Tổng thống Biden họp báo tại Nhà Trắng hôm 4/5. Ảnh: AFP
Khi đợt triển khai vaccine Covid-19 của Mỹ bắt đầu, cố vấn y tế Nhà Trắng Anthony Fauci nói rằng, để đạt miễn dịch cộng đồng tại Mỹ, tỷ lệ dân số cần tiêm chủng phải đạt 90%. Nhưng kể từ đó, ông Fauci đã phản đối việc tập trung quá nhiều vào khả năng miễn dịch cộng đồng và cho rằng đó là ngưỡng “khó đạt được”. Thay vào đó, chính quyền ông Biden tập trung vào dữ liệu thực tế cho thấy hiệu quả của vaccine Covid-19.
Mỹ nên học tập Israel trong chiến dịch tiêm chủng?
Israel là một trong những quốc gia có tốc độ tiêm vaccine Covid-19 nhanh nhất thế giới. Với khoảng 60% dân số đã được tiêm ít nhất một liều vaccine Covid-19, Israel gần như mở cửa lại nền kinh tế và số ca mắc bệnh và tử vong giảm xuống gần bằng 0.
Một nhân viên y tế ở Tel Aviv, Israel tiêm vaccine ngừa Covid-19 cho người dân ngày 18/2. Tất cả người đến tiêm chủng được quán bar địa phương mời nước uống miễn phí. Ảnh: Reuters
Ông Fauci cho rằng, vẫn chưa biết chắc chắn ngưỡng miễn dịch cộng đồng là bao nhiêu. Một số chuyên gia cho biết, mức này có thể thấp tới 60%. Dữ liệu của Israel cho thấy, cuộc sống có thể trở lại bình thường mà không phải lo lắng về nguy cơ lây nhiễm SARS-CoV-2, với tỷ lệ tiêm chủng thấp hơn mức 80-90%.
Với dữ liệu này, chính quyền ông Biden đã nhắm đến mục tiêu tới ngày 4/7 có 70% người trưởng thành được tiêm chủng ít nhất một liều vaccine Covid-19.
Theo The Vox, mục tiêu này có thể thực hiện được. Hiện tại, hơn 40% dân số Mỹ đã tiêm ít nhất một liều vaccine Covid-19 và hơn 30% người dân đã tiêm chủng đầy đủ. Với tỷ lệ tiêm chủng hiện tại, Mỹ có thể đạt 60% người dân được tiêm một liều vaccine ngay trong tháng 5 hoặc tháng 6, và 60% dân số tiêm chủng đầy đủ vào tháng 6 hoặc tháng 7. Hiện tại, các ca mắc Covid-19 mới hàng ngày ở Mỹ đã giảm khoảng 26% trong 2 tuần qua.
Khi Israel gần như mở cửa trở lại vào tháng 3, nước này vẫn ghi nhận nhiều ca mắc Covid-19 mới hàng ngày, nhiều gấp đôi so với bình quân đầu người ở Mỹ. Nhưng trong lần mở cửa trở lại này, gần 60% dân số Israel đã được tiêm ít nhất một liều vaccine Covid-19, và hơn 40% người dân đã được tiêm chủng đầy đủ. Cùng với đó, các ca mắc Covid-19 của Israel đã giảm hơn 95% tính đến ngày 4/5. Israel gần như đã mở cửa trở lại hoàn toàn, nhưng thay vì chứng kiến sự gia tăng đột biến số ca mắc bệnh trong các lần mở cửa trở lại trước đây, số ca Covid-19 tại quốc gia này đã giảm mạnh.
“Dữ liệu của Israel sẽ khiến chúng tôi cảm thấy lạc quan và thuyết phục mọi người tiêm phòng”, William Hanage, một nhà dịch tễ học tại Đại học Harvard nói.
Israel đã không hoàn toàn mở cửa trở lại. Quốc gia này vẫn áp dụng các biện pháp phòng dịch như đeo khẩu trang và hộ chiếu vaccine để ngăn ngừa dịch bệnh lây lan. Israel không phải là bằng chứng chỉ ra rằng một nơi gần như có thể mở cửa trở lại hoàn toàn bằng cách đạt tỷ lệ người dân tiêm chủng 60%, mà cho thấy việc này có thể thực hiện với các biện pháp phòng dịch cùng với tỷ lệ tiêm chủng 60%.
Một điều quan trọng trong việc đạt được mục tiêu tiêm chủng của Mỹ là sự chênh lệch lớn giữa các tiểu bang trong tỷ lệ tiêm chủng. Trong khi 61% người dân ở bang New Hampshire đã được tiêm ít nhất một liều vaccine, chỉ 31% người dân ở bang Mississippi đã được tiêm chủng. Bởi vậy, chỉ đạt 60% tỷ lệ tiêm chủng ở cấp quốc gia có thể sẽ không đủ để mọi tiểu bang mở cửa trở lại một cách an toàn.
Lý do Mỹ hướng tới mục tiêu tiêm chủng cao hơn
Các chuyên gia đã đưa ra các ước tính khác nhau về khả năng miễn dịch cộng đồng. Trong khi ông Fauci cho rằng ngưỡng phù hợp là 80-90% dân số được tiêm chủng, Peter Hotez, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm của Đại học Y khoa Baylor ước tính khả năng miễn dịch cộng đồng là khi 60-75% dân số được tiêm chủng.
Khả năng miễn dịch cộng đồng cũng có thể là một mục tiêu có thể thay đổi. “Một trong những thách thức là mọi người nghe về miễn dịch cộng đồng và nghĩ về nó như một khái niệm không thay đổi. Nhưng điều này là không đúng”, Jen Kates, giám đốc chính sách về y tế và HIV toàn cầu tại tổ chức Kaiser Family Foundation cho biết. Những tác động của các biện pháp phòng dịch khác nhau và thời tiết có thể thay đổi tỷ lệ lây nhiễm và mức độ miễn dịch cộng đồng. “Rất khó để nói mức độ miễn dịch cộng đồng của Mỹ là bao nhiêu. Nó thay đổi theo từng nơi”, Jen Kates nói.
“Hy vọng là chúng ta sẽ bắt đầu thấy sự sụt giảm số ca mắc bệnh khi khoảng 60% dân số được tiêm chủng. Nhưng tôi nghĩ để dịch bệnh thực sự ngừng lây lan, có thể sẽ phải tăng lên mức 65%”, Peter Hotez nói.
Một vấn đề lớn ở đây là trẻ em, vì vaccine Covid-19 vẫn chưa được phép sử dụng cho trẻ em dưới 16 tuổi. Nếu mục tiêu là tiêm chủng cho 60% dân số, nhưng trẻ em không được tiêm, thì mục tiêu thực sự là tiêm chủng cho khoảng 75% người trưởng thành.
Để đạt được mục tiêu trên, Mỹ cần phải nỗ lực tiêm chủng cho người dân nhiều hơn nữa. Số liều vaccine Covid-19 được sử dụng hàng ngày đã giảm trong những tuần gần đây, trung bình còn khoảng 2,3 triệu liều vaccine từ mức gần 3,4 triệu liều vaccine.
Mỹ cũng phải nỗ lực để thuyết phục những người thờ ơ với việc tiêm vaccine. Dựa trên các cuộc thăm dò, những người này chiếm khoảng 10-25% người Mỹ trưởng thành. Mỹ có thể đạt được mục tiêu 60% người dân được tiêm chủng ít nhất một liều vaccine hoặc thậm chí là 75% mà không cần 10-25% những người còn lại tiêm vaccine. Tuy nhiên, việc càng nhiều người trong số họ tiêm chủng sẽ giúp Mỹ đạt được mục tiêu nhanh hơn. Điều này cần Mỹ phải cải thiện việc người dân tiếp cận với vaccine và truyền tải rộng rãi thông điệp về chiến dịch tiêm chủng.
Nếu Mỹ thực hiện đúng tất cả những điều này, việc chấm dứt đại dịch Covid-19 không chỉ có thể trong khả năng mà sẽ đến trong thời gian sớm./.