Bài phát biểu của Ngoại trưởng Blinken đã được trông đợi từ lâu trong bối cảnh sau hơn 1 năm cầm quyền, chính quyền Tổng thống Biden vẫn chưa đưa ra một chính sách cụ thể để ứng phó với Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và là đối thủ cạnh tranh chiến lược chính của Mỹ.
Trong bài phát biểu của mình, Ngoại trưởng Blinken nhấn mạnh, Trung Quốc là nước duy nhất có ý định định hình lại trật tự quốc tế và sức mạnh kinh tế, ngoại giao, quân sự và công nghệ để thực hiện điều này.
Theo ông Blinken, tầm nhìn của Bắc Kinh sẽ đưa các nước ra khỏi các giá trị toàn cầu mà đã giúp duy trì sự tiến bộ của thế giới. Ngoại trưởng Blinken cũng nhấn mạnh, Mỹ và Trung Quốc có mối quan hệ phức tạp và ảnh hưởng tới nhau nhất trên thế giới hiện nay.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken. Ảnh: Bloomberg
“Trong vòng 1 năm qua, chính quyền Tổng thống Biden đã xây dựng và thực hiện một chiến lược toàn diện nhằm phát huy sức mạnh quốc gia và mạng lưới đồng minh và đối tác nhằm thực hiện tương lai mà chúng ta đang hướng tới. Chúng tôi không tìm kiếm xung đột hoặc một cuộc Chiến tranh lạnh mới. Ngược lại, chúng tôi quyết tâm tránh cả hai. Chúng tôi không tìm cách ngăn cản vai trò là một cường quốc lớn của Trung Quốc hoặc ngăn cản bất cứ nước nào phát triển kinh tế hoặc thúc đẩy các lợi ích của người dân nước đó. Nhưng chúng tôi sẽ bảo vệ và củng cố luật pháp quốc tế, các thỏa thuận, quy tắc và thể chế nhằm duy trì hòa bình và an ninh, bảo vệ quyền của cá nhân và các quốc gia có chủ quyền, và tạo điều kiện cho tất cả các nước bao gồm Mỹ và Trung Quốc cùng tồn tại và hợp tác.” - ông Blinken cho biết.
Theo Ngoại trưởng Blinken, ở những thời điểm như bây giờ, ngoại giao rất quan trọng và Mỹ sẵn sàng tăng cường tiếp xúc trực tiếp với Bắc Kinh trong một loạt vấn đề. Tuy nhiên, Mỹ không thể phụ thuộc vào việc Trung Quốc sẽ thay đổi con đường của mình hay không. Do đó, Mỹ sẽ hình thành môi trường chiến lược xung quanh Bắc Kinh để thúc đẩy tầm nhìn về một hệ thống quốc tế mở và bao trùm.
“Tổng thống Biden tin rằng thập kỷ này sẽ có ý nghĩa quyết định. Những hành động mà chúng ta thực thi trong nước và với các nước trên toàn thế giới sẽ xác định liệu tầm nhìn chung của chúng ta về tương lai có thực hiện được hay không. Để thành công trong thập kỷ quyết định này, chiến lược của chính quyền Tổng thống Biden là “đầu tư, liên kết, cạnh tranh”. Chúng ta sẽ đầu tư cho các nền tảng của sức mạnh trong nước đó là khả năng cạnh tranh, sáng tạo và dân chủ. Chúng ta sẽ liên kết các nỗ lực của mình với mạng lưới các đối tác và đồng minh, cùng hành động với mục đích chung và vì sự nghiệp chung và với hai yếu tố này, chúng ta sẽ cạnh tranh với Trung Quốc nhằm bảo vệ lợi ích của mình và xây dựng tầm nhìn cho tương lai. Ngay cả khi chúng ta đầu tư, liên kết và cạnh tranh, chúng ta vẫn cùng phối hợp với Bắc Kinh ở những nơi mà lợi ích chồng lấn. Chúng ta không thể để bất đồng chia rẽ và ngăn cản chúng ta tiến về phía trước với những ưu tiên khiến chúng ta làm việc cùng nhau vì lợi ích của nhân dân hai nước và thế giới”- Ngoại trưởng Blinken cho biết.
Trong bài phát biểu của mình, Ngoại trưởng Blinken cũng làm rõ quan điểm và chính sách của Mỹ đối với một số vấn đề liên quan tới Trung Quốc bao gồm Đài Loan, các hành động phi pháp của Trung Quốc ở Biển Hoa Đông và Biển Đông, biến đổi khí hậu, an ninh lương thực, và chương trình hạt nhân của Iran và Triều Tiên.
Cuối bài phát biểu, Ngoại trưởng Blinken khẳng định Mỹ và Trung Quốc sẽ hợp tác khi có thể, cạnh tranh nếu cần thiết và Mỹ không tìm kiếm xung đột với Trung Quốc. Ông Blinken cũng cho rằng không có lý do gì để hai nước không thể cùng tồn tại hòa bình, chia sẻ và đóng góp cho sự tiến bộ của nhân loại./.