Trà hoa vàng vốn là loại cây bản địa mọc tự nhiên trong rừng tại huyện miền núi Ba Chẽ, Quảng Ninh. Trước đây, loại cây này được người dân địa phương thu hái để dùng hoặc bán cho thương lái Trung Quốc.
Chỉ vài năm gần đây, giá trị dược liệu quý của trà hoa vàng mới được phát hiện đầy đủ. Hoa và lá của cây trà hoa vàng chứa hơn 400 thành phần dinh dưỡng tự nhiên, các axit amin, nguyên tố vi lượng có thể kiềm chế sự sinh trưởng của các khối u đến 33%, giảm 35% hàm lượng cholesterol trong máu, giảm triệu chứng xơ vữa động mạch, điều hoà huyết áp, hỗ trợ điều trị bệnh tim mạch, tiểu đường…
Hiện nay người dân Ba Chẽ đã phát triển vùng trồng trà hoa vàng lên khoảng 140ha, thu hoạch hơn 1.200kg hoa, 13.500kg lá. Tính chung, doanh thu từ cây trà hoa vàng trên 5,5 tỷ đồng mỗi năm, giúp nhiều hộ đồng bào dân tộc thoát nghèo, vươn lên làm giàu.
Tuy nhiên, việc trồng, chăm sóc và chế biến loại dược liệu quý này để cho chất lượng tốt nhất không hề đơn giản. Cây trà hoa vàng giống phải trải qua quy trình ươm kéo dài cả năm để cây con quen với khí hậu trước khi trồng đại trà, 4 năm mới bắt đầu cho thu hoạch hoa…
Anh Nịnh Văn Trắng, người dân tộc Sán Chỉ ở xã Đạp Thanh là người tiên phong đưa sản phẩm trà hoa vàng vào sản xuất thương mại. Hiện công ty của anh thu mua của các hộ dân liên kết với giá khoảng 1,2 triệu đồng/kg hoa tươi, 50.000 đồng/kg lá tươi.
Hoa của trà hoa vàng có màu vàng kim rực rỡ, thường nở rộ vào cuối tháng 11 đầu tháng 12 âm lịch.
Để đảm bảo có sản phẩm cung cấp ra thị trường cả năm, xưởng sản xuất phải sử dụng hệ thống máy sấy lạnh, máy sấy nhiệt để sơ chế hoa và lá.
Sau khi sấy đúng kỹ thuật, hoa trà phải còn giữ nguyên màu vàng tươi đẹp mắt, chất lượng hoa và lá trà được giữ nguyên.
Sản phẩm sau sơ chế được đóng gói, cung cấp ra thị trường với giá trị cao.
Hoa khô có giá tới 15 triệu đồng/kg, được đóng gói theo hộp 0,1kg với giá 1,5 triệu đồng. Tuy giá cao nhưng hiện sản phẩm cung không đủ cầu.
Lá trà khô có giá rẻ hơn, chỉ 50.000 đồng/gói, lá trà nhúng túi lọc 60.000 đồng/hộp, phù hợp với người tiêu dùng phổ thông.
Các sản phẩm khi xuất bán ra thị trường đều được dán tem truy xuất nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo chất lượng, mẫu mã, bao bì theo quy chuẩn.
Trà hoa vàng sau khi pha có nước trong màu hổ phách, vị dịu nhẹ rất đặc trưng.
Đây cũng là sản phẩm OCOP chủ lực cấp quốc gia của tỉnh Quảng Ninh, đã và đang mở ra cho huyện miền núi Ba Chẽ cơ hội phát triển kinh tế, du lịch hấp dẫn.