Đây là nội dung có trong thông báo kết luận thanh tra việc thanh tra về quản lý đầu tư xây dựng một số dự án phát triển nhà ở, khu đô thị và quản lý, sử dụng quỹ đất, quỹ nhà để lại từ các dự án đầu tư phát triển khu nhà ở, khu đô thị theo Quyết định số 123/2001/QĐ-UB ngày06/12/2001 của UBND TP.Hà Nội, giai đoạn từ năm 2002-2014 vừa được Thanh tra Chính phủ công bố.
Theo đó, tại kết luận thanh tra, Thanh tra Chính phủ giao Chủ tịch UBND TP.Hà Nội kiểm tra, xem xét, xử lý và thu hồi về ngân sách số tiền sử dụng đất 483.053,0 triệu đồng, do chủ đầu tư dự án lô CT2 thuộc Dự án Khu đô thị Kim Văn - Kim Lũ chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính; trong đó: Công ty Vinaconex2 phải nộp 340.597,0 triệu đồng và Doanh nghiệp tư nhân xây dựng số 1 Điện Biên phải nộp 142.456,0 triệu đồng (sau khi UBND Thành phố chỉ đạo xác định lại tiền sử dụng đất phải nộp theo đúng quy định).
Liên quan đến chỉ đạo này, tại kết luận thanh tra, Thanh tra Chính phủ cho biết, qua kiểm tra 38 dự án phát triển nhà ở, khu đô thị trên địa bàn cho thấy, việc tính toán và phê duyệt giá thu tiền sử dụng đất đối với Dự án đầu tư Khu nhà ở, Khu đô thị không căn cứ vào Thông tư số 145/2007/TT-BTC ngày 06/12/2007 của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện Nghị định số 188/2004/NĐ- CP ngày 16/11/2004 của Chính phủ về phương pháp xác định giá đất và khung các loại giá đât.
Hầu hết các dự án ở giai đoạn này, liên ngành Hà Nội đã trình UBND Thành phố khi xác định giá tiền sử dụng đất theo phương pháp thặng dư, trong đó tổng chi phí phát triển dự án đã đưa vào một số khoản chi phí không đúng theo quy định của pháp luật, như: Chi phí dự phòng, thuế VAT, chi phí GPMB, lãi tiền vay ngân hàng... để giảm trừ, dẫn đến chủ đầu tư được hưởng lợi về kinh tế, trong khi ngân sách nhà nước bị thất thu số tiền lớn (ước khoảng 6.000 tỷ đồng).
Có dự án áp sai mức giá quy định trong bảng giá đất ban hành hàng năm do xác định không đúng vị trí với số tiền 12.492,04 triệu đồng; một số dự án chủ đầu tư tự điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, nhưng không thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với phần diện tích thay đổi....
Có dự án đã được giao đất trong thời gian dài, nhưng sở ngành không tham mưu trình UBND Thành phố phê duyệt giá thu tiền sử dụng đất (chủ đầu tư không có cơ sở để nộp tiền sử dụng đất% nhưng vẫn đầu tư xây dựng, kinh doanh và bán căn hộ cho khách hàng (Lô đất CT2 thuộc Dự án Khu đô thị mới Kìm Văn - Kim Lũ do Công ty Vỉnaconex2 làm chủ đầu tư), số tiền sử dụng đất tạm tính là 733.053.0 triệu đồng).
Còn theo kết luận thanh tra được công bố trước đó, Dự án KĐTM Kim Văn - Kim Lũ được xây dựng tại phường Đại Kim, quận Hoàng Mai, Hà Nội, có quy mô khoảng 26ha. Trước đây, KĐTM Kim Văn - Kim Lũ được TP.Hà Nội cấp phép cho Vinaconex 2 làm chủ đầu tư, với mục tiêu xây dựng đồng bộ hạ tầng kỹ thuật và các công trình nhà ở.
Sau khi được cấp phép, Vinaconex 2 đã chia dự án thành 2 giai đoạn thực hiện, trong đó lô CT2 có diện tích khoảng 28.373m2, Vinaconex 2 làm chủ đầu tư diện tích đất 14.584m2. Phần còn lại 13.802m2 Vinaconex 2 đã ký hợp đồng hợp tác đầu tư với DNTN số 1.
Tuy nhiên, tại phần đất này, đến thời điểm thanh tra, 2 công ty Vinaconex 2 và DNTN số 1 chưa có hợp đồng chuyển nhượng dự án cho nhà đầu tư thứ cấp để xây dựng nhà chung cư, và chưa được TP.Hà Nội cấp phép đầu tư. Vì vậy, UBND TP.Hà Nội chưa xác định tiền sử dụng đất phải nộp, chủ đầu tư dự án chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính.
Theo cơ quan thanh tra, từ hợp đồng hợp tác đầu tư ký kết giữa 2 doanh nghiệp này, DNTN số 1 đã đầu tư xây dựng các tòa nhà chung cư cao tầng và đứng tên bán toàn bộ 2.177 căn hộ thuộc dự án.
Điều đáng lưu ý, các tòa nhà cao tầng này dù chưa được TP.Hà Nội cấp phép xây dựng, chưa nộp tiền sử dụng đất, nhưng Sở Tài nguyên - Môi trường vẫn cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở cho khách hàng, điều này vi phạm quy định của Nhà nước về đất đai.
Trong khi đó, lô đất CT2 TP.Hà Nội giao cho Vinaconex 2 từ năm 2010, nhưng đến nay vẫn chưa xác định tiền sử dụng đất phải nộp theo quy định. Số tiền sử dụng đất cơ quan thanh tra tạm xác định theo phương pháp thặng dư đối với DNTN số 1 và Vinaconex 2 hơn 733 tỷ đồng, trong đó Vinaconex 2 phải nộp 340 tỷ đồng, DNTN số 1 phải nộp 392 tỷ đồng.
Hiện nay cơ quan thanh tra đã quyết định tạm giữ số tiền 250 tỷ đồng của DNTN số 1, và doanh nghiệp này đã nộp 200 tỷ đồng.
Sai phạm nữa tại dự án KĐTM Kim Văn - Kim Lũ, là số tầng 3 tòa A, B, C, D1, D2 đã được điều chỉnh xây dựng sai quy hoạch được duyệt. Theo quy hoạch được duyệt, các tòa nhà này chỉ được phép xây dựng cao tối đa 20 tầng, nhưng các cơ quan chức năng đã điều chỉnh cho phép doanh nghiệp xây dựng tòa A cao 45 tầng, tòa B cao 45 tầng, tòa C cao 36 tầng, các tòa D1 cao 36 tầng, D2 cao 40 tầng.
Ngay mật độ xây dựng dự án 40,5% cũng được xác định không phù hợp với quy chuẩn xây dựng Việt Nam cho phép tối đa 37%. Hơn nữa, việc Vinaconex 2 và DNTN số 1 xây dựng thêm tầng hầm diện tích hơn 10.000m2 ngoài diện tích xây dựng tòa nhà, là không phù hợp với quy hoạch xây dựng...