UBND TP Hà Nội vừa báo cáo Thủ tướng quá trình nghiên cứu, thiết kế quy hoạch tổng thể mặt bằng và phương án thi công ga ngầm C9 (ga hồ Hoàn Kiếm) thuộc dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 2, đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo.
Theo TP Hà Nội, tuyến đường sắt đô thị số 2, đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo được kết nối với tuyến số 1 tại ga C8 (Hàng Đậu) và kết nối với tuyến số 3 tại ga C10 (Trần Hưng Đạo). Khoảng cách giữa 2 ga này là 2,4 km.
TP Hà Nội cho biết, ga ngầm C9 gắn liền với hướng tuyến nêu trên về cơ bản đã được phê duyệt từ năm 2008. Trong giai đoạn triển khai quy hoạch chi tiết, đơn vị tư vấn và các cơ quan liên quan đã nghiên cứu, xem xét 7 phương án khác nhau.
“Ga ngầm C9 ở khoảng giữa là rất cần thiết để đáp ứng yêu cầu kỹ thuật chạy tàu và nhu cầu tiếp cận hành khách khu vực trung tâm, đảm bảo an toàn vận hành khai thác theo tiêu chuẩn của đường sắt đô thị”, báo cáo của Hà Nội nêu.
Sau khi nghiên cứu, so sánh, đánh giá ưu, nhược điểm thì phương án vị trí ga C9 đặt ngầm dưới đường Đinh Tiên Hoàng và một phần vào vườn hoa phía bờ hồ Hoàn Kiếm (phía trước Tổng công ty Điện lực Hà Nội) là phương án có nhiều ưu điểm hơn cả.
Hà Nội cũng khẳng định, tổng mặt bằng ga C9 và tuyến hầm có phần nằm trong khu vực bảo vệ 2 nhưng dưới mặt đất và hoàn toàn nằm ngoài, không xâm phạm khu vực bảo vệ 1 ở hồ Hoàn Kiếm.
Việc thiết kế ga ngầm tại vị trí này không ảnh hưởng đến không gian khu vực, mà còn tập trung khách tham quan, góp phần phát huy tối đa giá trị của di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn, tuân thủ luật Di sản văn hoá.
Các yếu tố có thể gây ra nguy cơ tiềm ẩn tác động tiêu cực đến di sản đã được nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng, đề ra các biện pháp phòng ngừa với hệ số an toàn cao, giảm thiểu đầy đủ độ lún nền móng của Tháp Bút, đền Bà Kiệu…
Dịch chuyển vị trí sẽ gây nhiều hậu quả
TP Hà Nội cho biết, trong quá trình quy hoạch, TP nhận được ý kiến của Bộ VHTT&DL với đề nghị tịnh tiến thân ga C9 về phía lòng đường Đinh Tiên Hoàng. Một số chuyên gia cũng đề nghị Hà Nội nghiên cứu phương án bố trí ga tại các vị trí của Tổng công ty Điện lực, quảng trường Ngân hàng Nhà nước, Nhà hát Lớn…
Tiếp thu các ý kiến trên, TP đã chỉ đạo các đơn vị tư vấn và chủ đầu tư rà soát từng phương án cụ thể. Kết quả cho thấy các phương án này đều được đơn vị tư vấn nghiên cứu và đánh giá không khả thi vì ga ngầm C9 liên quan chặt chẽ với hướng tuyến hầm 2 đầu ga (C8 và C10) và phải đảm bảo yêu cầu kỹ thuật, an toàn chạy tàu.
Ngoài ra, các phương án trên còn khiến tuyến đường hầm phải xuyên qua các khu vực dân cư có nhiều nhà cao tầng với móng cọc sâu, giải phóng mặt bằng nhiều nhà dân và cơ quan để xây dựng ga.
Việc giải phóng mặt bằng các tòa nhà cao tầng móng cọc sâu khi thi công hầm mất rất nhiều tiền để bồi thường đất đai, phá dỡ các tòa nhà, rút các cọc móng sâu.
TP Hà Nội cũng làm rõ vấn đề được một số ĐBQH đặt ra trong việc quy hoạch tổng mặt bằng ga ngầm C9 đối với khu vực trung tâm Thủ đô, di tích quốc gia đặc biệt hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn.
TP khẳng định vị trí đặt ga C9 là phương án tối ưu, đảm bảo hiệu quả kinh tế, ảnh hưởng thấp nhất đến di tích hồ Hoàn Kiếm và khu dân cư phố cổ…
Nếu dịch chuyển ga C9 về phía lòng đường Đinh Tiên Hoàng hoặc bố trí ở các vị trí khác thì tổng mặt bằng bao gồm thân ga, các cửa lên xuống, công trình phụ trợ và tuyến hầm 2 đầu ga sẽ phải thay đổi vị trí theo, dẫn đến các hậu quả như: ảnh hưởng đến an toàn và kỹ thuật chạy tàu, ảnh hưởng nhiều hơn đến các hạng mục khác của di tích, nhà cửa dân cư phố cổ, tác động xã hội lớn.
TP Hà Nội cam kết với Thủ tướng sẽ đảm bảo giữ gìn nguyên vẹn, an toàn các công trình di tích lịch sử; bảo toàn giá trị vật thể, cảnh quan, môi trường của phố cổ, di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh hồ Hoàn Kiếm, đền Ngọc Sơn.
Tính đến nay, dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 2, đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo đã kéo dài 11 năm, chủ yếu do các vướng mắc liên quan đến quy hoạch của ga ngầm C9.
Theo TP Hà Nội, sự chậm trễ này đang có tác động tiêu cực, khiến dự án kéo dài, dẫn tới đội vốn do các yếu tố trượt giá, tăng chi phí nhân công, vật tư, máy móc, tăng lãi vay, làm giảm hiệu quả đầu tư, ảnh hưởng đến hiệp định vay ODA và các cam kết vốn của nhà tài trợ.