Trong vài tuần qua, Ukraine tăng đáng kể sử dụng máy bay không người lái (UAV) trong đợt phản công để chỉ thị mục tiêu cho pháo binh, tấn công các chiến hào và hạ phương tiện chiến đấu của Nga.
Chuyên gia phương Tây đã rất ngạc nhiên trước năng lực chống chọi UAV của Ukraine trên chiến tuyến Nga.
Một binh sĩ vận hành UAV của Ukraine có tên là Mykola Volokhov, cho biết vấn đề về kết nối với phi cơ do bị Nga chế áp trong thời gian dài đã được khắc phục.
"Chúng tôi có một số bí quyết nhất định, song tôi không thể tiết lộ", Volokhov nói.
Các đơn vị chiến đấu Ukraine cũng tìm ra cách chỉnh sửa phần mềm điều khiển để vô hiệu hóa tính năng định vị UAV của hãng DJI và người vận hành chúng.
Kỹ sư Ukraine đã thiết kế một thiết bị có tên Olga, có thể cắm vào cổng USB trên UAV DJI để tự động nạp phần mềm điều khiển đã được chỉnh sửa.
Sau khi can thiệp hệ thống, thay vì truyền tọa độ thực tế, UAV sẽ thể hiện vị trí vĩ độ 0, kinh độ 0 nhằm đảm bảo bí mật.
Kháng nhiễu là điều khó thực hiện hơn, song không phải bất khả thi. Quân đội một số nước đã áp dụng giải pháp dùng cụm ăng ten để thiết lập trạm phát định hướng cao có thể lọc nhiễu.
Bộ lọc có khả năng chặn dải sóng gây nhiễu không phải do người điều khiển gửi đến, ngăn nguy cơ UAV bị can thiệp. Đầu thu tín hiệu thông minh cũng có thể chuyển đổi tần số để tìm tần số không bị gây nhiễu.
Chuyên gia về tác chiến điện tử, Thomas Withington nhận định Ukraine có thể đã tìm ra cách đối phó với hoạt động gây nhiễu của Nga được một thời gian. Tuy nhiên, chuyên gia này cảnh báo bất cứ biện pháp đối phó nào của Ukraine cũng không phải giải pháp lâu dài.
"Tác chiến điện tử là cuộc chạy đua liên tục, mỗi biện pháp đối phó sẽ có phương án khắc chế trong trò chơi mèo vờn chuột không có hồi kết. Trong xung đột quân sự, tiến trình này càng nhanh hơn", Withington nói.
Trước khi Ukraine tìm ra một số biện pháp đối phó với EW Nga, lực lượng vận hành UAV Ukraine cho biết, hồi cuối năm 2022, UAV của họ có thể bay sâu 6 km vào sau chiến tuyến đối phương.
Tình hình tệ hơn nữa bởi đến chiến dịch bảo vệ Bakhmut hồi đầu năm, UAV Ukraine chỉ bay qua chiến tuyến một km, thậm chí không thể vượt qua.
Theo báo cáo hồi tháng 5 của Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh Hoàng gia Anh (RUSI), Ukraine mỗi tháng mất tới 10.000 UAV, chủ yếu do bị lực lượng EW Nga hạ. Thiếu UAV chỉ thị mục tiêu, pháo binh Ukraine khó bắn trúng mục tiêu hơn nhiều.
Cả Nga và Ukraine gần đây đều đưa thêm nhiều tổ hợp gây nhiễu ra chiến trường để chống lại mối đe dọa từ UAV của đối phương.
Các tổ hợp gây nhiễu của Nga không chỉ vô hiệu hóa UAV của Ukraine mà còn ảnh hưởng tới bom dẫn đường JDAM và đạn pháo dẫn đường Excalibur do Mỹ viện trợ.
Chính vì vậy, ngoài việc tìm cách vô hiệu EW đối phương, Kiev vẫn tích cực sử dụng giải pháp chế áp cứng, đồng nghĩa sử dụng tên lửa, rocket để tập kích, phá hủy thiết bị tác chiến điện tử của Nga.
Bởi theo lý giải các hệ thống tác chiến điện tử với khả năng phát tín hiệu gây nhiễu mạnh sẽ có trạm phát lớn. Điều này khiến chúng dễ bị định vị và có nguy cơ cao trúng đạn pháo hoặc tên lửa.
Chúng cũng có thể bị tấn công bởi UAV dò tín hiệu gây nhiễu, phiên bản giá rẻ của tên lửa chống radar AGM-88 HARM do Mỹ chế tạo.