"Dự thảo quy định vừa thừa lại vừa thiếu"
Hội đồng thẩm phán TAND tối cao vừa đưa ra dự thảo Nghị quyết hướng dẫn áp dụng một số điều của Bộ luật Hình sự trong đó có tội: hiếp dâm, cưỡng dâm, dâm ô, “hành vi quan hệ tình dục khác”... gây nhiều ý kiến tranh luận.
Trao đổi với PV, Đại tá Nguyễn Hữu Cầu (Giám đốc Công an tỉnh Nghệ An, đại biểu Quốc hội) cho biết, từ thực tiễn điều tra án ở địa phương thấy dự thảo Nghị quyết lần này của Hội đồng thẩm phán TAND tối cao quy định "vừa thừa lại vừa thiếu".
Ông Cầu phân tích, ở điều 2 - "Hành vi quan hệ tình dục khác" có dẫn quy định tại khoản 1 điều 141, khoản 1 điều 142, khoản 1 điều 143, khoản 1 điều 144 và khoản 1 điều 145 Bộ luật Hình sự là "những hành vi quan hệ tình dục không phải hành vi giao cấu, nhưng vẫn nhằm làm thỏa mãn nhu cầu tình dục của người phạm tội".
Ví dụ, "người phạm tội sử dụng tay, chân, lưỡi, miệng, các dụng cụ tình dục hoặc bất cứ công cụ nào khác để kích thích âm đạo, dương vật hoặc hậu môn của người bị hại; hoặc người phạm tội đưa bộ phận sinh dục của mình vào miệng hoặc hậu môn của người bị hại nhằm thỏa mãn nhu cầu tình dục".
Đại tá Nguyễn Hữu Cầu.
"Vậy trường hợp, đối tượng phạm tội bắt người bị hại thực hiện những hành vi ấy cho mình thì sao?", ông Cầu nêu vấn đề.
Giám đốc Công an tỉnh Nghệ An kể, khi ông còn là Trưởng Công an huyện Nghĩa Đàn đã từng gặp một vụ án.
Theo đó, một đối tượng mới đi tù về, vào rừng gặp hai dì cháu đang ngủ trông mía trong lán đã khống chế để hiếp dâm. Người dì (đã có chồng) đã van xin, bảo cháu chưa lấy chồng (lúc đó đang vị thành niên), tha cho người cháu, chỉ hiếp dâm người dì thôi, nhưng đối tượng không đồng ý.
"Ngoài hiếp dâm người dì, đối tượng đã bắt người cháu phải có những hành vi thỏa mãn tình dục cho mình. Rõ ràng hành vi của đối tượng với người cháu cũng là hành vi tình dục khác chứ? Do đó, chỗ này phải bổ sung thêm", đại biểu Cầu đề nghị.
Về hành vi dâm ô, dự thảo quy định "sờ, bóp, hôn vào nhũng bộ phận, vùng nhạy cảm (ví dụ: bộ phận sinh dục, ngực, vùng mặt, đầu, đùi, mông...) trên cơ thể người dưới 16 tuổi", theo đại biểu Cầu là chưa phù hợp.
Vị Đại tá công an cho rằng, quy định như vậy thì gặp trẻ con hàng xóm, xoa đầu một cái cũng có thể bị khép vào tội dâm ô.
Do đó, quy định "vùng mặt" có thể có lý, nhưng "vùng đầu" cần điều chỉnh lại. Ngược lại, lại có những hành vi dâm ô chưa được liệt kê trong dự thảo, như hành vi nhìn.
"Tụt quần xuống, phanh áo trẻ em ra để nhìn có phải là hành vi dâm ô không? Chúng tôi cũng đã xử lý một vụ án như vậy.
Đối tượng thích một cháu bé, đã nhiều lần nằm trên giường ôm, hôn cháu; thậm chí còn tụt quần cháu để nhìn. Đó chính là hành vi dâm ô và thực tế đã diễn ra mà chưa được quy định vào đây", Ông Cầu góp ý.
Nên đẩy mạnh việc sử dụng án lệ
Đại biểu Bùi Văn Xuyền, Ủy viên thường trực Ủy ban Pháp luật Quốc hội, cho rằng việc đưa ra dự thảo Nghị quyết lần này rất cần thiết và cũng tương đối kịp thời, khi thực tiễn đã phát sinh những vụ việc gây bức xúc dư luận mà luật thành văn hiện nay chưa bao quát hết.
Tuy nhiên, theo ông Xuyền để bớt lệ thuộc vào luật thành văn và "bớt bó tay", các cơ quan chức năng trong xử lý nên đẩy mạnh việc sử dụng án lệ.
ĐB Bùi Văn Xuyền.
"Cũng có một số người đặt vấn đề việc ông Nguyễn Hữu Linh dâm ô cháu bé trong thang máy có thể đẩy lên làm án lệ được không? Tôi cho rằng cũng có thể.
Đây là một sự việc gây bức xúc trong dư luận và cơ quan chức năng có vẻ lúng túng trong xử lý. Hội đồng thẩm phán TAND tối cao có thể cân nhắc trình tự để ban hành án lệ đối với vụ việc này", ông Xuyền nêu.
Đại biểu Nguyễn Bá Sơn (Chủ tịch Hội Luật gia TP Đà Nẵng) cũng đánh giá, dự thảo nghị quyết đã hướng dẫn khá cụ thể với khái niệm gây ra những tranh luận trong cách hiểu và áp dụng như "hành vi quan hệ tình dục khác", "dâm ô"...
Ông Sơn nói, khi có hướng dẫn, tình trạng tranh luận, phân tích hành vi này có phải dâm ô, hay các khái niệm như "nựng" cũng sẽ không còn.
Tuy nhiên, ông Sơn cho rằng, trong quá trình thực hiện, Hội đồng thẩm phán TAND tối cao vẫn phải tiếp tục cập nhật, tổng kết thực tiễn để có những hướng dẫn áp dụng luật tiếp theo.
Một lãnh đạo TAND tối cao cho hay, trong dự thảo đã liệt kê hết các hành vi nhưng nếu các chuyên gia, người dân nhận thấy vẫn chưa đủ, có thể góp ý.
Theo vị này, hiện dự thảo đang trong giai đoạn lấy ý kiến của chuyên gia và trong thời gian tới, TAND tối cao sẽ tổ chức hội thảo lấy ý kiến góp ý để nghị quyết được hoàn thiện.
Theo dự thảo, "dâm ô" quy định tại khoản 1 điều 146 là một trong các hành vi nhằm thoả mãn nhu cầu tình dục của người phạm tội, nhưng không nhằm mục đích giao cấu hoặc thực hiện các hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 16 tuổi.
Các hành vi này gồm:
Sờ, bóp, hôn vào những bộ phận, vùng nhạy cảm, như bộ phận sinh dục, ngực, vùng mặt, đầu, đùi, mông… trên cơ thể người dưới 16 tuổi;
Dụ dỗ, ép buộc người dưới 16 tuổi sờ, bóp, hôn… vào những bộ phận, vùng nhạy cảm như bộ phận sinh dục, ngực, vùng mặt, đầu, đùi, mông… trên cơ thể người phạm tội hoặc người khác;
Cố ý đụng chạm bộ phận của cơ thể mình hoặc sử dụng các đồ vật tác động vào các bộ phận, vùng nhạy cảm trên cơ thể người dưới 16 tuổi, như bộ phận sinh dục, ngực, vùng mặt, đầu, đùi, mông…
Hành vi sờ, bóp, hôn, đụng chạm vào các bộ phận, vùng nhạy cảm có thể thực hiện trực tiếp hoặc gián tiếp (như qua lớp quần áo…).
Dự thảo Nghị quyết cũng hướng dẫn "hành vi tình dục khác" là những hành vi quan hệ tình dục không phải hành vi giao cấu nhưng vẫn nhằm làm thỏa mãn nhu cầu tình dục của người phạm tội.