"Cục đất" biết tỏa mùi hương
Vào một ngày trong năm 2015, Roberto Bertolusso, sống ở thị trấn Alba, vùng Piedmont, Đông Bắc nước Ý, cùng chú chó cưng của mình đi dạo trong rừng như mọi khi. Đột nhiên, chú chó dường như đánh hơi được thứ gì đó. Nó lập tức chạy tới dưới một gốc cây sồi và ra sức bới đất không ngừng.
Sau một hồi đào, con chó của Roberto đã tìm thấy một "cục đất" có hình thù kỳ lạ. Roberto thấy chó cưng cứ hít hà vật thể này như thể bị nó thu hút nên đã cầm thứ đó lên xem xét. Quả thực, "cục đất" này toả ra hương thơm rất nồng nàn. Nó khiến Roberto cảm thấy rất đặc biệt. Vì vậy, anh đã gói nó lại và đem về nhà.
Con chó của Roberto đã tìm thấy một "cục đất" có hình thù kỳ lạ sau khi đào bới một hồi. (Ảnh: NatGeo)
Roberto đã liên hệ với một nhà hàng nổi tiếng trong vùng để nhờ những chuyên gia ở đây kiểm định giúp. Các đầu bếp của nhà hàng sau khi kiểm tra kỹ càng đã xác nhận đây là nấm truffle trắng nổi tiếng. Nấm truffle - Một món quà đến từ Mẹ thiên nhiên. Chúng thường dùng trong bữa ăn của giới siêu giàu. Giá của chúng có thể lên tới cả tỷ đồng. Khi biết thông tin này, người đàn ông đã cảm thấy rất choáng váng.
Truffle – Loại nấm đắt như kim cương
Nấm truffle chẳng mang vẻ ngoài hấp dẫn nhưng chúng luôn có tên trong danh sách những thực phẩm được mơ ước nếm thử nhất trên thế giới. Thậm chí, người ta còn ví thứ nấm này như "kim cương đen" của mọi loại thực phẩm, không chỉ bởi chất lượng tuyệt hảo mà còn bởi giá tiền cao ngất ngưởng.
Người ta còn ví nấm Truffle như "kim cương đen" của mọi loại thực phẩm. (Ảnh: NatGeo)
Nấm truffle là một loại nấm có tên gọi bắt nguồn từ chữ tiếng Latin là tūber, nghĩa là "sưng" hoặc "cục", vậy nên chúng còn có tên là Nấm cục. Nấm truffle là một loại đậu quả của một loại nấm ascomycete dưới mặt đất, chủ yếu là một trong nhiều loài thuộc chi Tuber.
Nhiều người quen cho truffle là một loại nấm, tuy nhiên có nhiều chuyên gia không đồng tình bởi vì dù thuộc họ Nấm, truffle có kết cấu khác hoàn toàn với những chiếc nấm bình thường.
Vì là một loại đậu quả của loài nấm ascomycete dưới mặt đất, nên điểm khác biệt của nấm truffle so với các loại nấm khác là chúng chỉ mọc ở dưới mặt đất, và thường sẽ ký sinh trong bộ rễ một số loại cây, thường là cây phỉ, cây thông hay cây sồi.
Nấm truffle thường ký sinh trong bộ rễ một số loại cây, thường là cây phỉ, cây thông hay cây sồi. (Ảnh: NatGeo)
Động vật ăn nấm cục đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong vòng đời của nấm. Nhờ các động vật đào bới hay ăn nấm mà giúp các bào tử có thể phát tán trên mặt đất được dễ dàng và chọn nơi phát triển phù hợp.
Loài nấm này yêu cầu loại đất thoát nước tự do với độ pH cao và chúng thường phát triển ở nơi có lượng mưa tối thiểu ít nhất 700mm mỗi năm. Ngoài ra cây đối tác đóng một vai trò vô cùng quan trọng mang tính sống còn đối với nấm cục.
Hình dáng của nấm truffle là dạng khối cục với vỏ ngoài xù xì như trái vải hoặc khoai tây. Kích thước của nấm cục cũng khá nhỏ nhắn, trọng lượng trên mỗi cục nấm nhỏ chỉ khoảng chừng 20gr, cục to nhất có thể lên đến 1kg.
Hình dáng của nấm truffle là dạng khối cục với vỏ ngoài xù xì như trái vải hoặc khoai tây. (Ảnh: NatGeo)
Nấm truffle có hơn 100 loại được tìm thấy ở 12 quốc gia trên khắp châu Âu, châu Á, Bắc Phi, và hiện được trồng ở cả Bắc Mỹ. Nhưng loại nấm được săn lùng nhiều nhất đến từ hai khu vực chủ yếu – truffle đen từ vùng Périgord, tây Nam nước Pháp và truffle trắng ở Alba, thuộc vùng Piedmont của nước Ý. Nhiều quốc gia khác đang cố gắng để tạo nên loại đặc trưng cho khu vực của mình. Nhưng số lượng thành công chỉ đếm trên đầu ngón tay.
Giá trị của nấm truffle đến từ mùi hương độc đáo, đủ sức nâng tầm mọi món ăn mà dù chỉ sử dụng tỷ lệ rất nhỏ, nhiều nhất cũng chỉ lên tới 10g. Những món ăn chứa thành phần loại nấm này cũng có giá thành lên tới hàng trăm USD.
Trong ẩm thực, nấm truffle thường được dùng sống bằng cách bào mỏng và rắc lên các món ăn khác để tăng vị. Truffle hiếm khi được nấu chín bởi chúng rất dễ mất đi mùi hương hấp dẫn đặc trưng.
Nấm truffle thường được dùng sống bằng cách bào mỏng và rắc lên các món ăn khác để tăng vị. (Ảnh: NatGeo)
Nấm cục càng lớn thì giá càng đắt. Đó là bởi vì nấm cục lớn hơn giữ được nhiều độ ẩm hơn so với nấm cục nhỏ. Độ ẩm của nấm cục càng nhiều thì hương vị của nấm cục càng đậm đà. Ngoài ra, nấm truffle có thời hạn sử dụng rất ngắn nên giá của nó càng đắt đỏ hơn.
Nấm truffle có 2 loại trắng và đen, nấm trắng đắt hơn nấm đen nhưng ít được sử dụng. Trong sách kỷ lục Guinness, cây nấm truffle lớn nhất được tìm thấy từ trước tới nay là truffle trắng và bán được rất nhiều tiền.
Một cây nấm truffle trắng nặng 830 gram được bán với giá 103.000 euro (khoảng 2,6 tỷ VND). (Ảnh: NatGeo)
Nấm cục trắng có màu kem sữa, nâu sáng hoặc có một chút vân đá. Hương vị của nấm truffle trắng phảng phất mùi tỏi, vị ngọt lạ, mùi thơm nồng, tuy nhiên mùi vị của nấm lưu trữ không được lâu.
Theo Reuters, trong một cuộc đấu giá hồi năm 2021, một cây nấm truffle trắng nặng 830 gram được bán với giá 103.000 euro (hơn 2,6 tỷ VND). Ngày 8/11/2015, 11 cây nấm cục trắng Alba của Ý, nặng khoảng 1kg, được mang bán đấu giá ở lâu đài cổ Grinzane Cavour, tây bắc nước Ý, với giá là 287.500 euro ( khoảng 7,47 tỷ đồng).
Khó tìm như nấm truffle
Nấm truffle gần như không thể trồng được, chúng chỉ có thể mọc dại ở những thổ nhưỡng nhất định trong khu vực châu Âu. Nấm cục trắng phải mất ít nhất 5 năm để phát triển, thậm chí có những cây mất tới 11 năm. Đặc biệt, nếu môi trường tự nhiên không lý tưởng, nấm cục sẽ không thể phát triển.
Người ta thường huấn luyện lợn lần theo mùi hương của nấm truffle và đào đất để thu hoạch chúng. (Ảnh: NatGeo)
Nấm truffle còn được mệnh danh là loài nấm "kỳ quái", bởi không có một dấu hiệu nào cho con người biết rằng nó tồn tại vì chúng ẩn sâu trong những lớp đất tối tăm. Vậy nên để tìm được nấm truffle, người ta phải huấn luyện chó hoặc lợn lần theo mùi hương và đào đất.
Nấm truffle thường ẩn sâu trong những lớp đất tối tăm nên chỉ có chó hoặc lợn mới đánh hơi ra mùi của chúng. (Ảnh: NatGeo)
Những chú chó hoặc lợn được huấn luyện nghiêm ngặt để đánh hơi vị trí của nấm cục. Đôi lúc, nấm truffle có thể nằm ngay dưới mặt đất hoặc có thể phải đào sâu vài mét để thu hoạch. Chính vì điều này mà việc tìm nấm truffle thường hay được ví von như đào vàng, đào kim cương.
Nguồn: NatGeo, The New York Post