Chuyến thăm quan trọng của ông chủ Nhà Trắng
Theo thông báo chính thức, từ rạng sáng ngày 23/5 đến ngày 25/5, Tổng thống Mỹ Brack Obama sẽ thực hiện chuyến thăm chính thức tới Việt Nam.
Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Khắc Huỳnh, nguyên Đại sứ, thành viên đoàn đàm phán của Việt Nam tham gia ký kết hiệp định Paris năm 1973 cho hay, hơn 20 năm qua, từ khi hai nước Việt - Mỹ bình thường hóa quan hệ, nhiều Tổng thống Mỹ đã đến thăm Việt Nam.
Là vị Tổng thống Mỹ đầu tiên tới thăm Việt Nam vào năm 2000, ông Bill Clinton được cho là người có đóng góp quan trọng vào quá trình bình thường hóa quan hệ Việt Nam - Mỹ cả khi đương chức và khi đã rời nhiệm sở.
Sau đó, Tổng thống George W. Bush thăm Việt Nam, khi về Mỹ, ông có nói đến chuyến thăm để lại cho ông nhiều suy nghĩ rất tốt.
"Tất cả việc làm của người Mỹ dù ở bất kỳ cương vị nào trước hết vì lợi ích của nước Mỹ. Việc Tổng thống Obama thăm Việt Nam lần này thể hiện khẳng định của Mỹ chuyển hướng trọng tâm chiến lược sang khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
Chuyến thăm này quan trọng đối với cả Việt Nam và Mỹ, đồng thời nó thu hút được sự quan tâm của nhiều nước trong khu vực", ông Huỳnh nói.
Ông Huỳnh cũng nhìn nhận, suốt hai nhiệm kỳ làm Tổng thống kéo dài gần 8 năm của mình, ông Obama đã chọn thời điểm này để đến thăm Việt Nam cho thấy, cuộc bầu cử Tổng thống của Mỹ vẫn chưa đến hồi kết thúc.
"Điều này cũng cho thấy quyền lực tối cao vẫn nằm trong tay của ông chủ Nhà Trắng. Còn nếu dời chuyến thăm vào các tháng sau đó thì rất có thể, mục đích sẽ bị giảm sút", ông Huỳnh phân tích.
Đồng thời, ông Huỳnh cũng chỉ rõ tính thời điểm của chuyến thăm là trong tháng 5 cũng diễn ra một hội nghị rất quan trọng đó là Hội nghị cấp cao của khối G7, diễn ra tại Nhật Bản từ ngày 26 – 27/5.
Nhà ngoại giao kỳ cựu Nguyễn Khắc Huỳnh.
"Chuyến thăm này cũng là tiếp nối cho việc hiện thực hóa các thỏa thuận cấp cao giữa hai nước Việt Nam – Mỹ nói riêng và Mỹ - ASEAN nói chung từ sau Hội nghị cấp cao giữa Mỹ và đại diện 10 nước trong khối ASEAN hồi tháng 2/2016.
Được đánh giá là vị Tổng thống Mỹ có chiều hướng ôn hòa, ông Obama đã chứng minh cho thế giới thấy được thiện chí cải thiện quan hệ giữa Mỹ với các nước như thế nào.
Từ việc chủ động thực hiện kế hoạch rút quân khỏi khu vực Trung Đông, tới những bước cải thiện quan hệ với Cuba bằng chuyến thăm lịch sử của một Tổng thống Mỹ còn đương nhiệm", ông Huỳnh nêu.
Vị cựu Đại sứ cũng nhận định, chuyến thăm này có ý nghĩa rất quan trọng nên muốn chuyến thăm đạt kết quả tốt thì nước chủ nhà chúng ta cần phải làm được 3 việc.
"Trước hết là sự đón tiếp của các vị lãnh đạo Đảng, Nhà nước ta. Thứ hai là các tổ chức, đơn vị phục vụ cho chuyến thăm. Thứ ba là thái độ, tình cảm của người dân Việt Nam.
Tôi còn nhớ hình ảnh một người dân trèo lên ban công nhà để được bắt tay Tổng thống Clinton, vị Tổng thống đầu tiên thăm Việt Nam.
Hình ảnh đó rất ấn tượng và nó thể hiện lên tinh thần ngoại giao nhân dân. Tôi tin sự đón tiếp thông minh, thân tình của chúng ta sẽ để lại ấn tượng tốt đẹp đối với ông Obama, một người rất muốn tìm hiểu thêm về văn hóa, con người Việt Nam", ông Huỳnh chia sẻ.
Kỳ vọng vào nhiều nhân tố mới
Ông Huỳnh cũng nêu rõ, nghị trình chuyến thăm tuy chưa chính thức nhưng cũng theo thông tin có đề cập đến nhiều vấn đề về quan hệ kinh tế, văn hóa, khoa học, giáo dục, an ninh quốc phòng...
"Tuy nhiên, tôi nghĩ chắc chắn vấn đề gia tăng quân sự hóa ở khu vực Biển Đông sẽ được đề cập bởi đó là vấn đề Việt Nam rất quan tâm.
Và trong thời gian gần đây, Mỹ liên tục có các động thái ngày một rõ ràng trước những thách thức yêu sách chủ quyền vô lý của Trung Quốc tại vùng biển này.
Điều mà Mỹ mong đợi chính là việc duy trì sự tự do và an toàn hàng hải, hàng không trên Biển Đông.
Mọi người dân đều có hy vọng, mong muốn, chuyến thăm của ông Obama sẽ góp sức ngăn chặn sự leo thang quân sự hóa trên Biển Đông...", ông Huỳnh bày tỏ.
Vị cựu Đại sứ cũng đặt ra nhiều kỳ vọng về chuyến thăm này sẽ mở ra một giai đoạn mới trong quan hệ giữa hai nước Việt Nam - Hoa Kỳ.
"Tôi tin hiệu ứng của chuyến thăm Mỹ hồi tháng 7/2015 của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ một lần nữa được tái lập khi ông Obama đến Hà Nội lần này.
Chuyến thăm chắc chắn sẽ đưa niềm tin chính trị, niềm tin chiến lược được củng cố, mở ra giai đoạn mới với một tầm cao mới trong quan hệ hai nước.
Đặc biệt, thời điểm chuyến thăm diễn ra đang có những nhân tố mới xuất hiện như Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) sắp có hiệu lực, sự thống nhất của cộng đồng ASEAN...", ông Huỳnh nhấn mạnh.
Cựu Đại sứ Nguyễn Khắc Huỳnh sinh năm 1928, ông bắt đầu nghề ngoại giao sau khi chuyển từ Bộ Tổng tham mưu sang.
Ông từng là thành viên Đoàn đàm phán nước Việt Nam dân chủ cộng hòa 1968-1973, từng là Đại sứ đặc mệnh toàn quyền của Việt Nam tại Mozambique, Zimbabwe, Zambia.
Ông có một số tác phẩm nổi bật như "Ngoại giao Việt Nam - phương sách và nghệ thuật đàm phán", "Nghệ thuật ngoại giao Việt Nam, góc nhìn và suy ngẫm", "Nghệ thuật ngoại giao Việt Nam với cuộc đàm phán Paris".
Cùng với đó là hàng loạt các bài phát biểu, tham luận khác của ông thực sự là những công trình nghiên cứu giá trị và bài học quý giá cho các nhà hoạt động ngoại giao Việt Nam.