Nội chiến ở Syria đã bắt đầu bước sang năm thứ 7 kể từ cuộc nổi dậy năm 2011. Với việc trong ngày 22/3/2018 lực lượng chính phủ đã tiến tới khu vực phía nam của thị trấn Ayn Teima, uy hiếp hai thị trấn Jobar và Ayn Teima vào tình thế sẽ bị tấn công trong thời gian ngắn.
Tuy nhiên, đã hơn một tháng kể từ đầu chiến dịch Thép Damacus tới nay, gần như không có một đợt tấn công nào của lực lượng chính phủ vào khu vực Jobar và Ayn Teima. Và điều đó chứng minh hai khu vực này là khúc xương khó nuốt của Quân đội Syria.
Vậy Jobar và Ayn Teima là nơi nào?
Trong khi thành phố Damascus vẫn nằm dưới sự kiểm soát của chính phủ trong suốt chiến tranh, từ năm 2011 người dân ở khu vực thị trấn vệ tinh Jobar đã giành lấy chính quyền để chống lại lực lượng an ninh của Tổng thống Syria Bashar al-Assad.
Nằm cách chỉ hai ki lô mét từ trung tâm của phố cổ Damascus và một số tòa lâu đài nổi tiếng nhất của Syria từ thời Thập tự chinh về phía đông - và chỉ cần vài con phố là tới Dinh Tổng thống Syria, thị trấn Jobar đã từng là một nơi khá nhộn nhịp.
Có lẽ địa điểm nổi tiếng nhất tại Jobar là đền thờ Eliyahu Hanavi được xây dựng từ thế kỷ 8 sau Công nguyên, một điểm hành hương quan trọng của người Do thái trong nhiều thế kỷ.
Jobar trước chiến tranh là một vùng đất buôn bán nơi mà người dân bình thường lựa chọn khi muốn nuôi dạy con cái, kinh doanh và sống cuộc sống an nhàn hàng trăm năm nay, những con đường lát đá dẫn tới các cửa hàng, căn hộ, văn phòng du lịch, quán cà phê và nhà nguyện Hồi giáo.
Nhưng cuộc sống yên bình đó đã bị phá vỡ cùng với Mùa xuân Ả Rập, cuộc nổi dậy của người dân Syria năm 2011 và những phát súng đầu tiên của cuộc nội chiến chết chóc ngay sau đó.
Quảng trường Bulman tại thị trấn Jobar năm 2013 so sánh với năm 2011
Cũng như các phần khác của thủ đô và đất nước Syria, nhiều người dân Jobar đã tham gia các cuộc biểu tình ôn hòa phản đối chế độ của Tổng thống Bashar al-Assad, tìm kiếm các giải pháp cải cách dân chủ và thay đổi chính sách bất công xã hội.
Sự phản ứng dữ dội từ các cơ quan an ninh nhà nước Syria khi những cuộc biểu tình này nổ ra và cuộc nổi dậy có vũ trang lan ra khắp Syria đã đặt người dân Jobar một cách ngỡ ngàng tự thấy mình đang đứng ở tiền tuyến giữa chế độ Assad và những người cố gắng lật đổ ông ta.
Bảy năm đã trôi qua, thị trấn Jobar đã gần như không thể nhận ra được hình dạng của nó trước chiến tranh, nơi này đã trở thành một di tích của sự phồn hoa đã bị phá huỷ hoàn toàn. Đó là một tượng đài bi thảm của 250.000 con người đã từng lấp đầy những con phố của Jobar với sự nhộn nhịp và ồn ào.
Nhưng, tất cả đã bị cuốn phăng bởi bóng ma của cái chết, sự tàn phá và sự tàn bạo cao độ của một đô thị bị vây hãm gợi lên ngay lập tức trong suy nghĩ của chúng ta về Guernica (thị trấn bị vây hãm trong chiến tranh Bosnia-Hezegovina), Stalingrad hay Grozny hoặc bất kỳ cối xay thịt nào khác của thế kỷ 20.
Bản đồ Jobar năm 2017.
Tuy nhiên,Jobar tưởng như bị bỏ hoang, vẫn còn có sự sống ở nơi đây. Bên dưới đống đổ nát, bằng cách nào đó trong các cửa hàng và ngôi nhà bị tàn phá, 200 gia đình của Jobar đang cố vật lộn sinh tồn để chống lại chế độ mà chỉ mới năm 2017 đã tổ chức một cuộc tấn công dữ dội bằng lực lượng tinh nhuệ nhất - Vệ binh Cộng hoà trên mặt đất
với xe tăng và trên không bằng rocket, bom thùng, các loại tên lửa và pháo binh để cố gắng đè bẹp và huỷ diệt các lực lượng phòng thủ chỉ với súng trường, súng cối và súng máy.
Vì sao họ lại quyết tâm không nhường bước? Làm thế nào để họ chịu đựng cái đói và cái chết đe doạ như vậy?
Điều đặc biệt gì ở những con phố bị tàn phá này nơi những thị dân trước đây đã từng là chủ cửa hiệu, lái xe buýt, công chức và các bà nội trợ, quyết tâm không mệt mỏi để không đầu hàng trước kẻ thù của họ?
Một thành phố ngầm khổng lồ
Thị trấn bị bao vây này với sự giúp sức của các chuyên gia Palestine thuộc tổ chức Hamas đã xây dựng một hệ thống hầm ngầm khổng lồ đóng vai trò quan trọng trong sinh hoạt và chiến đấu của thường dân và chiến binh đối lập.
Với hệ thống hầm ngầm, họ đã tiếp tục cuộc sống hàng ngày, xây dựng trường học, các khu nhà tập thể.
Do số lượng đường hầm quá lớn trong thị trấn Jobar, tồn tại hai cuộc sống trên và dưới mặt đất. Có một vài đường hầm, đã được đào với những công cụ rất cơ bản như cuốc xẻng. Một số sâu tới 10 mét, đủ sức tránh các loại bom đang nằm trong trang bị của quân đội Syria.
Những đường hầm này là những điểm kết nối ngầm để một chiến binh có thể vận động giữa tòa nhà này với tòa nhà khác.
Người dân và lực lượng đối lập cố gắng không bộc lộ bất kỳ chuyển động nào trên mặt đất khi có pháo kích hay không kích. Họ đã xây dựng hệ thống đường hầm để họ có thể sống cuộc sống bình thường mà không cần phải ở trên mặt đất và che chắn các hoạt động di chuyển nhằm mục đích sinh tồn.
Họ có hẳn một đường hầm rộng tới mức mà họ có thể sử dụng để di chuyển người bị thương và xe cứu thương tới các trung tâm y tế. Ngoài ra còn có các đường hầm nối Jobar với các khu vực khác như Đông Ghouta.
Nguồn cung cấp thực phẩm và các yếu tố cần thiết cho cuộc sống khác đều đến từ Đông Ghouta.
Chính phủ Syria biết rằng có hệ thống đường hầm, không phải là điều gì bí mật gì trong thời đại công nghệ phát triển hiện nay. Quân đội đôi khi thực hiện các biện pháp chống hầm, chẳng hạn như mở thông cống và làm ngập một số đường hầm.
Với việc cuộc sống và sinh hoạt hằng ngày trên mặt đất là điều không thể, và các hoạt động dưới mặt đất liên tục bị khủng bố của chính phủ như nói trên, người dân Jobar không còn bất kỳ sự lựa chọn nào khác ngoài việc kháng chiến đến cùng trước chế độ của tổng thống Bashar al-Assad.
(còn tiếp)