Ủy ban Quốc phòng và An ninh Quốc hội Iraq đã đệ trình một nghiên cứu chi tiết về thỏa thuận mua hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 tầm xa của Nga theo cân nhắc của Thủ tướng Adel Abdul-Mahdi hôm 18/4.
"Vấn đề đã được thảo luận với các nhân vật có liên quan tại Bộ Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang, và hiện đang chờ thỏa thuận của thủ tướng", thành viên ủy ban Badr al-Ziyadi nói với tờ al-Sabaah .
Nghị sĩ Iraq nhấn mạnh sự cần thiết trong việc tăng cường khả năng phòng thủ quốc gia, đồng thời cho biết thương vụ S-400 có thể được hoàn tất sau khi chính phủ mới được phê chuẩn.
"Sự chấp thuận để có được một hệ thống tinh vi như vậy đòi hỏi phải có sự phân bổ tài chính lớn và một quyết định chính trị nhằm đa dạng hóa các nguồn vũ khí không chỉ phụ thuộc vào phương Tây, mà còn cần phải nghiêng về phía Đông nhiều hơn", ông Ziyadi nói.
Trước đó, Iraq cũng gặp nhiều áp lực từ phương Tây trong việc từ bỏ ký hợp đồng mua vũ khí với các quốc gia khác. Tháng trước, nghị sĩ Iraq tiết lộ rằng các công ty vũ khí của Mỹ và Israel đang hối thúc Chính phủ Iraq kiềm chế không đàm phán mua thiết bị quân sự tinh vi với các quốc gia bên ngoài
Trước đó, vào tháng 1/ 2020, các thành viên của quốc hội Iraq cho biết nước này đang cân nhắc việc mua hệ thống tên lửa S-400 tiên tiến của Nga trong bối cảnh lo ngại Washington có thể ngừng hỗ trợ Iraq và ngừng cung cấp vũ khí phòng không hiện đại.
Iraq đã cử các phái đoàn đến thăm các quốc gia như Nga, Trung Quốc và Ukraine để đàm phán mua các hệ thống hiện đại để bảo vệ không phận.
Căng thẳng Mỹ-Iraq tăng cao
"Baghdad đã xem xét việc mua các hệ thống tên lửa S-400 của Nga vì lo ngại rằng Washington có thể rút hỗ trợ cho Iraq", Tạp chí Phố Wall dẫn lời Karim Elaiwi, thành viên Ủy ban Quốc phòng và An ninh Quốc hội Iraq cho biết vào tháng 1/2020.
"Chúng tôi đang nói chuyện với Nga về hệ thống S-400 nhưng chưa có hợp đồng nào được ký kết. Chúng tôi cần phải có được những tên lửa này, đặc biệt là sau khi người Mỹ đã làm chúng tôi thất vọng nhiều lần bằng cách không giúp chúng tôi có được vũ khí thích hợp", Elaiwi nói.
Động thái này đã được xác nhận bởi Abdul Khaleq al-Azzawi, một thành viên ủy ban khác của Iraq: "Chúng tôi đã ủy quyền cho Thủ tướng Iraq mua vũ khí phòng không từ bất kỳ quốc gia nào ông ấy muốn và chúng tôi đã ủy quyền cho ông ấy chi tiền mua từ mọi quốc gia, bao gồm cả Nga".
Các động thái của Iraq diễn ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Iraq và Washington trở nên trầm trọng hơn sau khi quân đội Mỹ ngày 3/1 tiến hành một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái ám sát tướng Qassem của lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran, gần sân bay quốc tế Baghdad.
Sự phẫn nộ về cuộc tấn công đã khiến Quốc hội Iraq thông qua nghị quyết kêu gọi Chính phủ trục xuất quân đội nước ngoài khỏi đất nước và hủy bỏ yêu cầu hỗ trợ từ liên minh do Mỹ đứng đầu để chống lại khủng bố IS.
Đáp lại, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết Washington chỉ sẵn sàng thảo luận về việc tái cấu trúc lực lượng với Iraq, chứ không chấp nhận đề nghị rút quân.
Trước đây, Washington cũng đã cảnh báo Iraq về hậu quả của các thỏa thuận mua vũ khí tối tân từ Nga, đặc biệt là các hệ thống tên lửa S-400.
Vào tháng 2/2018, cựu phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Heather Nauert nói rằng nước này đã liên lạc với Iraq , cùng với một số quốc gia khác, để giải thích về khả năng bị trừng phạt theo đạo luật CAATSA do mua vũ khí Nga.
Tuy nhiên, bất chấp những áp lực từ phía Mỹ, nhiều quốc gia vẫn kiên trì mục tiêu mua hệ thống vũ khí tân tiến từ Nga, bao gồm cả S-400. Nga đã thành công trong việc giữ vị trí số hai trong số các nhà xuất khẩu vũ khí hàng đầu thế giới trong những năm gần đây.