Nhắc đến ẩm thực cao cấp, chúng ta không còn xa lạ gì với món gan ngỗng. Với hương vị đặc trưng riêng, vị béo bùi và độ hiếm có của nguyên liệu, gan ngỗng thường xuất hiện trong những nhà hàng xa xỉ với mức giá không hề rẻ. Nhưng đằng sau món ăn sang chảnh này lại là rất nhiều điều đáng nói.
Quy trình sản xuất gan ngỗng
Để sản xuất gan ngỗng béo - “foie gras” (từ tiếng Pháp có nghĩa là “gan nhiễm mỡ”), tất nhiên người ta cần đến những con ngỗng có cân nặng vượt quá ngưỡng bình thường và chỉ có thể có trong điều kiện nuôi theo quy trình. Công nhân phải nhét ống thông thức ăn vào cổ họng ngỗng 3 lần, trung bình lên tới 2kg mỗi ngày. Việc ép ăn khiến gan của ngỗng sưng lên gấp 10 lần kích thước bình thường. Nhiều con gặp khó khăn khi đứng vì bộ gan khổng lồ của chúng làm căng bụng. Trong lồng, những chú ngỗng béo có thể xé lông của mình vì quá bí bách và tấn công lẫn nhau vì căng thẳng.
Trong những cơ sở nuôi ngỗng lấy gan, những con ngỗng được nhốt trong những chiếc lồng nhỏ hoặc chuồng chật chội. Không thể tự tắm hoặc chải lông, chúng bị bao phủ bởi môi trường xung quanh đầy phân trộn với dầu. Một phóng viên của Newsweek - ngườiđã từng đến thăm một trang trại sản xuất gan ngỗng - mô tả những con ngỗng này “bơ phờ” và “thường bị khập khiễng vì nhiễm trùng ở chân do đứng trên lưới kim loại trong quá trình được cho ăn”.
Những chú ngỗng bị ép ăn bằng ống sắt
Các vấn đề sức khỏe phổ biến khác bao gồm tổn thương thực quản, nhiễm nấm, tiêu chảy, suy giảm chức năng gan, stress, tổn thương và gãy xương ức. Một số con ngỗng chết vì viêm phổi do bị đẩy mạnh thức ăn vào phổi hoặc bị nghẹn do chất nôn của chính chúng. Theo một nghiên cứu, những con ngỗng bị ép ăn lấy gan có tỷ lệ tử vong cao gấp 20 lần so với đồng loại.
Vì gan ngỗng chỉ được làm từ gan của những con đực nên tất cả ngỗng cái - chỉ tính riêng ở Pháp là 40 triệu con mỗi năm - đều vô dụng đối với ngành công nghiệp. Nhưng chúng vẫn cần thiết cho quá trình sinh sản. Do đó, sau khi hoàn thành nhiệm vụ, ngỗng cái chỉ đơn giản là bị ném vào máy xay, được chế biến thành phân bón hoặc thức ăn cho mèo.
Thực trạng đáng buồn tại các cơ sở nuôi ngỗng
Một cuộc điều tra của PETA tại "Thung lũng gan ngỗng" Hudson ở New York phát hiện ra rằng một công nhân dự kiến sẽ ép ăn 500 con ngỗng 3 lần mỗi ngày. Tốc độ này có nghĩa là họ thường đối xử thô bạo với những con ngỗng và khiến chúng bị thương. Rất nhiều ngỗng chết do bị vỡ nội tạng do cho ăn quá nhiều đến mức những công nhân “giết” ít hơn 50 con mỗi tháng sẽ được thưởng. Một công nhân nói với điều tra viên của PETA rằng anh ta có thể cảm thấy những khối giống như khối u do bị ép ăn ở cổ họng của một số con ngỗng. Một số con bị giòi cắn ở cổ nặng đến nỗi khi uống nước sẽ bị trào ra ngoài.
Hình ảnh tại một trại nuôi ngỗng lấy gan
Một cuộc điều tra khác của PETA tại Thung lũng Hudson vào năm 2013 đã ghi nhận rằng trước giai đoạn ép ăn, hàng nghìn con ngỗng con đã bị nhồi nhét vào những chuồng giống như nhà kho khổng lồ trong điều kiện gần giống với điều kiện dành cho gà thịt và gà tây trong các trang trại công nghiệp. Những con ngỗng bị ép ăn bị nhốt, lên tới hàng chục con một lồng, trong một chuồng có kích thước rất nhỏ. Điều tra viên của PETA đã nhìn thấy các công nhân kéo cổ ngỗng dọc theo sàn lưới và ghim chúng vào giữa hai chân trước khi đâm các ống ép thức ăn bằng kim loại xuống cổ họng.
Theo tính toán của Thung lũng Hudson, khoảng 15.000 con ngỗng trong trang trại chết hàng năm trước khi bị giết thịt. Mỗi tuần, công ty này bán gan ngỗng làm từ 5.000 con ngỗng bị bệnh. Những con ngỗng ở Thung lũng Hudson bị giết ngay tại chỗ và điều tra viên của PETA đã quay được lại video một con ngỗng vẫn đang di chuyển sau khi bị cắt cổ họng.
Tại một trang trại gần Montréal thuộc sở hữu của thương hiệu sản xuất gan ngỗng lớn nhất thế giới, Rougié, PETA ghi lại được hình ảnh những con ngỗng xếp thành hàng trong lồng giống như quan tài sắt. Đầu và cổ của chúng nhô ra qua những lỗ nhỏ để giúp con người dễ dàng ép ăn hơn. Những con ngỗng không thể làm gì hơn ngoài việc đứng lên, nằm xuống và quay ngang đầu. Chúng không thể quay đầu lại hoặc dang rộng đôi cánh.
Để làm ra món ăn sang chảnh này là một quy trình tàn khốc
Điều kiện tương tự đã được ghi nhận ở một số trang trại sản xuất gan ngỗng lớn nhất của Pháp. Ngay cả những thay đổi tối thiểu về yêu cầu về kích thước lồng cũng khiến một số công ty Pháp cân nhắc chuyển sản xuất sang Trung Quốc, nơi không có luật bảo vệ động vật khỏi sự tàn ác và nơi sản xuất gan ngỗng đang gia tăng.
Quy trình sản xuất gan ngỗng gây tranh cãi đến mức bang California (Mỹ) đã cấm sản xuất thực phẩm này. Việc ép ăn động vật là vi phạm pháp luật ở nhiều quốc gia, bao gồm Israel, Đức, Na Uy và Mỹ. Ấn Độ cũng đã cấm nhập khẩu gan ngỗng, có nghĩa là nó không thể được bán hợp pháp ở bất kỳ đâu trong nước.
Nguồn: PETA, Sentient Media
