Tàu tuần dương hạng nặng Peter Đại đế lớp Kirov của Nga. Nguồn: Sina.
Hải quân Nga đang rầm rộ tiến hành nhiều kế hoạch nâng cấp và mua sắm mới tàu chiến hiện đại, trong đó sẽ “hồi sinh” các siêu tàu tuần dương hạng nặng.
Theo báo cáo của Sputnik mới đây, ông Vladimir Pospelov - Thành viên Hội đồng quản trị của Tổ hợp công nghiệp quân sự Nga đã tiết lộ trong một cuộc phỏng vấn rằng, sau khi tàu tuần dương hạng nặng “Đô đốc Nakhimov” Đề án 1144 Orlan lớp Kirov của Nga hoàn thành nâng cấp, Nga cũng sẽ tiến hành các hoạt động nâng cấp tương tự với “người anh em” lớp Kirov là Peter Đại đế (Pyotr Velikiy).
Pospelov cho biết: "Tàu Peter Đại đế có kế hoạch tiến hành sửa chữa và nâng cấp. Nội dung nâng cấp sẽ được xác định sau khi việc nâng cấp tàu Đô đốc Nakhimov hoàn thành".
Tàu Đô đốc Nakhimov hiện đang được nâng cấp, Posperov nói rằng con tàu đã được thay thế tất cả dây cáp và hầu hết tất cả các hệ thống vô tuyến và điện tử trên tàu, đồng thời triển khai các vũ khí tên lửa tấn công như Kalibr hay tên lửa diệt hạm siêu thanh P-800 Onyx và các vũ khí tiên tiến nhất khác.
Nó sẽ được đưa vào hoạt động ít nhất thêm 20 năm nữa.
Tàu lớp Kirov hiện là loại tàu tác chiến mặt nước lớn nhất thế giới mà không phải là tàu sân bay. Bên cạnh đó, với số lượng khổng lồ các tên lửa trang bị trong kho vũ khí, loại tàu lớp Kirov chính là một trong những tàu chiến mạnh nhất từng được chế tạo.
Ra đời trong những ngày cuối của Chiến tranh Lạnh, các tàu lớp Kirov tạo ra mối đe dọa lớn đến mức Hải quân Mỹ phải tái kích hoạt và trang bị vũ khí cho 4 thiết giáp hạm lớp Iowa để có thể đối phó với Nga.
Kirov không phải là tàu chiến hạt nhân đầu tiên trên thế giới. Tại thời điểm chiếc tàu chiến-tuần dương đầu tiên thuộc lớp Kirov được đưa vào biên chế Hải quân Liên Xô năm 1980, Hải quân Mỹ đã sở hữu đến 9 tàu tuần dương hạt nhân và 1 tàu sân bay lượng hạt nhân.
Nhưng với kích thước cùng lượng vũ khí trang bị khổng lồ, tàu lớp Kirov tạo ra sự khác biệt so với các tàu chiến hạt nhân và thông thường của Mỹ. Loại tàu này lớn đến mức các nhà quan sát phương Tây phải đưa ra khái niệm “tàu chiến-tuần dương” để miêu tả về chúng. Đây là loại tàu đầu tiên được miêu tả bằng tên gọi đó kể từ Thế chiến thứ hai.
Liên Xô đã lên kế hoạch đóng 5 tàu lớp Kirov nhưng thực tế chỉ có 4 con tàu như vậy. Ba trong số chúng - Kirov, Frunze và Kalinin - đã đi vào hoạt động trước khi Liên Xô tan rã. Sau đó, chúng được đổi tên lần lượt là Đô đốc Ushakov, Đô đốc Lazarev và Đô đốc Nakhimov.
Con tàu thứ tư Pyotr Velikiy, có nghĩa là “Peter Đại đế” trong tiếng Nga, được đưa vào hoạt động năm 1998, gần một thập kỷ sau khi được hạ thủy. Phía Liên Xô đã mô tả loại tàu này là “tàu tuần dương trang bị tên lửa hành trình có vệ tinh dẫn đường chạy bằng năng lượng nguyên tử hạng nặng”.
Cùng với kế hoạch nâng cấp các siêu tàu tuần dương, Hải quân Nga cũng đang sử dụng loạt phát minh công nghệ cao như ăng-ten ẩn và sơn phủ đặc biệt để ngụy trang tàu chiến tránh khỏi những con mắt dò tìm.
“Một con tàu không phải một cây kim. Công nghệ do thám vệ tinh và trên không có thể phát hiện bất kỳ tàu chiến nào. Ngay khi bật thiết bị phát tín hiệu, nó sẽ bị các phương tiện trinh sát điện tử phát hiện”, ông Pospelov nói.
Ông cho biết các phiên bản trước đây của tàu khu trục và tàu tuần dương tên lửa trông giống như một con nhím do được gắn hàng chục ăng-ten. Đối với các tàu hộ tống, hiện được trang bị cột buồm tích hợp, nghĩa là tất cả ăng-ten đều được ẩn bên trong cột buồm.
Vào khoảng năm 2030, Nga nhiều khả năng sẽ hoàn thành việc chế tạo các nhóm tàu ngầm hạt nhân thế hệ thứ tư mới, cũng như đưa vào vận hành hai tàu hộ tống hiện đại hóa.
Đặc biệt, Hải quân Nga có thể được bổ sung ba tàu sân bay cùng một lúc, chi phí cho chiếc đầu tiên ước tính khoảng 500 tỉ rúp (tương đương gần 7 tỉ USD). Tính khả thi của việc đóng một lớp tàu chở máy bay mới (hàng không mẫu hạm) sẽ sớm được các đại diện của Ủy ban Công nghiệp - Quân sự Nga xem xét.
Cuộc thảo luận sẽ diễn ra như một phần của quá trình chuẩn bị cho chương trình trang bị vũ khí của nhà nước cho giai đoạn 2024-2033.
Hạm đội Nga cần ít nhất ba con tàu như vậy, ông Pospelov nói. Theo ước tính sơ bộ, tàu sân bay mới đầu tiên của kế hoạch này sẽ có giá lên tới 500 tỷ rúp (gần khoảng 6,7 tỉ USD). Trong quá trình sản xuất, nó được phép tăng giá đến 20%.