Lần nở hoa hiếm hoi này là kết quả của những cơn mưa ở phía Bắc Chile trong mùa thu ở Bán cầu Nam. Lượng mưa nhỏ vào giữa tháng 4, kết hợp với sương mù buổi sáng mà người dân địa phương gọi là camanchaca đã kích hoạt thảm thực vật có thể ngủ yên tới 15 năm. Hai trong số những loài đầu tiên điểm tô cho cảnh sắc năm nay là "pata de guanaco" (Cistanthe grandiflora) - những bông hoa màu hồng tím rực rỡ và những bông hoa Nolana baccata trắng, tạm dịch là "tiếng thở dài của cánh đồng".
Những bông hoa này nở trong một khu vực rộng 300 - 400 km2, César Pizarro, người đứng đầu bộ phận Bảo tồn đa dạng sinh học và Nghiên cứu khoa học tại Tổng công ty Lâm nghiệp Quốc gia ở Atacama cho hay. Sa mạc nở hoa hoàn toàn vào mùa xuân (tháng 9 - 10) do những cơn mưa mùa đông, có thể trải rộng trên diện tích 15.000 km2 với hơn 200 loài hoa.
Hoa nở trên sa mạc Atacama. Ảnh: César Esteban Pizarro Gacitúa
Thông thường, hoa sa mạc nở vào mùa xuân trong những năm có lượng mưa ít nhất là 15mm, rơi vào khoảng thời gian từ tháng 6, tháng 7 đến tháng 8. Điều này liên quan đến hiện tượng El Nino làm tăng lượng mưa ở Chile trên mức trung bình.
Năm 2015, mưa rơi vào tháng 3, kích hoạt thảm thực vật phát triển vào mùa đông, giống như điều đang diễn ra hiện nay. Thời điểm đó cũng mưa vào tháng 7 và tháng 8, khiến cho hoa trên sa mạc bung nở vào mùa xuân.
Cánh đồng hoa "pata de guanaco" (Cistanthe grandiflora) với sắc hồng tím. Ảnh: César Esteban Pizarro Gacitúa
Tuy nhiên, hiện chưa rõ liệu điều tương tự có xảy ra lần này không. Dự báo của Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia (NOAA) chỉ ra rằng các điều kiện hiện tại - giai đoạn mà cả El Niño và La Niña đều không xảy ra - có thể sẽ tồn tại thêm một tháng nữa trước khi chuyển sang La Niña. Điều này có nghĩa là hạn hán sẽ quay trở lại và sa mạc Atacama sẽ không có đủ độ ẩm để kích hoạt lại thảm thực vật trong chu kỳ.
Nếu lượng mưa xảy ra trong những tuần tới, độ ẩm không khí sẽ cao hơn bình thường, có khả năng gây ra hiện tượng sa mạc nở hoa vào tháng 9. Ngoài ra, nếu La Niña xảy ra sớm, những mảng hoa nở vào mùa đông này có lẽ là những mảng hoa cuối cùng được nhìn thấy trong thập kỷ này (do chu kỳ El Niño, La Niña) và sẽ không có đợt hoa lớn vào mùa xuân tới, Francisco Squeo, Chủ tịch Viện Sinh thái và Đa dạng sinh học (IEB), đồng thời là nhà nghiên cứu tại Khoa Sinh học tại Đại học La Serena, nói với Live Science.
Một bông hoa màu vàng mọc giữa những bụi cây ở sa mạc. Ảnh: César Esteban Pizarro Gacitúa
Việc hoa ở sa mạc Atacama nở vào mùa đông không phải là không có vấn đề. Theo María Fernanda Pérez, Phó Giáo sư sinh thái học tại Đại học Công giáo Chile, nguyên nhân chính là các loài thụ phấn không đến nhanh như thực vật phản ứng với mưa. Bà nhận định với Live Science: “Nếu hạt nảy mầm và ra hoa nhưng các loài thụ phấn không đến, hạt sẽ hết”.
Đây là điều có thể xảy ra hiện nay bởi không có ong, bướm, bọ cánh cứng cũng như các loài thụ phấn khác xuất hiện do nhiệt độ thấp. Chỉ có bọ ve, một vài loài bò sát, chim và động vật có vú xuất hiện.
