 tháng
Đây là phiên thứ 3 liên tiếp cổ phiếu này giảm điểm, thậm chí phiên 31/10 còn giảm sàn 6,85%. So với vùng đỉnh hồi tháng 10 của một năm về trước, cổ phiếu HPG đã bay 66% giá trị, vốn hóa theo đó mất gần 168.000 tỷ đồng, xấp xỉ 7 tỷ USD trong vòng 1 năm, hiện còn 87.200 tỷ đồng. Con số này khiến Hòa Phát ngày càng xa rời nhóm vốn hóa lớn nhất tại thị trường chứng khoán Việt Nam nói chung.
Để hình dung về sự khốc liệt về cú lao dốc của cổ phiếu đầu ngành thép, con số gần 7 tỷ USD mà Hòa Phát mất đi chỉ trong hơn 12 tháng qua gấp tới 4 lần vốn hóa của 2 công ty chứng khoán lớn nhất thị trường là SSI và VND cộng lại, thậm chí tương đương với tổng vốn hóa của 10 ngân hàng thương mại tầm nhỏ và trung như LPB, OCB, ABB, BAB, KLB, NAB, BVB, SGB, PGB, VAB.
Nhịp giảm mạnh thậm chí đã đưa định giá của cổ phiếu HPG xuống dưới giá trị sổ sách với P/B bé hơn 1. Đây là điều rất hiếm khi xảy ra bởi các doanh nghiệp trên sàn chứng khoán, đặc biệt là các doanh nghiệp hàng đầu, thường có P/B lớn hơn 1.
Cùng với sự lao dốc của cổ phiếu HPG, tài của Chủ tịch Trần Đình Long cũng bốc hơi đáng kể. Theo Forbes, tính tới 1/11, tổng tài sản của tỷ phú Trần Đình Long còn 1,2 tỷ USD và đứng thứ 2.182 thế giới. So với đầu năm, lượng tài sản của vị Chủ tịch này đã giảm 1,8 tỷ USD, thứ bậc xếp hạng trong danh sách tỷ phú thế giới cũng tụt 1.231 bậc so với đầu năm.
Lợi nhuận trượt dốc
Những diễn biến tiêu cực của HPG diễn ra trong bối cảnh ngành thép nói chung đang có chuỗi lao dốc mạnh về kết quả kinh doanh. Từ các tên tuổi lớn đến những doanh nghiệp nhỏ hơn đều thua lỗ nặng. Những cái tên may mắn thoát lỗ cũng đều báo lãi sụt giảm mạnh trong khi có rất ít doanh nghiệp tăng trưởng dương. Riêng với Hòa Phát, mặc dù đã được Chủ tịch Trần Đình Long dự trù và thẳng thắn chia sẻ với cổ đông từ đầu năm, Hoà Phát vẫn gây "sốc" khi bất ngờ lỗ lịch sử 1.786 tỷ đồng trong quý 3/2022, giảm 117% so với cùng kỳ năm trước.
Tại báo cáo công bố sau đó, HPG cho biết, kết quả kinh doanh ảm đạm này là do nhu cầu thép suy yếu ở cả trong nước và thế giới, giá nguyên vật liệu trong đó đặc biệt là giá than cao gấp ba lần so với thời điểm bình thường, tín dụng thắt chặt, tỷ giá và lãi suất tăng mạnh.
Trong điều kiện thị trường khó khăn và nhiều yếu tố khó đoán định, Hòa Phát cho biết sẽ tiếp tục tập trung giữ tiêu thụ và tăng cường thắt chặt quản trị chi phí thông qua quản trị chặt chẽ hàng tồn kho, đồng thời rút ngắn thời gian tồn và giảm tỷ trọng tồn nguyên vật liệu. Trước đà lãi suất trong nước đang hấp thụ nhanh dần mức tăng của thế giới, Hòa Phát kết hợp thắt chặt quản trị tồn kho để điều chỉnh hạ dư nợ vay vốn lưu động, điều chỉnh tỷ trọng dư nợ vay ngoại tệ nhằm tối ưu chi phí tài chính.
Hiện, Hòa Phát vẫn duy trì nắm giữ thị phần số một về thép xây dựng và ống thép nội địa. Đối với xuất khẩu, Hòa Phát tập trung khai thác các thị trường khác ít bị ảnh hưởng hơn bởi lạm phát và suy thoái kinh tế như khu vực Đông Nam Á và một số nước khác ở Châu Á.
Về dự án KLH Dung Quất - GĐ2 với tổng đầu tư 3 tỷ USD, công suất 5,6 triệu tấn HRC, đây là dự án lớn nhất của Hòa Phát trong năm 2022 và đang đi theo đúng tiến độ. Các hạng mục máy móc thiết bị chính (lò cao, lò thổi, dây chuyền cán...) đã ký kết xong. Mặt bằng cơ bản sẽ được bàn giao trong tháng 10/2022. Còn dự án Container Hòa Phát GĐ1 với công suất thiết kế 200.000 TEU/năm tại TP. Vũng Tàu được khởi công xây dựng từ tháng 4/2021 dự kiến bắt đầu có sản phẩm vào quý 4 này.