Bộ Quốc phòng Nga dự định trong năm nay sẽ tiếp nhận xe tăng T-90M và đã tiến hành đặt lô đầu tiên. Trang tin điện tử của kênh truyền hình "Zvezda" (Nga) chia sẻ về tính năng của cỗ máy này và ký giải tại sao nó lại vượt trội so với các đối thủ nước ngoài.
Nâng cấp hay mới hoàn toàn?
Xe tăng T-90M - đó là cỗ máy mới dù ở đâu cũng được nhắc tới như phiên bản nâng cấp của T-90. Nó sở hữu rất nhiều sự khác biệt so với những bậc tiền bối – xe tăng T-90 và T-90A, hơn hẳn những khác biệt giữa T-72B và T-90.
Lấy ví dụ, cỗ máy "nâng cấp" này có thân vỏ và tháp pháo khác, khẩu pháo mới, thiết bị điện chuyên dụng trên nền tảng mới giúp nó thay đổi cơ bản về mặt hiệu suất chiến đấu.
Tổ lái T-90M từ nay có thể sử dụng ghế ngồi được thiết kế thoải mái, không gian làm việc khá rộng, có hệ thống điều hòa cá nhân,… Không một chiếc xe tăng do nước ngoài sản xuất nào lại sở hữu những tính năng tương tự.
Chính vì thế, phiên bản nâng cấp mới nhất của T-90 có thể được gọi với tên gọi riêng của mình.
Thiết kế mới "Proryv-3" của các kỹ sư quân sự Nga có những khác biệt đáng kế so với phiên bản cơ sở của chiếc T-90 và có nhiều tính năng khá tương đồng với cỗ xe tăng mới nhất - "Armata", tuy nhiên giá thành sản xuất nó lại thấp hơn nhiều. Thông tin này được trang điện tử Defence cung cấp.
Ngoài T-90M, "Uralvagonzavod" trong năm 2018 dự định sẽ bàn giao cho quân đội Nga xe hỗ trợ chiến đấu xe tăng BMPT, xe chiến đấu bộ binh BMP-1 nâng cấp với modul chiến đấu trang bị súng 30mm và xe tăng T-80BV với các tính năng chiến đấu đăng hoàn thiện hơn…
Xe tăng T-90M.
"Proryv" kiểu Ural
Trong năm 2005, Phòng Thiết kế máy kéo Ural (Nga) tự tiến hành công tác nghiên cứu chế tạo chương trình nâng cấp chiếc xe tăng chủ lực. Công tác thiết kế-thử nghiệm "Proryv-2" được đặt tên là một nghiên cứu: "modul chiến đấu thống nhất".
Sau khi giới quân sự tham gia vào dự án và đưa ra những nhiệm vụ kỹ thuật cho công tác thiết kế-thử nghiệm thì dự án này được ấn định để phục vụ cho việc nâng cấp toàn bộ cỗ xe tăng. Nhiệm vụ này đã hoàn thành và vào tháng 9/2011 người ta đã trình diễn công khai nó tại thao trường "Staratel" dưới tên gọi "Xe tăng nâng cấp T-90S".
Tuy nhiên, các công tác nâng cấp chiếc xe tăng vẫn tiếp tục được tiến hành, nhưng trong khuôn khổ dự án chế tạo-thử nghiệm "Proryv-3".
Mục đích chính là tạo nên sự vượt trội về chất lượng trước các phiên bản nâng cấp mới nhất của những xe tăng nước ngoài, như Abrams М1А2SEP (Mỹ), Leopard 2А7 (Đức), Leclerc S21 (Pháp), K2 Black Panther (Hàn Quốc) và nhiều xe tăng khác.
Dự án nâng cấp xe tăng T-90 tập trung chủ yếu vào việc hoàn thiện hệ thống điều khiển hỏa lực, tăng cường các khả năng tìm kiếm-theo dõi và tăng những tính năng vận hành.
Tuy nhiên, các kỹ sư đã thành công trong việc nâng cấp tất cả những chỉ số hiệu quả chiến đấu chủ yếu của chiếc xe tăng này - khả năng phòng vệ, sức mạnh hỏa lực, tính cơ động và khả năng kiểm soát lệnh chỉ huy.
Bên cạnh đó, Phòng Thiết kế này cùng lúc tiến hành các công tác nghiên cứu chế tạo cỗ máy chiến đấu khung sườn thống nhất "Armata" nói chung và chiếc xe tăng T-14 nói riêng.
Xe tăng T-14 Armata.
Những điểm mới
1. Khả năng phòng vệ. Việc nâng cao mức độ phòng vệ trên chiếc xe tăng T-90M được thực hiện trên cơ sở ứng dụng tập hợp những giải pháp bảo vệ. Trong số đó phải kể đến việc lắp đặt các modun phòng vệ chủ động đa năng "Relikt" trên vỏ và tháp pháo,…
Phần đầu và dưới của tháp pháo, cũng như phần đầu của hai sườn xe và các tấm lá chắn phần mũi xe được bao bọc bởi các khung lưới. Bên trong khoang tổ lái được phủ lớp chống các mảnh đạn được chế tạo từ sợi aramid. Hệ thống bảo vệ mới có khả năng chịu được mọi cú tấn công từ các phía của bất cứ loại đạn xe tăng hiện đại nào.
Hệ thống phòng vệ của chiếc T-90M được thiết kế hoàn toàn theo các modun giúp người ta có thể thay thế nó nhanh chóng khi cần lựa chọn những mức độ phòng vệ khác nhau, phụ thuộc vào các điều kiện ứng dụng và nhiệm vụ phải thực hiện.
Với thiết kế khó bị phát hiện của chiếc tăng cùng việc sử dụng những vật liệu hấp thụ sóng radio giúp cho nó giảm được khả năng bị phát hiện trước hệ thống radar của đối phương xuống vài lần so với phiên bản cơ sở.
Bên trong khoang xe, để tăng khả năng sinh tồn, vị trí đặt bình nhiên liệu và kho đạn được tối ưu hóa, các tấm bảo vệ tổ lái, kho đạn,… được áp dụng – điều chưa hề có trên các phiên bản T-72 và T-90 trước đây.
Ngoài ra, T-90M được trang bị hệ thống tự động thiết lập lớp bao phủ của tổ hợp áp chế điện-quang mới với tần sóng hoạt động mở rộng.
Xe tăng T-90M.
2. Sức mạnh hỏa lực. Sức mạnh hỏa lực của T-90 được nâng cấp nhờ việc bổ sung thêm vào danh sách vũ khí của nó khẩu pháo chính cỡ nòng 125mm thế hệ mới, hệ thống điều khiển hỏa lực tự động cao, thiết bị điều khiển súng máy từ xa, các loại đạn có sức công phá tăng cường và máy nạp đạn tự động.
Khẩu pháo nòng trơn 125mm với khả năng bắn chính xác đã được tăng lên 25-30% và nó có tuổi thọ dài hơn. Chỉ cần tăng cường các tính năng chính xác của khẩu pháo đã giúp cho tầm bắn hiệu quả của chiếc xe tăng này tăng thêm 15%.
Hệ thống điều khiển hỏa lực tự động hóa cao "Kalina" khác hẳn so với tất cả những hệ thống điều khiển hỏa lực khác từng được lắp đặt trên các xe tăng chiến đấu chủ lực của Nga.
Lần đầu tiên trên các xe tăng do Nga sản xuất, chỉ huy xe tăng được bố trí ống ngắm toàn cảnh và hệ thống quan sát bên ngoài tích hợp với hệ thống điều khiển hỏa lực cùng tính năng tự động chuyền dữ liệu khóa mục tiêu từ sĩ quan chỉ huy cho lính ngắm bắn nhằm hiện thực hóa chức năng "thợ săn-sát thủ" (Hunter-Killer).
3. Tính cơ động. Tính cơ động cao của cỗ máy này được hỗ trợ bởi động cơ diezel mới V-92S2F, có thể đạt tới công suất 1130 mã lực. Để giảm thiểu sự mệt mỏi cho người lái khi hành tiến và khi điều khiển trên chiến trường, người ta đã áp dụng hệ thống chuyển số tự động. Để điều khiển chiếc tăng, thay cho các cần điều khiển là tay lái.
Trên xe tăng T-90M trang bị hệ thống điều khiển-thông tin khung gầm. Hệ thống này giúp loại bỏ được những hỏng hóc và tai nạn, cũng như kéo dài tuổi thọ trên cơ sở đánh giá tất cả các hệ thống, máy móc, khớp nối, cũng như khóa cứng các thao tác thiếu chính xác của lái xe.
4. Khả năng kiểm soát lệnh chỉ huy. Với mục tiêu tăng khả năng kiểm soát lệnh chỉ huy của chiếc xe tăng, người ta lắp đặt trên T-90M tổ hợp điều khiển tương tác và thiết bị điều khiển hệ thống tự động liên kết chiến thuật.
Qua kênh trao đổi thông tin kết hợp (multiplex), thiết bị này cũng như hệ thống thông tin-điều khiển chiến đấu, hệ thống điều khiển hỏa lực, hệ thống thiết lập lớp màn áp chế điện tử-quang học, nhận diện "địch - ta", quan sát toàn cảnh và định hướng địa hình, cùng với máy nạp đạn tự động có sự liên kết với nhau.
Tổ hợp các thiết bị liên lạc được lắp đặt trên chiếc xe tăng T-90 đảm bảo liên lạc điện đàm chống nhiễu thông suốt với các cơ chế ngụy trang kỹ thuật và tái thiết tần sóng.
Xe tăng T-90M nhìn từ phía sau.
Khi giữ được trọng tâm thấp, trọng lượng tối ưu, các chỉ số cơ động cao và những tính năng vượt qua các chướng ngại vật phức tạp nhất ở tốc độ cao, nó kế thừa và phát huy truyền thống vốn có của các xe tăng Nga.
Cỗ xe tăng T-90M đã đạt được mức độ phòng vệ và sinh tồn vượt trội, sở hữu hệ thống điện tử kỹ thuật số với những ống ngắm đa giác hiệu quả cao, các máy tính xử lý công suất cao và những thiết bị liên lạc kỹ thuật số đa năng, công năng được nâng cấp.
Một trong những chỉ số tính năng quan trọng của các cỗ máy chiến đấu hiện đại hiện nay đó là "tính hiệu quả/giá thành".
T-90M sở hữu chỉ số này cao hơn 2-3 lần so với các xe tăng chiến đấu chủ lực hiện tại của nước ngoài. Nói cách khác, T-90M có giá thành rẻ hơn khoảng 2 lần so với М1А2 SEP Abrams của Mỹ, nhưng vượt trội về tính hiệu quả chiến đấu gấp 1,5 lần.
Xe tăng T-90M mạnh ngang T-14 Armata sẽ được trang bị cho Quân đội Nga từ năm 2018.