Hàng trăm nhà khoa học kêu gọi ông Biden từ bỏ quyền tấn công hạt nhân. (Ảnh: Reuters)
Cụ thể, khoảng 700 nhà khoa học và kỹ sư, trong đó có 21 người đoạt giải Nobel đã gửi thư cho tổng thống Mỹ.
“Chúng tôi mong ngài tuyên bố Mỹ sẽ xem xét khả năng chỉ sử dụng vũ khí hạt nhân trong trường hợp Mỹ hoặc các đồng minh bị tấn công trước”, bức thư gửi ông Biden viết.
Theo tài liệu, ông Biden cũng nên từ bỏ quyền của Tổng tư lệnh để đưa ra một quyết định về việc sử dụng vũ khí hạt nhân.
Theo báo cáo của Vụ Khảo cứu Quốc hội (CRS), Quốc hội Mỹ không thể can thiệp và các lãnh đạo của Lầu Năm Góc, tướng lĩnh quân đội nhất định phải thực hiện mệnh lệnh của tổng thống dù họ có đồng ý hay không.Giới chuyên gia cho rằng, các biện pháp này sẽ làm giảm khả năng leo thang xung đột với vũ khí thông thường thành một cuộc chiến tranh hạt nhân.
CRS cho biết, khi đến bất cứ nơi nào, tổng thống Mỹ - kiêm tổng tư lệnh quân đội luôn có một trợ lý tháp tùng, mang theo vali hạt nhân, chứa các chỉ dẫn, kế hoạch tấn công và mật mã khởi động một cuộc tấn công hạt nhân mà chỉ tổng thống mới có thể sử dụng.
Vì cần phải xem xét lý do tấn công, loại vũ khí và mục tiêu nên tổng thống thường đưa ra quyết định với sự tham vấn từ các quan chức quốc phòng.
Tuy nhiên, theo CRS, một khi tổng thống quyết định, dù là nhiều lần cân nhắc hay trong cơn tức giận, thì cả quân đội lẫn Quốc hội đều không thể chống lại mệnh lệnh này.
CRS lưu ý chỉ có hạn chế duy nhất đối với tổng thống Mỹ trong trường hợp này là tính hợp pháp của cuộc tấn công. Luật chiến tranh cho phép các quan chức quốc phòng từ chối thực hiện mệnh lệnh nếu đó là điều bất hợp pháp.
Trong những tình huống nguy cấp, tổng thống ra quyết định và chỉ 5 phút sau đó tên lửa đạn đạo xuyên lục địa sẽ rời khỏi bệ phóng.
Trước đó, việc giao quyền sử dụng vũ khí hủy diệt hàng loạt vào tay một người duy nhất được coi là lựa chọn ít nguy hiểm nhất trong quá khứ. Quyền phát động tấn công hạt nhân của tổng thống Mỹ được triển khai từ cuối Thế chiến II, sau khi quân đội Mỹ thả bom nguyên tử xuống thành phố Nagasaki của Nhật Bản mà không có sự đồng ý trực tiếp từ Tổng thống Harry Truman.
Khi Chiến tranh Lạnh bắt đầu, quyền sử dụng vũ khí hạt nhân được giao cho một số tư lệnh chiến trường, nhưng dần bị coi là phương án quá nguy hiểm. Quyền lực này sau đó được thu về một đầu mối duy nhất là tổng thống Mỹ.