Trong cuộc chiến cách đây hơn 70 năm với các nước Ả Rập, Israel đã triển khai một chương trình tuyệt mật để giữ liên lạc giữa các địa điểm trên chiến trường. Các thông tin quan trọng được chuyển nhanh chóng từ chiến tuyến về các căn cứ đầu não nhờ vào "các chiến binh có cánh" mà đối thủ không hề ngờ tới: chim bồ câu.
Để ghi nhớ "công lao" của loài chim này, chính quyền Israel đã khôi phục một trung tâm nuôi chim bồ câu ở Givat Brenner để những người tới thăm hiểu rõ hơn về lịch sử và hoạt động liên lạc hồi năm 1948.
"Đây là nơi duy nhất còn sót lại, và tôi nghĩ đây là nơi tuyệt vời để kể những câu chuyện thời xưa," Tal Ben Nun, một đại diện của Hiệp hội bảo tồn các di sản Israel, nói.
Hiệp hội này đã được Bộ Quốc phòng và văn phòng Thủ tướng Israel cấp khoản tiền 170.000 USD để khôi phục khu chuồng bồ câu ở Givat Brenner, nơi nằm giữa Ashdod và Tel Aviv.
Ảnh: Reuters
Do thiếu thốn các phương tiện liên lạc trong chiến tranh, quân đội Israel buộc phải phụ thuộc vào mạng lưới bí mật gồm 68 chuồng chim bồ câu nằm rải rác trên cả nước. Các binh sĩ cũng phải trải qua khóa học "điều khiển chim bồ câu".
Tận dụng khả năng tìm đường trở về nhà của bồ câu, các binh sĩ Israel thả những chú chim này từ ngay giữa chiến trường - đem theo những tin nhắn được mã hóa bằng mã Morse.
"Đó là cách duy nhất để liên lạc, để thu thập tin tức về tình hình của các binh sĩ - để biết liệu họ có thành công hay không, họ có bị tấn công hay bị thương, thiệt mạng hay có cần cử phương tiện tới để sơ tán những người bị thương hay không? Mọi liên lạc đều được thực hiện qua chim bồ câu," ông Shaul Sapir bồi hồi kể lại.
Trước đây, ông là người phụ trách quản lý những chú chim bồ câu quân sự. Khi nhớ lại những kí ức thời chiến, cựu binh 90 tuổi vẫn xúc động bởi các kỉ niệm.
"Chim bồ câu được nuôi dưỡng rất chu đáo, tới độ xe tải được điều động để chở thức ăn cho chim bồ câu, trong khi những người lính chúng tôi rất đói nhưng không có gì ăn," ông kể.
Sau khi bị bỏ trống sau nhiều thập kỉ, khu chuồng bồ câu ở Givat Brenner ngày nay đã được phục hồi và có 60 cá thể chim bồ câu. Một vài chú chim ở đây là hậu duệ của những "chiến binh" đã tham gia cuộc chiến cách đây nhiều năm. Hàng ngày, các tình nguyện viên huấn luyện cho các chú chim.
"Tôi nghĩ đây là trách nhiệm đối với toàn bộ thế hệ trẻ, đặc biệt những người mong muốn tham gia vào đơn vị liên lạc và tình báo của quân đội Israel.
Người trẻ cần tới đây để hiểu rằng thế hệ đi trước đã bắt đầu khi không có gì, phải sử dụng chim bồ câu và ngày nay chúng ta đã phát triển tới độ dùng vệ tinh để liên lạc".