Chiến dịch "Bão cát Syria" năm 2017 đã được Lực lượng dân chủ Syria (SDF) tổ chức tại tả ngạn sông Euphrate thuộc tỉnh Deir Ezzor bắt đầu vào tháng 9 năm 2017, gần như cùng thời điểm với chiến dịch Deir Ezzor của quân đội Syria ở hữu ngạn.
Với sự hỗ trợ của không quân Liên minh chống khủng bố do Mỹ dẫn đầu, SDF gồm đa phần là người Kurd đã tổ chức các cuộc tấn công sâu vào khu vực xen lẫn các mỏ dầu và làng mạc tại tả ngạn.
Đến giữa tháng 10 năm 2017, chỉ với các đơn vị trang bị nhẹ thuộc dân quân người Kurd YPG, YPJ, SDF đã kiểm soát một khu vực rộng lớn mà gần như không có giao tranh bao gồm các giếng dầu, toàn bộ hai bờ sông Khabour và ngoại ô thành phố Deir Ezzor ở tả ngạn.
SDF tiến tới sông Khabour.
Từ cuối năm 2017 tới đầu năm 2018, IS bắt đầu hoạt động mạnh tại tả ngạn, hàng nghìn tên sau thất bại tại al-Bukamal trước lực lượng chính phủ Syria và Iraq đã vượt sông, tổ chức các cuộc tập kích liên tục nhằm vào tuyến tiếp vận của SDF tại hai tỉnh Deir Ezzor và Hasakah.
Cho tới tháng 1 năm 2018, với sự hỗ trợ của không quân Liên minh, SDF đã đẩy lui được đa phần các cuộc xâm nhập. Nhân theo đà đó, SDF tiếp tục phát triển và kiểm soát cụm cứ điểm Markadah và bờ nam sông Khabour hướng tới biên giới và kiểm soát các giếng dầu.
SDF vượt sông Khabour, tiến tới biên giới Syria - Iraq dọc theo sông Euphrate.
Tính tới thời điểm đầu năm 2018, SDF đã kiểm soát được 15.212 km2 tương đương một phần tư lãnh thổ Syria. Lực lượng dân chủ Syria đã trở thành một phe phái quan trọng trong cuộc nội chiến Syria.
IS đã mất 89.862 km2 lãnh thổ (bao gồm cả lãnh thổ hữu ngạn do quân đội Syria kiểm soát), và bao gồm cả nguồn tài chính khổng lồ từ hoạt động khai thác dầu thô.
Tại thời điểm này, IS đã chính thức trở thành một lực lượng nhỏ như các nhóm phiến quân khác tại Syria, các nỗ lực của IS tại tỉnh Hama-Idlib hay tại thung lũng Yarmouk tại tỉnh Daraa gần như chỉ còn là hình thức do chúng không thể thu được nguồn lợi khổng lồ như trước.
Tái khởi động chiến dịch với tên mới Bão Jazirah vào ngày 1/5Cùng thời điểm các lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ và Quân đội quốc gia Syria đối lập (NSA) tấn công khu vực Afrin ở Tây Bắc Syria trong chiến dịch "Cành Oliu". Tất cả các hoạt động mở rộng lãnh thổ kiểm soát hay tiếp tục tấn công IS tại các đô thị còn lại ở tả ngạn sông Euphrate của SDF tạm ngưng.
Cao điểm là vào tháng 3, hàng nghìn binh lính người Kurd trong thành phần SDF được điều động đi các khu vực Manbij để đề phòng một cuộc tấn công của NSA và đặc nhiệm Thổ Nhĩ Kỳ.Trên thực địa, chỉ còn lại các nhóm người Arab địa phương được tuyển mộ gần đây của SDF.
Nắm được cơ hội đó, ngày 4/4, IS đã tung ra một cuộc tấn công có chủ đích vào các vị trí của SDF và tái chiếm hàng loạt giếng dầu như Maleh, Ghalbon, Shideha mở rộng vùng kiểm soát của nhóm khủng bố này.
Các giếng dầu bị IS tái chiếm vào tháng 4.
Ngày 1/5, SDF quyết định tái khởi động chiến dịch "Bão cát Syria" với cái tên mới "Bão Jazirah".Bão Jazirah có thể hiểu là "Bão cát trên các ốc đảo" (Jazirah theo tiếng Arab nghĩa là các ốc đảo). Có tất cả 4 mũi tấn công của SDF.
Mũi thứ nhất và thứ hai
Tại khu vực sát biên giới Syria-Iraq đang bị kiểm soát bởi IS, SDF sẽ tấn công theo hai hướng. Một hướng dọc theo biên giới, hướng còn lại tấn công từ dải đô thị thuộc tỉnh Hasakah (khu vực này trong tháng 2-3 bị IS tập kích liên tục, không quân Liên minh và các đơn vị đặc nhiệm Anh-Mỹ cùng với các chiến binh SDF phải rất vất vả mới đẩy lui được IS).
Mũi thứ ba
Khu vực bờ sông đối diện với các thị trấn al-Mayadeen và al-Bukamal (chính phủ Syria kiểm soát) gồm một dải nhỏ hẹp, nhưng lại là nơi canh tác tốt và tập trung hàng chục nghìn người dân địa phương Arab.
Việc vùng đất nông nghiệp này còn nằm trong tay IS khiến chúng có thể tiếp tục có các căn cứ hậu phương, tiếp tế thực phẩm để tổ chức tập kích cả hai bên bờ sông Euphrate nhằm vào cả SDF lẫn các lực lượng thân chính phủ Syria và Iraq.
Ước tính ít nhất 3000 tên IS đang kiểm soát dải đất nhỏ hẹp này, đặc biệt là tại thị trấn Hajin.
Đây là mũi tấn công chính của chiến dịch "Bão Jazirah", tập trung đa phần binh lính SDF và các trang bị cơ giới của họ.
IS trong thị trấn Hajin
Mũi thứ tư
SDF tuyên bố sẽ tấn công theo một trục mới ở phía nam giếng dầu Kishma, và đã tiến được hơn 8 km về hướng thị trấn Baghuz ở khu vực gần biên giới Syria - Iraq.
Mũi tấn công này được cho là khép vây hoàn toàn IS trong một cái túi ở bờ sông từ Hajin tới Baghuz để tiêu diệt.
Hoạt động chuyển quân của SDF tại tả ngạn.
Theo một số phân tích của Liên minh do Mỹ dẫn đầu, ước tính IS đã tái hợp các nhóm tàn quân lên tới 7-8000 chiến binh trong khu vực bao quanh al-Bukamal, như vậy ít nhất phải có từ 4-5000 tên đang phòng thủ tả ngạn.
Mục tiêu của chiến dịch "Bão Jazirah" là chấm dứt hoàn toàn sự hiện diện của IS tại tả ngạn sông Euphrate cho tới biên giới Syria - Iraq.
Tuy nhiên, chiến dịch này sẽ rất ác liệt do các mũi tấn công nhằm mục đích tiêu diệt tận gốc IS, để chúng không thể trở lại.
Với các chiến binh IS, việc bị đưa vào đường cùng như vậy đồng nghĩa sẽ rất vất vả cho các lực lượng bao vây vì chúng sẽ quyết tâm tử chiến.
Để so sánh với chiến dịch của quân đội Syria đang diễn ra tại trại tị nạn Yarmouk, nam Damascus. Chỉ khoảng 2000 tên IS nhưng chúng đã gây thiệt hại nặng nề cho các lực lượng tấn công với lối chiến đấu du kích trong đô thị.
Ước tính, với trang bị đa phần là xe tải dân sự gắn hoả lực và chỉ có một số ít xe tăng, thiết giáp SDF sẽ phải mất ít nhất 1 tháng để về cơ bản tiêu diệt hoàn toàn IS.