SOHA NEWS
Lẩn khuất giữa vùng rừng núi rậm rạp nước Lào có một bí ẩn hàng ngàn năm nay vẫn chưa có lời giải. Đó là Cánh đồng chum - nơi chứa đựng hàng ngàn "chiếc chum của người chết", một bí ẩn khảo cổ lâu đời được rất ít người biết đến.
Đó là những chiếc chum/ hũ khổng lồ, rỗng ruột, được tạo ra từ đá và hầu hết đều lộ thiên. Trong suốt nhiều thập kỷ qua, các nhà khoa học tin rằng đây có thể là một nghĩa địa của người xưa. Còn truyền thuyết của Lào thì tin những chiếc hũ này - một số cao tới 3m - dùng để trữ thực phẩm, rượu hoặc nước mưa.
Tuy nhiên vì một lý do khá bi kịch, giới khảo cổ gần như không thể đến khu vực này để nghiên cứu và tìm ra sự thật. Bởi lẽ, khu vực này có chứa hàng triệu quả bom chưa nổ do Không quân Mỹ thả xuống trong thập niên 1960. Đến tận ngày nay, vẫn có những người thiệt mạng vì bom vô tình nổ, dù chiến tranh đã qua rất lâu rồi.
Vậy là bí ẩn về những chiếc chum vẫn còn đó, với ít hơn 10% được điều tra nghiên cứu. Nhưng những năm gần đây, các cuộc khảo sát ở những khu vực an toàn đã được thực hiện. Và mới đây, các nhà khảo cổ đã công bố một phát hiện hết sức quan trọng về những chiếc chum đá này. Đó là niên đại của chúng!
"Cho đến nay, gần như không thể xác định được được thời điểm những chiếc chum này xuất hiện, hoặc tìm ra nguồn gốc của các khối đá đó," - một chuyên gia thuộc nhóm khảo sát cho biết.
Theo phân tích mới - sử dụng kỹ thuật có tên "Kích thích quang học phát quang" (OSL) vốn để xác định niên đại của đá cổ, các chuyên gia nhận định chúng có thể tồn tại ở đó từ cuối thiên niên kỷ thứ 2 trước Công nguyên (TCN).
Thêm vào đó, các bằng chứng cho thấy có rất nhiều hoạt động an táng diễn ra tại khu vực - bao gồm hài cốt. Bằng phương pháp giám định carbon, chúng diễn ra vào khoảng giữa thế kỷ 9 - 13. Và với các bằng chứng hiện tại, nghĩa là Cánh đồng Chum của Lào đã tồn tại trước các hoạt động mai táng ấy tới hàng ngàn năm.
Chỉ là điều đó có ý nghĩa gì, chúng ta vẫn... chưa biết.
"Các số hiệu cho thấy sự tồn tại của các khối đá là từ trước rất lâu các hoạt động mai táng. Nghĩa là có thể người đời sau đã tận dụng khu vực này để làm điều đó."
Tuy nhiên, các nghiên cứu trước kia lại nhận định hoạt động mai táng có thể tồn tại cùng thời điểm với việc tạo ra chum. Nói cách khác, sẽ cần thêm các khảo sát quy mô rộng hơn để xác định điều này.
Còn một bí ẩn nữa vẫn còn chưa được giải đáp, đó là làm sao để những chiếc chum này nằm ở vị trí như hiện tại. Các nghiên cứu cho thấy mỏ đá gần nhất nằm cách đó tới 8km, nên làm thế nào các nền văn minh trước kia mang chum đá tới đây (có những chiếc nặng tới 30 tấn) là điều chưa thể rõ.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Plos One.
Nguồn: Science Alert